Το απόγειο της μεταπολιτευτικής εθνικής μας περηφάνιας σημειώθηκε με πανελλήνιο ρεκόρ το σωτήριον 2004, με την εποποιία στο Euro και «καπάκι» την εκτυφλωτική διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων. Εκτινάχθηκε η αυτοπεποίθηση, μαζί απελευθερώθηκαν καταπιεσμένες δυνάμεις υπεροψίας ημών των ανυποψίαστων, λίγα χρόνια πριν η, θωρακισμένη σαν λαϊκής κατοικίας πόρτα ασφαλείας, χώρα σωριαστεί χρεοκοπημένη στο καναβάτσο.
Στεκόμαστε σήμερα, ενθυμούμενοι την αυγουστιάτικη φαντασμαγορία μας, στο πλευρό του υπέροχου ιαπωνικού λαού που θα παρακολουθεί τους Αγώνες «Τόκιο 2020» στην TV με το έργο Citius Altius Fortius κεκλεισμένων των θυρών. Μα και οι αθλητές αφρόκρεμας χωρίς θεατές θα είναι σαν ηθοποιοί κορυφαίας παράστασης σε μια άδεια Επίδαυρο. Καταραμένε ιέ.
Επιστρέφοντας στις ρίζες μας, δεν υπήρχε γιορτή στην αρχαιότητα που να συγκεντρώνει μεγαλύτερο πλήθος από όσους συνέρρεαν στην ιερή Ολυμπία. Με τέτοιο πυκνό ακροατήριο έσπευδαν τύραννοι και βασιλείς, ρήτορες και πολιτικοί, διαγκωνιζόμενοι για τον κότινο δημοφιλίας. Ο φιλόσοφος Επίκτητος αναρωτιόταν: Δεν λιώνετε από τη ζέστη; Δεν σας ενοχλεί που δύσκολα μπορείτε να πλένεστε; Απάντησε ο ίδιος στωικά: Για να τα υπομένετε όλα, μάλλον αξίζει τον κόπο. Ετσι ήταν. Το θέαμα των γυμνών –δεν αποτολμήθηκε κάτι ανάλογο στη σύγχρονη εκδοχή–, σκληρά αμιλλώμενων αθλητών αποζημίωνε τους πάντες, ενώ και η προς παραδειγματισμό μαστίγωση παρανομούντων αθλητών δεν άφηνε κανέναν ασυγκίνητο.
Εχοντας αποδεχθεί ως γενέθλια αφετηρία το 776 π.Χ., ο θεσμός επέζησε 1.200 χρόνια, ωστόσο τους τελευταίους αιώνες παρήκμαζε με απώλεια «μέτρου», παραμορφωμένος από σκάνδαλα και την εισπήδηση ρωμαϊκών ηθών και ωμοτήτων. Τους τίτλους τέλους έδωσαν δύο Θεοδόσιοι, ο Α΄ (Μέγας κι αυτός) και ο Β΄, βυζαντινοί αυτοκράτορες, με διατάγματά τους κατά κάθε μορφής παγανισμού, ενώ ο χριστιανισμός επεκτεινόταν, σκλαβώνοντας τις καρδιές των ανθρώπων ως θρησκεία απάγκιο φιλαλληλίας. Απαιτήθηκαν 1.400 χρόνια για να νεκραναστηθούν οι Ολυμπιακοί Αγώνες με την υλοποίηση του οράματος του ευεργέτη της ανθρωπότητας, Γάλλου βαρώνου Πιερ ντε Κουμπερτέν.
Μοιάζει με θαύμα η τήρηση εκεχειρίας από πλευράς ακτιβιστών ζηλωτών –ουδέποτε υπήρξε συγκέντρωση διαμαρτυρίας ούτε εισβολή στην αρχαία Ολυμπία– κατά τις τελετές αφής της ολυμπιακής φλόγας, όταν η πρωθιέρεια απευθύνει έκκληση στον Απόλλωνα «θεό του ήλιου» να στείλει τις ακτίνες του ανάβοντας την ιερή δάδα και –ακόμα πιο ανίερο– παρακαλεί τον Δία να χαρίσει ειρήνη σε όλους τους λαούς της Γης. Δεν είναι τούτο κατά συνθήκην βραχυχρόνιος προσηλυτισμός σε ευπώλητο ειδωλολατρικό τελετουργικό; Φέρτε στον νου εικόνες ημετέρων επισήμων, σε ολύμπιο βάθρο κατάνυξης, σαν να σταυροκοπιούνται on camera σε ύψιστη θρησκευτική εορτή. Τιμά την επίσημη Εκκλησία μας η διά της σιωπής και ανοχής της, δεκαετίες τώρα, άφεση της ύβρεως.