Η ατολμία και οι ιδεολογικές διαστροφές σειράς μεταπολιτευτικών κυβερνήσεων έχουν συσσωρεύσει μεγάλα προβλήματα, που όλα σχετίζονται με τη λειτουργία του κράτους. Η ζημιά που κάνουν στην οικονομία, στη διεθνή ανταγωνιστική μας θέση αλλά και στην καθημερινότητα του πολίτη είναι τεράστια. Μας έχουν καθηλώσει σε φαινομενικά αδιέξοδα και η Ελλάδα παραμένει ουραγός σε όλους σχεδόν τους ευρωπαϊκούς δείκτες, με την οικονομία της να βρίσκεται υπό διακριτική μεν, επιτήρηση δε.
Η τωρινή κυβέρνηση δείχνει ότι έχει την ικανότητα και το θάρρος να επιτεθεί στα προβλήματα αψηφώντας το πολιτικό κόστος. Εκτός από την απάθεια του εθισμένου στην κακοδιοίκηση πληθυσμού, η μεταρρυθμιστική προσπάθειά της έχει δύο εχθρούς. Ο λιγότερο επικίνδυνος είναι η αντιπολίτευση και ο τρόπος που ενεργεί από το πεζοδρόμιο. Πιο θανάσιμος κίνδυνος προέρχεται από αυτούς που έχουν ωφεληθεί από τη μακρά περίοδο κακοδιοίκησης και έχουν καταφέρει να μετατρέψουν το βόλεμά τους και την προστασία των συμφερόντων τους σε θεσμούς. Αναφέρομαι σε κατηγορίες κλειστών επαγγελμάτων, δικαστών, καθηγητών, συνταξιούχων συνδικαλιστών και άλλων. Διατρέχουν όλο το πολιτικό φάσμα, συμπεριλαμβανομένης της Νέας Δημοκρατίας που τώρα κυβερνά. Θα έλεγα μάλιστα ότι το ειδικό βάρος τους είναι μεγαλύτερο στην Κεντροδεξιά, ανοίγοντας προοπτικές για ενδιαφέρουσες συμμαχίες μεταξύ των άκρων εναντίον εκσυγχρονιστικών αλλαγών.
Κυριότερο όπλο στα χέρια των εχθρών της προόδου είναι ορισμένα άρθρα του Συντάγματος που εντάσσονται σε τρεις κατηγορίες. Στη μία είναι εκείνα που αφορούν συντεχνιακά συμφέροντα, με πιο χτυπητό παράδειγμα το 16 που κατοχυρώνει το κρατικό μονοπώλιο στην ανώτατη εκπαίδευση. Σε άλλη ανήκει το άρθρο 110, που κάνει σχεδόν αδύνατη την αναθεώρηση του Συντάγματος, εμποδίζοντας την προσαρμογή του τρόπου διακυβέρνησης όταν το απαιτεί η ραγδαία και ριζική μεταβολή των συνθηκών. Τέλος, μια τρίτη αδυναμία που τροφοδοτεί την πολιτική αστάθεια, είναι η απουσία από το Σύνταγμα ενός άρθρου που να καθιερώνει εκλογικό σύστημα.
Στην πιο πρόσφατη αναθεώρηση του Συντάγματος η Νέα Δημοκρατία προσπάθησε να αλλάξει, αν θυμάμαι, 61 άρθρα, αλλά κατάφερε μόνο ένα. Δίχως όμως έναν καταστατικό χάρτη που να ευνοεί, ή τουλάχιστον, να μην εμποδίζει την πρόοδο, το μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα θα γίνεται μετ’ εμποδίων, με συμβιβασμούς και χωρίς σιγουριά μονιμότητας. Η αναθεώρηση επομένως του Συντάγματος θα έπρεπε να αποτελέσει τον κεντρικό στόχο των επόμενων εκλογών, όποτε κι αν γίνουν. Λόγω ακριβώς του κενού που υπάρχει στο Σύνταγμα και εφόσον ο συσχετισμός των δυνάμεων παραμείνει όπως τώρα, θα γίνουν δύο εκλογικές αναμετρήσεις, η δεύτερη αμέσως μετά την πρώτη. Ας ελπίσουμε ότι έτσι η Νέα Δημοκρατία θα ξεπεράσει το όριο των 200 βουλευτών, ώστε να ανοίξει ο δρόμος για πραγματική και μόνιμη βελτίωση των συνθηκών διακυβέρνησης.