Το υπερόπλο της Ε.Ε. στην άκρη

Το υπερόπλο της Ε.Ε. στην άκρη

3' 32" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Η έντονη διπλωματική δραστηριότητα της περασμένης εβδομάδας έδειξε ότι υπάρχει διάθεση για αποκλιμάκωση της έντασης μεταξύ της Τουρκίας και της Ελλάδας, μεταξύ της Τουρκίας και των Ηνωμένων Πολιτειών. Συνεπώς, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της ερχόμενης εβδομάδας δεν επιφυλάσσει εκπλήξεις. Οι Ευρωπαίοι, υπό την αρχηγία της Γερμανίας, θέλουν τόσο πολύ να κρατήσουν ανοιχτούς διαύλους με την Τουρκία που μόνο μια ξαφνική υπερβολή του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν θα μπορούσε να αποκλείσει μια απόφαση που θα χαιρετίζει τη συνεχόμενη αποκλιμάκωση στην Ανατολική Μεσόγειο και θα επαναλαμβάνει την επιθυμία για στενότερες σχέσεις, βάσει σειρά γνωστών προϋποθέσεων. Επειδή αυτές οι προϋποθέσεις δεν θα εκπληρωθούν στο ορατό μέλλον, το πιθανότερο είναι οι σχέσεις της Τουρκίας με την Ελλάδα και την Ε.Ε. να συνεχίσουν όπως έχουν – μεταξύ έντασης και αποκλιμάκωσης, χωρίς ουσιαστική πρόοδο, χωρίς ουσιαστική ρήξη.

Σε αυτό το πλαίσιο, ίσως αστάθμητος παράγοντας να είναι η Κύπρος, όπου η Αγκυρα φαίνεται αποφασισμένη να προωθήσει την πολιτική (που εκφράζει ο επίλεκτός της ηγέτης των Τουρκοκυπρίων) υπέρ της διχοτόμησης. Επιπλέον, σύμφωνα με την πάγια τακτική του, ο Ερντογάν αναμένεται να προκαλέσει ένταση στην κυπριακή ΑΟΖ όποτε αντιμετωπίσει οποιοδήποτε πρόβλημα σε ένα από τα πολλά μέτωπα που έχει ανοίξει σε εσωτερικό και εξωτερικό. Μένει να δούμε εάν ο Κύπριος πρόεδρος θα είναι ικανοποιημένος με τη δήλωση του Συμβουλίου ότι συνεχίζει να υποστηρίζει αναζήτηση λύσεως του Κυπριακού με βάση τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας, και ότι «λυπάται» που η πρόσφατη άτυπη συνάντηση στη Γενεύη υπό την αιγίδα του ΟΗΕ δεν οδήγησε στην επανέναρξη των συνομιλιών για λύση. Ο κίνδυνος είναι ότι η στασιμότητα πολλών ετών λειτουργεί υπέρ της τουρκικής πλευράς, καθώς αυτή είναι που πάντα δημιουργεί νέα κεκτημένα, γνωρίζοντας ότι ουσιαστική αντίδραση από τη διεθνή κοινότητα δεν θα υπάρξει επειδή αυτή θα ήταν, εκ των πραγμάτων, τόσο σοβαρή, που ουδείς θα ήθελε να τη διακινδυνεύσει για τις «μικρές» κατακτήσεις της Τουρκίας.
Αυτό είναι το σκηνικό και στο ζήτημα των ανθρώπινων δικαιωμάτων, που ίσως συγκινεί περισσότερο τη διεθνή κοινότητα απ’ ό,τι το Κυπριακό. Η Kati Peri, εισηγήτρια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την Τουρκία, θέτει το θέμα ευθέως. «Υπάρχει ο κίνδυνος, η επικείμενη σύνοδος να στηρίξει τη θέση του Τούρκου προέδρου. Οι Βρυξέλλες έχουν δείξει ότι δεν επιθυμούν να χρησιμοποιήσουν την οικονομική τους ισχύ για να αναγκάσουν τον Ερντογάν να αλλάξει τη συμπεριφορά του. Αντιθέτως, αυτός θα συμπεράνει ότι η κλιμάκωση της καταπίεσης εναντίον της αντιπολίτευσης δεν εμποδίζει τη βελτίωση των σχέσεων με τις Βρυξέλλες. Είναι και χαστούκι στους φυλακισμένους δημοσιογράφους και στους υπό κράτηση πολιτικούς. Το προτεινόμενο άνοιγμα δεν μπορεί να δικαιολογηθεί από κάποια θετικά βήματα που ο Ερντογάν έχει κάνει στο εσωτερικό – επειδή δεν υπήρξε κανένα», έγραψε η Peri σε άρθρο στην ιστοσελίδα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για τις Διεθνείς Σχέσεις (ECFR) την Πέμπτη.

Ετσι, σε πολλά μέτωπα ταυτόχρονα, η Αγκυρα καταγράφει κέρδη, επειδή το καθένα χωριστά δεν δικαιολογεί ρήξη. Εάν, όμως, τα βλέπει κάποιος σαν συνολική συμπεριφορά, είναι σαφέστατη η ανάγκη για κόκκινες γραμμές. Η επιθετικότητα της Τουρκίας εναντίον σχεδόν όλων των γειτόνων της, η κατάργηση της ανεξάρτητης δικαιοσύνης (και, συνεπώς, της αρχής του νόμου εντός και εκτός συνόρων), η συστηματική καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και οι προγραφές αντιπάλων, ο εναγκαλισμός της πολιτικής με τον υπόκοσμο κ.ά. απαιτούν δυναμική αντιμετώπιση. Για όσους Ευρωπαίους και Αμερικανούς επιδίδονται σε έναν νέο «οριενταλισμό», ανεχόμενοι τη συμπεριφορά του καθεστώτος Ερντογάν εκεί που δεν θα το επέτρεπαν σε άλλους, σημαντικό είναι να θυμούνται ότι οι άνθρωποι που είναι υπό διωγμόν σήμερα είναι αυτοί που θα κληθούν να βγάλουν τη χώρα από το τέλμα όταν λήξει η βασιλεία του Rais (του αφεντικού). Αυτοί έχουν ανάγκη από στήριξη.

Η χωρίς εκπτώσεις επιμονή στις αρχές του ευρωπαϊκού κεκτημένου ίσως να μην έχει άμεσο αποτέλεσμα, επειδή ο Ερντογάν γνωρίζει ότι στην περίπτωσή του η απώλεια της εξουσίας οδηγεί σε οδυνηρή λογοδοσία. Ομως, εάν είναι σαφές ότι οι Βρυξέλλες δεν θα κάνουν πίσω σε θέματα αρχής, και ακριβώς επειδή ο Ερντογάν διαθέτει ισχυρό ένστικτο επιβίωσης, αυτός ίσως αναγκαστεί να αποφύγει το επικίνδυνο αδιέξοδο, να επιδιώξει αποκλιμάκωση στο εσωτερικό και στις σχέσεις του με την Ε.Ε. Η ομαλοποίηση των σχέσεων της Τουρκίας με τον υπόλοιπο κόσμο ξεκινά εντός συνόρων. Οσο και αν απειλεί ο Ερντογάν ότι θα συμπράξει με τη Ρωσία ή την Κίνα, η μεγάλη πλειοψηφία του λαού του είναι υπέρ της δυτικής πορείας της χώρας. Αυτό είναι το υπερόπλο των Ευρωπαίων. Και δεν ξέρουν τι να το κάνουν.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή