Συνολικά 55 πόλεις στην Ελλάδα διαθέτουν τουλάχιστον ένα πανεπιστημιακό τμήμα. Την ίδια στιγμή, η χώρα έχει πολλά ΑΕΙ για τον πληθυσμό της. Διαθέτουμε 23 πανεπιστήμια και ένα ΤΕΙ με συνολικά 430 τμήματα. Ενα μέτρο σύγκρισης είναι η Ολλανδία· έχοντας περίπου 50% περισσότερους κατοίκους στο εν τρίτο της έκτασης της Ελλάδας, αλλά και τετραπλάσιο σχεδόν ΑΕΠ, έχει μόλις δεκατρία πανεπιστήμια.
Η αναδιάρθρωση της ελληνικής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης είναι απαραίτητη, καθώς ο πανεπιστημιακός χάρτης έχει ξεχειλώσει, ενώ ο ακαδημαϊκός προσανατολισμός των ιδρυμάτων έχει θολώσει μετά την άκριτη πανεπιστημιοποίηση των ΤΕΙ το 2019, επί υπουργίας Κώστα Γαβρόγλου. Ο τομέας της ανώτατης τεχνολογικής εκπαίδευσης που υπηρετούσαν τα ΤΕΙ έχει σβηστεί από τον χάρτη, πλέον υπάρχουν παλιά τμήματα ΤΕΙ που λειτουργούν με διττή φύση (και ως πανεπιστημιακά μετά το 2019 αλλά και ως ΤΕΙ για τους προ του 2019 φοιτητές), σε κάποια τμήματα υπάρχουν ελάχιστοι μόνιμοι καθηγητές, ενώ σε άλλα κανένας, σε μερικά διδάσκοντες δεν έχουν καν διδακτορικό.
Απαιτείται σχέδιο και πρωτοβουλίες σε δύο μέτωπα. Και εκ των έσω και εκ των άνω. Κατ’ αρχάς οι άνθρωποι των ΑΕΙ θα πρέπει να δείξουν τόλμη και να προκρίνουν αλλαγές που πρέπει να γίνουν στο ίδρυμά τους. Οσο κι αν η διατήρηση της καθεστηκυίας τάξης βολεύει πολλούς, η καθιέρωση της ελάχιστης βάσης εισαγωγής θα αφήσει από φέτος πολλά τμήματα χωρίς ικανό αριθμό φοιτητών. Η οργάνωση των συγχωνεύσεων τμημάτων πρέπει να γίνει από τα πανεπιστήμια, όπως την έκανε το Πανεπιστήμιο Πατρών με συγχώνευση τεσσάρων τμημάτων.
Την ίδια στιγμή, απαιτείται η κυβέρνηση να παρουσιάσει σχέδιο στρατηγικής ανάπτυξης της περιφέρειας, πέρα από το μοντέλο «κάθε πόλη και ΑΕΙ», που υιοθετήθηκε τις τελευταίες τρεις δεκαετίες στη χώρα μας. Είναι βέβαιο πως οι τοπικές κοινωνίες θα αντιδράσουν. Ενδεικτικά, ο Πύργος και η Αμαλιάδα, καθώς «χάνουν» τμήματα, διαμαρτύρονται με σφοδρότητα στην πρόταση του Πανεπιστημίου Πατρών, ενώ αντιδράσεις υπήρξαν και από την Αιτωλοακαρνανία που επηρεάζεται από την απόφαση του Πανεπιστημίου Πατρών. «Απαιτούμε την επανίδρυση του αυτόνομου Πανεπιστημίου Δυτικής Ελλάδας με έδρα το Αγρίνιο», αναφέρει ψήφισμα που εκδόθηκε ύστερα από συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου Αγρινίου – μετείχαν βουλευτές όλων των κομμάτων, εκπρόσωποι επιμελητηρίων, πολίτες…
Προς το παρόν λοιπόν, οι πιο «τολμηροί» είναι οι καθηγητές του Πανεπιστημίου Πατρών.