Δύο ήσαν οι στόχοι του προέδρου της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν όταν ανακοίνωσε προχθές στην κατεχόμενη Κύπρο το σχέδιο μερικού ανοίγματος της περιοχής των Βαρωσίων, της περίκλειστης πόλεως της Αμμοχώστου, «με σεβασμό των ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων». Ο πρώτος –αλλά όχι ο σπουδαιότερος– είναι να δελεάσει κάποιους Ελληνοκυπρίους με σημαντικά περιουσιακά στοιχεία στην περιοχή των Βαρωσίων να κινηθούν μονομερώς ώστε να αποσπάσουν αποζημιώσεις συναλλασσόμενοι και αναγνωρίζοντας την υπόσταση του κατοχικού καθεστώτος.
Ο πρόεδρος της Κύπρου Νίκος Αναστασιάδης κατηγόρησε ευθέως τον κ. Ερντογάν ότι επιχειρεί να προκαλέσει διχασμό μεταξύ των Ε/Κ και εξέφρασε την πεποίθηση ότι κανένας Αμμοχωστιανός δεν θα γίνει συνεργός.
Ο Τούρκος πρόεδρος ανέμενε ασφαλώς ότι έκνομη εξαγγελία του θα προκαλούσε την άμεση αντίδραση των μονίμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας, όπως ήδη συνέβη πριν από την έκτακτη σύγκληση του Συμβουλίου υπό την προεδρία της Γαλλίας. Ωστόσο δεν εδίστασε, καθώς εκτιμάται ότι πρόθεση του κ. Ερντογάν είναι να αυξήσει την «επικινδυνότητα» της κυπριακής «εκκρεμότητος» 47 ετών, με στόχο να προκαλέσει άμεση εμπλοκή των μεγάλων δυνάμεων για τη διασφάλιση της «σταθερότητος» στην Ανατολική Μεσόγειο.
Ως διαπραγματευτική αφετηρία ο κ. Ερντογάν προβάλλει την αναγνώριση δύο «κρατών» στην Κύπρο, επιδιώκοντας να επιτύχει την «κυριαρχική ισότητα» των δύο κοινοτήτων, στο πλαίσιο μιας δικοινοτικής συνομοσπονδίας.
Ο Τούρκος πρόεδρος θεωρεί ότι έχει εδραιώσει τη θέση της χώρας του στην περιοχή ώστε να οδηγήσει τις εξελίξεις στην επιθυμητή γι’ αυτόν κατεύθυνση. Προφανώς ο κ. Ερντογάν στηρίζει την εκτίμησή του στο γεγονός ότι από την τουρκική εισβολή στην Κύπρο το 1974, και κατά τη διάρκεια της Μεταπολιτεύσεως στην Ελλάδα, η άμεση ή έμμεση παρέμβαση ξένων δυνάμεων λειτούργησε ενίοτε υπέρ της Αγκυρας.
Η μείζων διαφορά στην παρούσα συγκυρία είναι η προσωπική αντιπάθεια του Αμερικανού προέδρου Τζο Μπάιντεν και της διοικήσεώς του προς τον κ. Ερντογάν, αλλά όχι προς την Τουρκία – η στρατηγική σημασία της οποίας για την Ουάσιγκτον και την Ε.Ε. είναι σημαντικότατη. Η Αθήνα και η Λευκωσία ακολουθούν την οδό της νομιμότητος, η Αγκυρα έχει εισαγάγει στο Κυπριακό την έκνομη προβολή ισχύος, οι μεγάλες δυνάμεις διαχειρίζονται τα θέματα κατά τα ευρύτερα συμφέροντά τους. Εχουμε μπει σε νέα φάση πλέον.