Ξέφωτα και λαγούμια

1' 57" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Μέχρι τα μέσα του 19ου αιώνα, το πλύσιμο των χεριών ήταν ενταγμένο στη ζωή των ανθρώπων ως μέρος θρησκευτικών τελετών ή ως απλή πρακτική, χωρίς όμως να είναι γνωστοί οι λόγοι που το καθιστούσαν απολύτως αναγκαίο. Ο πρώτος που ξεκίνησε σταυροφορία για το σχολαστικό πλύσιμο των χεριών ήταν ένας Ούγγρος γιατρός, ο Ιγκνάτς Σέμελβαϊς, ο οποίος, το 1846, εργαζόταν στη μαιευτική κλινική του νοσοκομείου της Βιέννης.

Εκείνη την εποχή, σχεδόν 15 στις 100 γυναίκες που γεννούσαν πέθαιναν λίγες μέρες μετά, από μια σοβαρή λοίμωξη που ονομαζόταν επιλόχειος πυρετός. Ο Σέμελβαϊς συνέδεσε αυτή τη λοίμωξη με το γεγονός ότι οι συνάδελφοί του που τις ξεγεννούσαν σπάνια απολύμαιναν τα χέρια τους πριν από τον τοκετό. Προσπάθησε, λοιπόν, να τους πείσει για την αναγκαιότητα της υγιεινής των χεριών (πλύσιμο με ένα διάλυμα υποχλωριώδους ασβεστίου), όχι μόνο πριν από τον τοκετό αλλά και πριν από κάθε χειρουργική πράξη. Μολονότι τα πρώτα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά (η θνησιμότητα έπεσε στο 1% στη συγκεκριμένη κλινική), οι προσπάθειές του έπεσαν στο κενό: οι ανώτεροί του, από εχθρότητα σε νέες ιδέες, ίσως και ζηλοφθονία, αντέδρασαν, κι έτσι ο Ιγκνάτς Σέμελβαϊς έχασε τη δουλειά του και επέστρεψε στην Ουγγαρία. «Τσακισμένος» από την αδικία και την απαξίωση που βίωσε, νοσηλεύτηκε σε ψυχιατρικό άσυλο, όπου και πέθανε. Εμελλε να περάσουν πολλές δεκαετίες μέχρι να αναγνωριστεί ως ένας από τους πατέρες της σύγχρονης αντισηψίας.

Η ιστορία της Ιατρικής έχει γραφτεί από αμέτρητους τέτοιους επιστήμονες που μπόρεσαν να σκεφτούν «έξω από το κουτί», που είχαν το θάρρος να στερηθούν την ασφάλεια της πεπατημένης και που πλήρωσαν το τίμημα. Το ότι σήμερα ζούμε περισσότερα και ποιοτικότερα χρόνια και αντιμετωπίζουμε αποτελεσματικά –με φάρμακα, εμβόλια και διαγνωστικές και θεραπευτικές μεθόδους– ασθένειες που για τις (λίγες) προηγούμενες γενιές ήταν εφιάλτης, σε αυτούς το οφείλουμε.

Ανάμεσα στα πολλά γλαφυρά που ακούστηκαν τις προάλλες στην πλατεία Συντάγματος, στη διαδήλωση των αντιεμβολιαστών, ήταν και η εξής πρόταση, η οποία μάλιστα καταχειροκροτήθηκε: «Η επιστήμη απέτυχε. Γιατί δεν αφήνουν την Εκκλησία να βγάλει τα δικά της αντιβιοτικά, τα δικά της φάρμακα; Τα λείψανα των αγίων μας;».

Η επιστήμη άνοιξε και εξακολουθεί να ανοίγει λεωφόρους. Η επιστήμη μάς οδηγεί σε ξέφωτα. Κάποιοι επιμένουν να περπατούν σε στενά και κακοτράχαλα μονοπάτια. Προτιμούν να ζουν στα σκοτεινά λαγούμια των προκαταλήψεων και των εμμονών τους. Θα τρίζουν τα κόκαλα του Σέμελβαϊς και όλων των Σέμελβαϊς που πάνω από το «εγώ» τους έβαλαν την επιστήμη και το «εμείς»…

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή