«Α φαρ λ’ αμόρε κομίντσα του». Αυτή είναι η πρώτη ιταλική πρόταση που είχα μάθει παιδί, μέσα της δεκαετίας του ’70.
Δεν είχα ιδέα τι σήμαινε, αλλά ήξερα πως ήταν τραγούδι της Ραφαέλα Καρά. Η πληθωρική, καλλίγραμμη Ιταλίδα με το τεράστιο χαμόγελο γέμιζε τις ελληνικές οθόνες, τότε, που είχαμε τα περίφημα «μουσικά διαλείμματα ολίγων λεπτών» στην κανονική ροή την τηλεοπτική και, ενίοτε, περιελάμβαναν κάποιο σόου της Ραφαέλα Καρά (όταν δεν είχαν Ντόνα Σάμερ, Νταϊάνα Ρος ή Βίκυ Λέανδρος).
Εξωτική, τραγουδίστρια και χορεύτρια, σοουγούμαν κατά το κοινώς λεγόμενον, με τις σεξουαλικές νύξεις της, η Ραφαέλα αναστάτωνε και προκαλούσε απορίες σε ένα αγόρι επτά χρόνων: ήταν σαν να του έλεγε πως κάτι του έκρυβαν, κάτι δυνατό και έντονο – αλλά τι;
Η Ραφαέλα, με το ξανθό καρέ μαλλί και τις αφέλειες, ήταν ο ορισμός του αφρού, του ιταλικού αφρού, της ελαφρότητας, της μαζικής ποπ αισθητικής των σέβεντις. Ο χρόνος την εξωράισε αρκετά και αυτήν. Φθορά μετά λείανσης…
Δεν την είχα ξανασκεφτεί έκτοτε, από εκείνες τις ημέρες των πρώτων (ασπρόμαυρων) μεταπολιτευτικών χρόνων, όταν η Ραφαέλα ήταν και στη χώρα μας αυτό που οι αγγλόφωνοι ορίζουν ως: household name. Ολοι ξέραμε ποια ήταν και τι έκανε.
Νόμισα πως είχε πεθάνει, χρόνια τώρα. Ξαφνιάστηκα όταν πληροφορήθηκα τον θάνατό της προχθές, και, μάλιστα, στα 78 της χρόνια. Πίστευα πως θα ήταν καμιά δεκαριά χρόνια μεγαλύτερη. Οταν είσαι μικρός, όλοι οι μεγάλοι σού φαίνονται ακόμα μεγαλύτεροι.
Συνειδητοποίησα επίσης ότι έως σήμερα δεν ήξερα τι σημαίνει ο τίτλος του πιο διάσημου τραγουδιού της (το οποίο, μαθαίνω, είχε γράψει η ίδια για έναν άνδρα). Τώρα έμαθα: «Για να κάνεις έρωτα, πρέπει εσύ να κάνεις την πρώτη κίνηση»…
Η προτροπή ήταν κυρίως προς τις Ιταλίδες της δεκαετίας του ’70. Με άλλα λόγια: απενοχοποίηση των γυναικών. Κοινώς: γλεντήστε το, όσο μπορείτε.
Τέτοιες προτροπές ενέχουν και ένα κάποιο στοιχείο (γλυκιάς, μεθυστικής) παρακμής. Η αποθέωση της τρυφηλής ζωής. Οχι τυχαία, το πασίγνωστο άσμα της Ραφαέλα ακούγεται, πειραγμένο από τον ντι τζέι Μπομπ Σινκλάρ, στην ταινία «Η τέλεια ομορφιά» (2013) του Πάολο Σορεντίνο, σε μια ενδεικτικά οργιαστική σκηνή νάιτ κλαμπ, στα χρόνια, υποτίθεται, των ιταλικών «αστακομακαρονάδων».
Οι Ιταλοί, βέβαια, είχαν πάντοτε έναν τρόπο να τραγουδούν τον έρωτα, το σεξ, απαγορευμένο ή μη, να αποθεώνουν την παρακμή (ποιος μπορεί να λησμονήσει τα αρχαία ρωμαϊκά όργια;). Θυμάμαι ακόμα την (παιδική) έκπληξή μου όταν έμαθα ότι το θλιμμένο, ρομαντικό «Σπίτι της Ειρήνης» (το La Casa D’ Irene που τραγούδησε ο Νίκο Φιντένκο το 1965) ήταν πορνείο…
Η Ραφαέλα, πάντως, πέθανε σε μια εποχή που της ταίριαζε: καλοκαίρι, όταν όλα είναι πιο ελαφρά, πιο αποκαλυπτικά και σωματικά, πιο μελωδικά επίσης…