Μια δημόσια διάλεξη του πρέσβη Νίκολας Μπερνς προς τιμήν του βετεράνου Ελληνα διπλωμάτη Αλέξανδρου Φίλωνα εξελίχθηκε σε μια επίδειξη της προόδου που έχει σημειωθεί στις ελληνοαμερικανικές σχέσεις – και σε ένα μάθημα για την αξία της συνέχειας στην εξωτερική πολιτική, αλλά και των διπλωματών που την εκφράζουν «στο έδαφος».
Αυτό, βεβαίως, ισχύει ακόμη περισσότερο για μια τόσο σημαντική χώρα όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες και ιδιαίτερα για μια τόσο ευαίσθητη περιοχή όσο η Ανατολική Μεσόγειος – κάτι που είχε την ευκαιρία να ακούσει από τα πλέον έμπειρα χείλη η πρόεδρος του German Marshall Fund, Κάρεν Ντόνφριντ. Η κυρία Ντόνφριντ είναι η επιλογή του προέδρου Μπάιντεν για τη θέση της υφυπουργού Εξωτερικών για την Ευρώπη και την Ευρασία, και από τη νέα της θέση θα χειρισθεί κάποια από τα πιο καυτά χαρτοφυλάκια της περιοχής μας.
Στη συζήτηση συνέβαλε και η παρουσία του πρεσβευτή στην Ελλάδα Τζέφρεϊ Πάιατ, ο οποίος, όπως θύμισε ο Νίκολας Μπερνς, είναι ο μακροβιότερος Αμερικανός πρέσβης στην Αθήνα από την εποχή του συμμαθητή του Ρούζβελτ Λίνκολν Μακβέι, ο οποίος υπηρέτησε στη χώρα 14 χρόνια σε δύο θητείες πριν, κατά τη διάρκεια και μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Ο Νίκολας Μπερνς έκανε μια ιστορική αναδρομή, τονίζοντας τη μακρά φιλία των δύο χωρών από την εποχή της Ελληνικής Επανάστασης, αλλά δεν έκρυψε τις δυσκολίες που προκάλεσε η επιλογή των κυβερνήσεων Τζόνσον και Νίξον να στηρίξουν τη χούντα στην Ελλάδα – κάτι για το οποίο «απολογήθηκε» ο πρόεδρος Μπιλ Κλίντον κατά την επίσκεψή του στην Αθήνα το 1999, παρουσία τόσο του ιδίου όσο και του πρέσβη Φίλωνα, που τότε υπηρετούσε στην Ουάσιγκτον.
Σημαντική ήταν η τοποθέτηση του Νίκολας Μπερνς σε σχέση με το πώς μπορούν οι ΗΠΑ να συνεισφέρουν στη βελτίωση των σχέσεων με την Τουρκία. Σημειώνοντας ότι όλοι στη Δύση, και η Ελλάδα, θέλουν και χρειάζονται μια θετική σχέση με τη γείτονα, τόνισε ότι πρέπει «να κερδίσουμε χρόνο». Οπως επισήμανε, ΗΠΑ και ΝΑΤΟ πρέπει να συνεχίσουν να λειτουργούν ως αποτελεσματικό ανάχωμα και ενδιάμεσοι, και να ενθαρρύνουν την Τουρκία να σταματήσει τις δράσεις που είναι προκλητικές ή και λάθος.
«Ελπίζω η δημοκρατία να επιστρέψει στην Τουρκία, αλλά είναι ξεκάθαρο ότι δεν είμαστε εκεί τώρα», είπε ο κ. Μπερνς.
Και όταν ζήτησε τη γνώμη του Τζέφρεϊ Πάιατ, εκείνος τόνισε και στο διεθνές κοινό του German Marshall Fund πόσο κοντά φθάσαμε σε ένα καταστροφικό ατύχημα το περασμένο καλοκαίρι, με ευθύνη της Τουρκίας. Σημειώνοντας τη δέσμευση της Αθήνας στη διπλωματία, απευθυνόμενος στην κυρία Ντόνφριντ υπογράμμισε τη σημασία του αμερικανικού ενδιαφέροντος και εμπλοκής, σε συνεργασία με την Ε.Ε. αλλά και ως ένας πιο ανεξάρτητος παράγοντας. Και όπως έκλεισε την παρέμβασή του ο Νίκολας Μπερνς, ανατρέχοντας στη ρήση του Αμερικανού στρατηγού και πρώην υπουργού Εξωτερικών Κόλιν Πάουελ, «οι διπλωμάτες στο σημείο, ο στρατός στις εφεδρείες».