Να ήταν τα παραπανίσια κιλά της 14χρονης Γεωργίας ή ο ιδιαίτερα ευαίσθητος και φιλήσυχος χαρακτήρας του Βαγγέλη Γιακουμάκη που προκάλεσαν τον θάνατό τους; Οποια και αν ήταν τα επί μέρους στοιχεία της εμφάνισης ή της προσωπικότητάς τους, κανείς δεν αμφιβάλλει ότι το «μπούλινγκ» ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό για το βίαιο τέλος τους. Η κοπέλα υποβλήθηκε σε χειρουργική επέμβαση για την τοποθέτηση γαστρικού δακτυλίου επειδή ήταν παχύσαρκη. Οι επιπλοκές (σηπτικό σοκ) της κόστισαν τη ζωή. Ο φοιτητής της Γαλακτομικής Σχολής Ιωαννίνων ήταν μόλις 20 ετών το 2015, όταν βρέθηκε (ύστερα από αναζήτηση ημερών) νεκρός. Και οι δύο υπέφεραν από τους συμμαθητές τους, για διαφορετικούς λόγους ο καθένας. Η εκδίκαση της δεύτερης υπόθεσης, ακόμη σε εκκρεμότητα, φέρνει στην επιφάνεια στοιχεία όπως ότι «τον πίεζαν να τραγουδήσει μέσα από την ντουλάπα και του πέταγαν κέρματα». Η έφηβη Γεωργία, εκ Θεσσαλονίκης, κόρη ιερέα, υπέφερε από τη λεκτική βία που υφίστατο από συνομηλίκους της, όπως εξομολογήθηκε ο πατέρας της με δάκρυα στα μάτια.
Τα περιστατικά δεν είναι δύο. Είναι πολλά. Μπορεί η κατάληξη να μην είναι ο θάνατος σε όλες τις περιπτώσεις εκφοβισμού, αλλά οι επιθέσεις, ομοφοβικές, ρατσιστικές, εναντίον κάθε ανθρώπου που διαφεύγει εμφανώς από τα στερεότυπα, είναι τόσες ώστε θα έπρεπε ήδη να έχουμε ανησυχήσει σοβαρά. «Σοβαρά» σημαίνει να έχει ενεργοποιηθεί δραστικότερα η Πολιτεία και δη το υπουργείο Παιδείας. Ο καλύτερος σύμμαχος στο πάσης φύσεως μπούλινγκ είναι η σιωπή. Το «δεν μιλάμε» για να μην εκθέσουμε τους άλλους ή να καθησυχάσουμε τον θυματοποιημένο εαυτό μας, για να μη γίνουν τα πράγματα χειρότερα, γιατί στο τέλος θα τα καταφέρουμε και άλλα τέτοια «φιλόδοξα» και την ίδια στιγμή παράγωγα φόβου. Του ίδιου φόβου που οδηγεί στην άκρα του τάφου σιωπή. Και δεν πρόκειται για σχήμα λόγου. Τον κοινωνικό κυνισμό και τη βαρβαρότητα –η δε βαρβαρότητα δεν εμφανίζεται μόνο με τραχιά χαρακτηριστικά, αλλά και εξαιρετικά ευειδή, έχουμε και πρόσφατα παραδείγματα…– αντιμετωπίζουν πρωτίστως οι θεσμοί. Η περιλάλητη «παιδεία» χρειάζεται χρόνο για να καρποφορήσει και, εν προκειμένω, ο χρόνος ενισχύει τις τερατογενέσεις.
Ο κυνισμός, απότοκο των στερεοτύπων, οφείλει πολλά στη σύγχυση που αφήνει πίσω της ένα τοπίο θολό, όπως το μελάνι της σουπιάς. «Εκαναν πλάκα τα παιδιά», λέμε, «παιδιά είναι», προσθέτοντας στο ακατανόητο της πράξης το ανυπόφορο της δικαιολογίας. Η ελαστικότητα και η κατανόηση της «δικής μας» ενοχικής συμμετοχής επινοεί ελαφρυντικά, στερεοτυπικά και αυτά, υποστηρίζοντας τους χάρακες με τους οποίους μετράμε τη ζωή μας. Ο,τι ξεφεύγει από τον χάρακα, είτε σε κιλά είτε σε επιλογές, πληρώνει το «υπέρβαρο» πολύ ακριβά. Ενίοτε και με τη ζωή του.
• Ο Τάκης Θεοδωρόπουλος απουσιάζει σε άδεια.