Ενας 40χρονος σκοτώθηκε από γείτονά του στο Σικάγο επειδή είχε βάλει τη μουσική πολύ δυνατά. Στην ίδια πόλη, δύο νέοι πυροβολήθηκαν θανάσιμα, καθώς βρίσκονταν σε πάρκο, από ένοπλο άνδρα που επέβαινε σε διερχόμενο αυτοκίνητο. Τις τελευταίες ημέρες, στη Νέα Υόρκη, περισσότεροι άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους από επιθέσεις βίας παρά από COVID-19. Στην Καλιφόρνια, οι δολοφονίες Ασιατών αυξήθηκαν κατά 107% το 2020· τους πρώτους μήνες του 2021 το ποσοστό έχει ήδη εκτοξευθεί στο 164%.
Η αναζωπύρωση των εγκλημάτων φυλετικού μίσους αποδίδεται στη μισαλλόδοξη ρητορική τού τέως προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, που αναφερόταν σε «κινεζικό ιό», «ιό της Γουχάν» και «kung flu», στοχοποιώντας τους πολίτες ασιατικής καταγωγής.
Πέρα από το οργανωμένο έγκλημα, που είναι παντός καιρού, η εγκληματικότητα αλληλεπιδρά με την κοινωνία. Τα αρνητικά συναισθήματα που δεν μπορούν να αμβλυνθούν, μια και ο ιός είναι ακόμα εδώ (ανασφάλεια, αγωνία, φόβος, θυμός), μαζί με τους περιορισμούς και τις οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας, έχουν δημιουργήσει ένα εκρηκτικό μείγμα. Ενώ λοιπόν η εγκληματικότητα παρουσίασε διεθνώς μείωση την περίοδο του lockdown, τώρα το καζάνι έχει αρχίσει να βράζει ξανά και στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη.
Η πανδημική κόπωση διαχέεται παντού. Κάποιους συνανθρώπους μας τους οδηγεί σε παραίτηση. Αλλους σε επιθετικότητα. Δεν εκδηλώνεται, δηλαδή, μόνο με κατάθλιψη και ψυχοσωματικές παθήσεις, αλλά και με τη ραγδαία αύξηση διαφόρων μορφών παραβατικής συμπεριφοράς: από επικίνδυνη οδήγηση και χρήση ουσιών μέχρι κακοποιήσεις ζώων, ενδοοικογενειακή βία, βιασμούς και ανθρωποκτονίες. Εντείνει την απαξία της ανθρώπινης ζωής, της ζωής γενικότερα. Ανησυχητικά είναι και τα ποσοστά αυτοκτονικότητας, ιδιαίτερα των νέων. Πώς θα είναι, άραγε, το μεταπανδημικό τοπίο, όταν θα έχει βαθύνει ακόμα περισσότερο η συνειδητοποίηση της σοβαρότητας της κατάστασης και του χρόνου που θα χρειαστεί για να επιστρέψουμε στην οικεία καθημερινότητά μας, την προ κορωνοϊού;
Εχουμε να κάνουμε με ένα διαρκές τραυματικό γεγονός, λένε οι ειδικοί της ψυχικής υγείας. Το αίσθημα του κινδύνου, του κακού που παραμονεύει, θα μας ακολουθεί για πολλά χρόνια, ακόμα και όταν η πανδημία θα έχει τυπικά τελειώσει.
Τώρα λοιπόν, που πάμε… καβάλα στο τέταρτο κύμα και ο κλοιός γύρω μας σφίγγει ξανά, θα ήταν ευχάριστη έκπληξη να βλέπαμε ότι το υπουργείο Υγείας καταρτίζει ένα εθνικό στρατηγικό σχέδιο και για τη διαχείριση του ψυχικού αποτυπώματος της πανδημίας. Οταν τα δύσκολα θα είναι πίσω μας, την έλλειψη σοβαρής επένδυσης στην ψυχική υγεία θα τη βρούμε μπροστά μας.