ΕΑΑΚ (Ενιαία Ανεξάρτητη Αριστερή Κίνηση) ονομάζεται ένα δίκτυο αριστερών ολιγομελών φοιτητικών σχημάτων που δραστηριοποιούνται αυτόνομα σε Τμήματα των ελληνικών ΑΕΙ με αυξομειούμενη ένταση. Το αποτύπωμά τους είναι πολύ μεγαλύτερο από αυτό του πολιτικού χώρου τον οποίο εκπροσωπούν, της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς. Στην πραγματικότητα αποτελούν το δεύτερο μεγαλύτερο πρόβλημα λειτουργίας των ΑΕΙ, μετά το κοινό ποινικό έγκλημα, και τον βασικότερο λόγο της επιχειρούμενης αστυνόμευσής τους.
Τα ΕΑΑΚ συνιστούν ταυτόχρονα αποτέλεσμα και αιτία της παρακμής των φοιτητικών συλλόγων κατά την τελευταία δεκαετία. Μονοπώλησαν σχεδόν την «επαναστατικότητα», εξέφρασαν τον αγανακτισμένο λαϊκισμό στον χώρο των φοιτητών ενώ, από την άλλη, η επιλογή της μη εκπροσώπησης του σχήματος από μεμονωμένα άτομα ή από συγκεκριμένη ιεραρχία υπονόμευσε και κατέλυσε τους συλλόγους. Με αυτό το πλεονέκτημα εμφανίστηκαν στις συνελεύσεις των Τμημάτων και των Συγκλήτων ως υποκατάστατα των συλλόγων, ως «συλλογικότητες» που εκφράζονται μόνον με «παραστάσεις διαμαρτυρίας». Πήρε μερικά χρόνια για να γίνει αντιληπτό –αλλά έγινε– ότι οι συλλογικότητες αυτές, σε αντίθεση με τον φοιτητικό συνδικαλισμό, δεν επιθυμούσαν ούτε τον διάλογο ούτε την εξεύρεση λύσεων. Η παρουσία και οι μέθοδοί τους δικαιολογούνταν μόνον από τη διεξαγωγή ενός παρατεταμένου πολέμου. Σε αυτό το πεδίο τελειοποιήθηκαν: συστηματική διάλυση όλων των συνελεύσεων οργάνων διοίκησης, στοχοποιήσεις φοιτητών και καθηγητών, αποκλεισμοί, ύβρεις και προπηλακισμοί κατά πρόσωπο, διαπόμπευση με αφίσες και μέσω των δικτύων, καθημερινή παραπληροφόρηση των φοιτητών, χαλκευμένες βιντεοσκοπήσεις.
Καμία αντίδραση δεν μπόρεσε να ανακόψει την πορεία τους, γιατί, απλούστατα, κανείς δεν σκέφτηκε ποτέ σοβαρά να χρησιμοποιήσει πειθαρχικά μέτρα κατά φοιτητών. Ηταν και είναι απαράδεκτο, για λόγους συμβολικούς και πολιτικής ευαισθησίας. Και όμως, ο ακραίος ακτιβισμός των ΕΑΑΚ κατάφερε να κάνει αποδεκτή από την ελληνική κοινωνία την ιδέα της αστυνόμευσης των ΑΕΙ. Ηταν αναπόφευκτο από τη στιγμή που αναδείχθηκαν σε μείζον πρόβλημα ασφάλειας, λειτουργίας και διακίνησης ιδεών. Ξεπέρασαν μάλιστα το πρόβλημα του κοινού ποινικού εγκλήματος εντός των ΑΕΙ, αφού το δεύτερο μπορούσε να διωχθεί –και διώκεται– χωρίς πολλές περιπλοκές. Κατέλυσαν στην ουσία και στους τύπους το πανεπιστημιακό άσυλο.
Ο τρόπος δράσης τους –ο καθημερινός πόλεμος– οδήγησε στην ανάλογη του προβλήματος νομοθετική πρωτοβουλία, της τακτικής αστυνόμευσης των ΑΕΙ. Δεν ξέρω αν θα πετύχει. Ξέρω όμως πως σίγουρα θα ήταν διαφορετικές οι προοπτικές, αν στα ΕΑΑΚ δεν εύρισκε ο ΣΥΡΙΖΑ την πολεμική επαναστατική νεολαία που δεν διαθέτει κι αν το ΚΚΕ δεν φοβόταν πως, αρνούμενο τη συμπαράσταση στη «μάχη των ΑΕΙ», θα κηλιδώσει την αγωνιστική του ταυτότητα. Αγνοούν όμως –και θα το βρουν μπροστά τους– ότι τα ΕΑΑΚ είναι σύμμαχοί τους μόνον εφόσον συνηγορούν στη διεξαγωγή ενός σκληρού πολέμου που τραυματίζει βαθιά το ελληνικό δημόσιο πανεπιστήμιο και τον οποίο δεν θα σταματήσουν όταν τους ζητηθεί.
* Ο κ. Βασίλης Κ. Γούναρης είναι καθηγητής της Ιστορίας Νεοτέρων Χρόνων, πρόεδρος του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας και μέλος της ΜΟΔΙΠ του ΑΠΘ.