Άτομο – πρόσωπο – οικογένεια – κοινότητα – κοινωνία – πατρίδα – ανθρωπότητα. Αυτή η αλληλουχία, όχι πάντα αυτονόητη, δεν προσφέρεται, αλλά κατανοείται μέσα από μακρά διαδικασία κοινωνικοποίησης. Συχνά αμφισβητείται ως μια διαδικασία συμβατική και παρωχημένη αλλά συχνότερα επιβεβαιώνεται σε συνθήκες προσωπικής, κοινωνικής ή εθνικής κρίσης. Η κοινωνία έχει ανάγκη τους συνειδητούς πολίτες. Εχει ανάγκη το φλέγμα και τον στοχασμό και όχι τον ανερμάτιστο οίστρο και τα ανεξημέρωτα πάθη. Ωστόσο, όλοι γνωρίζουμε πως ο κόσμος προχωράει και με τις δύο εκ διαμέτρου αντίθετες εκδοχές.
Πολλοί αναρωτιόμαστε για τη σύνθεση της κοινωνίας με αφορμή τους ανεμβολίαστους και το αντιεμβολιαστικό κίνημα. Είναι σαφές πως ένας από επιλογή ανεμβολίαστος δεν είναι απαραίτητο πως ταυτίζεται με το αντιεμβολιαστικό κίνημα. Μπορεί δηλαδή να διαφυλάσσει την αυτονομία του και να μην αυτοπροσδιορίζεται αντισυστημικός ή θρησκόληπτος. Υπάρχει ένα ποσοστό που πάντα διαφεύγει των μεγάλων γενικεύσεων, που αποκλίνει από τη γενική ερμηνεία μαζικών φαινομένων και που εν τέλει μπορεί να είναι περισσότερο επιρρεπές ως ιδιοσυγκρασία σε άνωθεν εντολές. Υπάρχει δηλαδή ένα ποσοστό ανεμβολίαστων που θα εμβολιαστεί σχεδόν με ανακούφιση όταν ο εμβολιασμός στον γενικό πληθυσμό καταστεί υποχρεωτικός. Η έως τώρα απροθυμία μπορεί να οφείλεται σε αδυναμία χαρακτήρα, σε αβουλία, σε χαμηλή αντίληψη και σε άρνηση απέναντι στην πραγματικότητα.
Καμία ανάλυση του φαινομένου που βιώνουν οι σύγχρονες κοινωνίες δεν μπορεί να επιδράσει ανακουφιστικά στο μέγα πρόβλημα του σημαντικού ποσοστού αυτοκαταστροφικών ανθρώπων. Οσοι άλλωστε αδυνατούν να αυτοπροστατευθούν και σαφέστατα αδυνατούν να κατανοήσουν την αλυσίδα από το άτομο στην κοινωνία και από εκεί στην ευημερία της πατρίδας, θα συνεχίσουν να το πράττουν με χίλιες δυο προφάσεις. Από τις ακραίες εκδηλώσεις αμυντικής ψευδο-πατριωτικής και θρησκόληπτης φοβικής ρητορείας έως τις ανώριμες αποστάσεις από τον ρεαλισμό, υπάρχει πάντα αυτό που αποκαλούμε δημόσιο συμφέρον. Και εν προκειμένω το κράτος οφείλει να επιδείξει ισχύ και να προστατεύσει τον γενικό πληθυσμό, την ευημερία της κοινωνίας και την εθνική οικονομία. Η όποια άρνηση στον εμβολιασμό μπορεί να έχει πολλές ερμηνείες, αλλά αυτό είναι ένα ζήτημα που αφορά τους αναλυτές και όχι την απόλυτη προτεραιότητα της κοινωνίας που είναι η δημόσια υγεία. Πολλοί που διστάζουν επιζητούν εμμέσως πρόφαση κρατικής επιβολής ώστε να σπεύσουν να εμβολιαστούν.