Στις 4 Ιουνίου 2019, σε μια συνέντευξή μου στον καλό φίλο Δημήτρη Δανίκα, που δημοσιεύτηκε στο «Πρώτο Θέμα», πριν από τις βουλευτικές εκλογές της 7ης Ιουλίου 2019, έκανα μια πολύ παρακινδυνευμένη πρόβλεψη: «Στο τέλος ο ΣΥΡΙΖΑ θα επιστρέψει στο 6%». Για ένα κόμμα που ακόμα κυβερνούσε, μια τέτοια πρόβλεψη ακουγόταν εξωπραγματική. Ιδιαίτερα όταν στις εκλογές της 7ης Ιουλίου 2019 συγκέντρωσε το 31,5% των ψήφων. Να όμως που από τότε έχουν περάσει 24 μήνες και το τελευταίο διάστημα πληθαίνουν οι αναφορές ότι «ο ΣΥΡΙΖΑ συμπεριφέρεται σαν κόμμα του 3%». Ακόμα και ο Πρωθυπουργός στην ομιλία του στη Βουλή στις 12 Μαρτίου 2021 είπε χαρακτηριστικά: «Ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να αποστεί από την ίδια του την ψυχή, που με τη φωνή του πρώην βουλευτή σας Κυρίτση απειλεί. Οταν υποκρίνεστε τον σοσιαλδημοκράτη, θα υπάρχει πάντα ένας βουλευτής σας, ο Βαρεμένος, που θα αποκαλύπτει τι πραγματικά σκέφτεστε. Είπε ότι όλα τα εγκλήματα τα έκαναν οι πολιτικοί του Κέντρου. Δικαίωμά σας να επιστρέφετε στο 3%, αλλά δεν έχετε δικαίωμα να επιστρέφετε τη χώρα σε συνθήκες διχασμού. Θα ήταν κέρδος εάν το σύνθημα “ή τους τελειώνουμε ή μας τελειώνουν” το αφήσετε πίσω σας, κ. Τσίπρα».
Στις 15 Ιανουαρίου 2021 στην «Κ» δημοσιεύτηκε ένα άρθρο για τις κινητοποιήσεις του ΣΥΡΙΖΑ, με τίτλο «Ο ΣΥΡΙΖΑ του 3% επιστρέφει». Είναι πραγματικά απορίας άξιο πώς ένα κόμμα που συγκέντρωσε στις τελευταίες εκλογές το 31,5% των ψηφοφόρων να συμπεριφέρεται σαν το κόμμα του 3%. Και όμως η εξήγηση είναι πολύ απλή. Ο ΣΥΡΙΖΑ βρέθηκε κατά λάθος στην εξουσία. Ακριβώς για τον λόγο αυτό δεν μπόρεσε να τη διαχειριστεί και κόντεψε να διαλύσει τη χώρα.
Ελάτε να πιάσουμε το νήμα από την αρχή. Στις εκλογές του 2009 το ΠΑΣΟΚ θριάμβευσε με 43,9%, η Ν.Δ. πήρε ένα αξιοπρεπές ποσοστό 33,5% και ο ΣΥΡΙΖΑ 4,6%. Θυμίζω ότι τότε ο ΣΥΡΙΖΑ δεν ήταν ένα ενιαίο κόμμα αλλά συνασπισμός πολλών και διαφόρων ετερόκλητων συνιστωσών, με κοινό χαρακτηριστικό την «Αριστεροσύνη» σε όλες τις αποχρώσεις: Από το βαθύ κόκκινο μέχρι το ροζ. Το ΠΑΣΟΚ, αφού υποσχέθηκε να μοιράσει 2 δισεκατομμύρια ευρώ σε παροχές, αρχικά μοίρασε απερίσκεπτα 1 δισεκατομμύριο και διαπίστωσε ότι «λεφτά ΔΕΝ υπάρχουν» στα ταμεία αλλά ούτε από τις αγορές. Υποχρεωτικά στράφηκε στην Ε.Ε. για οικονομική βοήθεια. Η Ε.Ε. βρέθηκε μπροστά σε μια κατάσταση που δεν είχε προβλέψει. Ζήτησε τη συμμετοχή του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, το οποίο διέθετε εμπειρία στη διάσωση χρεοκοπημένων χωρών και κατέληξαν στο περίφημο Μνημόνιο, το οποίο δεν είναι τίποτε περισσότερο από μια δανειακή σύμβαση που περιγράφει τις υποχρεώσεις των αντισυμβαλλομένων. Και από εδώ ξεκίνησε η περιπέτεια της Ελλάδας.
Για να αποφύγω άσκοπες συζητήσεις, δέχομαι τις αντιρρήσεις των αντιμνημονιακών ότι «οι πολλαπλασιαστές του ΔΝΤ ήταν λάθος». Εστω. Δυστυχώς, αυτό που δεν λένε οι αντιμνημονιακοί είναι το γεγονός ότι η χώρα δεν είχε καμία άλλη επιλογή. Ηταν η μοναδική επιλογή που βρισκόταν στο τραπέζι. Οσο δυσβάσταχτο και αν ήταν το Μνημόνιο, δεν υπήρχε εναλλακτική. «Take it or leave it»! Το «leave it» σήμαινε σίγουρη χρεοκοπία της χώρας και τον κόσμο στους δρόμους α λα Αργεντινή. Οι αδελφοί Κύπριοι, οι οποίοι σαν μωρές παρθένες καταψήφισαν στη Βουλή τους το πρώτο Μνημόνιο που τους προτάθηκε, πλήρωσαν πολύ ακριβά τον τσαμπουκά τους. Αυτοί τουλάχιστον συνετίστηκαν και ξεμπέρδεψαν μέσα σε τρία χρόνια από το σκληρότατο Μνημόνιο που τους επιβλήθηκε: Πλήρες «κούρεμα» των καταθέσεων για πάνω από 100.000 ευρώ και κλείσιμο της Λαϊκής Τράπεζας.
Η μόνη υπεύθυνη στάση τον κρίσιμο Μάιο του 2010 ήταν η υπερψήφιση του Μνημονίου και από τη Ν.Δ. Δυστυχώς, μόνο η Ντόρα Μπακογιάννη είχε την οξυδέρκεια και την υπευθυνότητα να το πράξει και τιμωρήθηκε με διαγραφή. Τα υπόλοιπα που έγιναν είναι νομοτελειακά. Οταν ένα συστημικό κόμμα, το οποίο πριν από μερικούς μήνες είχε την εμπιστοσύνη του 33,5%, διακηρύσσει ότι υπήρχαν άλλες λύσεις, τότε εύλογα δημιουργείται η αμφιβολία στον πολύ κόσμο (η οποία συντηρείται μέχρι σήμερα) για την ορθότητα της υπογραφής του πρώτου Μνημονίου. Γι’ αυτό ισχυρίζομαι ότι η καταψήφιση του Μνημονίου από τη Ν.Δ. ήταν η γενεσιουργός αιτία που δημιούργησε το κύμα των αντιμνημονιακών και ουσιαστικά δίχασε τον Ελληνικό λαό, και μας φόρτωσε τον Τσίπρα στην εξουσία.
Η εξέλιξη ήταν προδιαγεγραμμένη. Το ΠΑΣΟΚ που πήρε την εξουσία με το «Λεφτά υπάρχουν», υπέστη την άμεση μνημονιακή φθορά με τα μέτρα που υποχρεώθηκε να πάρει. Ακόμα, δεν πρέπει να ξεχνάμε και τις εσωτερικές αντιρρήσεις στο ΠΑΣΟΚ για τα μέτρα λιτότητας. Από την άλλη πλευρά εμφανίστηκε ο Σαμαράς με τα διάφορα Ζάππεια, τα οποία το μόνο που πέτυχαν ήταν να δημιουργήσουν περισσότερες αμφιβολίες στον κόσμο για την ανάγκη του Μνημονίου.
Ο Σαμαράς παρά τις ξεκάθαρες δηλώσεις του στην Κοινοβουλευτική Ομάδα της Ν.Δ. στις 14/11/2011 ότι «Δεν υπογράφω επιστολές, δεν συγκυβερνώ, δεν δέχομαι παράταση της κυβέρνησης Παπαδήμου, οι εκλογές απαραίτητη βαλβίδα ασφαλείας για τον τόπο, δεν αλλάζω θέσεις για το μνημόνιο, δεν επωμίζομαι ευθύνες της κυβέρνησης Παπανδρέου», τελικά στις 11/2/2012 υπερψήφισε το 2ο Μνημόνιο χάνοντας 21 από τους 83 βουλευτές που είχε. Ετσι δημιουργήθηκαν οι ΑΝΕΛ. Για άλλη μία φορά ο Σαμαράς δίχασε τον κόσμο. Τα υπόλοιπα ήταν τόσο προβλέψιμα όσο ότι αύριο θα ανατείλει ο ήλιος. Ο μόνος αντιμνημονιακός που παρέμεινε ήταν ο ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος πλέον έπαιζε χωρίς αντίπαλο. Ειδικά με τον ανασχηματισμό του 2014, όπου υπουργοποιήθηκαν λαϊκιστές, η επικράτηση του ΣΥΡΙΖΑ ήταν απολύτως δεδομένη. Μεταξύ του πρωτοτύπου και της κακής απομίμησης, ο κόσμος πάντα προτιμά το πρωτότυπο.
Η κυβερνητική θητεία των ΣυριζΑνέλ ήταν μια πραγματική τραγωδία, που κόντεψε να τινάξει τη χώρα στον αέρα. Οι άνθρωποι ήταν παντελώς απροετοίμαστοι να διαχειριστούν οτιδήποτε. Από τις ατέρμονες συζητήσεις του καφενείου, βρέθηκαν κατά λάθος να διαχειρίζονται υποθέσεις υψηλού ρίσκου. Ευτυχώς γλιτώσαμε, αλλά η πιθανότητα να επανέλθουν στην εξουσία δυστυχώς υπάρχει. Εδώ ακριβώς αναδεικνύεται ο ανύπαρκτος ρόλος του ΚΙΝΑΛ.
Στην Ελλάδα υπάρχει μια μεγάλη μερίδα ανθρώπων που αρνούνται πεισματικά να ψηφίσουν τη Δεξιά. Είναι χαρακτηριστικό ότι στη μεγάλη νίκη της Ν.Δ. το 2019, και οι τέσσερις περιφέρειες της Κρήτης ανέδειξαν τον ΣΥΡΙΖΑ πρώτο κόμμα. Αυτή είναι η μεγάλη ευθύνη του ΚΙΝΑΛ, το οποίο δεν μπορεί να ξανακερδίσει αυτούς τους δικούς του ψηφοφόρους. Η Κρήτη ψήφιζε πάντα Κέντρο και ΠΑΣΟΚ. Ποτέ αριστερά και δεξιά. Ετσι, όσο το ΚΙΝΑΛ εμφανίζεται σαν χλιαρός ισορροπιστής μεταξύ Ν.Δ. και ΣΥΡΙΖΑ, με κλίση προς τα αριστερά δεν υπάρχει περίπτωση να διεμβολίσει τον ΣΥΡΙΖΑ και να ξαναγίνει κόμμα εξουσίας. Πολύ χαρακτηριστικά, μετά την ομιλία της Φώφης στη Βουλή, ο Μητσοτάκης της είπε: «Μετά από τέτοια ομιλία δεν χρειάζεται να μιλήσει ο κ. Τσίπρας». Αυτή η δήλωση αποκρυσταλλώνει την κατάντια του ΚΙΝΑΛ. Μπορεί να ακούγομαι κυνικός, αλλά δυστυχώς το σημερινό ΚΙΝΑΛ μού θυμίζει αποκεφαλισμένο κοτόπουλο που για αρκετή ώρα τρέχει από εδώ και από εκεί, μέχρι να πεθάνει.
Η χώρα έχει ανάγκη από ένα πραγματικό κεντροαριστερό κόμμα και είναι κρίμα να αφεθεί αυτός ο ρόλος στον ΣΥΡΙΖΑ, που δεν μπορεί κυριολεκτικά να «χωρίσει δύο γαϊδάρων άχυρο». Σε όλες τις πρόσφατες δημοσκοπήσεις ο ΣΥΡΙΖΑ εμφανίζεται να υποστηρίζει τις πλέον ακραίες, αλλά και μειοψηφικές θέσεις. Από τη στήριξη του Κουφοντίνα μέχρι την ανομία στα ΑΕΙ. Στην υπόλοιπη Ευρώπη συμβαίνουν τεκτονικές αλλαγές στα πολιτικά κόμματα πολλών χωρών. Το παλαιό ΠΑΣΟΚ, ύστερα από αρκετά χρόνια στην εξουσία, έμαθε να κυβερνά. Ειδικά η 8ετία Σημίτη, η οποία χαρακτηρίζεται από μετριοπάθεια και πολιτικό πολιτισμό, δημιούργησε τις προϋποθέσεις για έναν υγιή δικομματισμό. Δυστυχώς, το σύνθημα «Λεφτά υπάρχουν» του 2009 λειτούργησε σαν προωθητικός πύραυλος στην κατάκτηση της εξουσίας, αλλά μετά την ανώμαλη προσγείωση στο Μνημόνιο, η κάψουλα του ΠΑΣΟΚ τσακίστηκε.
Ο χώρος στο Κέντρο υφίσταται. Το θέμα είναι ποιος θα τον καταλάβει. Ο Τσίπρας προσπαθεί, αλλά τον τραβάνε προς τα κάτω οι πάσης φύσεως ακραίοι αριστεροί που κανένας δεν γνωρίζει τι ποσοστό αντιπροσωπεύουν στον ΣΥΡΙΖΑ. Ηδη έχουν εμφανιστεί διασπαστικές τάσεις στο εσωτερικό του. Αν και όταν βρεθεί ένα συστημικό κόμμα που να εκπροσωπεί το Κέντρο, ο ΣΥΡΙΖΑ που ξέρουμε θα γυρίσει στο 6%.
* Ο κ. Ανδρέας Δρυμιώτης είναι σύμβουλος επιχειρήσεων.