«Και καλά, τι σχέση έχω εγώ με έναν Τουρκοκύπριο ώστε να δεχτώ να αποκτήσει τα ίδια πολιτικά δικαιώματα με εμένα και να μπλέκεται καθημερινά στα πόδια μου;» Η μεγαλύτερη έκπληξη από την πρόσφατη επίσκεψή μου στην Κύπρο –είχα να πάω στο νησί πάνω από 15 χρόνια– ήταν ο ευθύς τρόπος με τον οποίο κάποιοι πολίτες μιλούσαν ανοιχτά πλέον εναντίον οποιασδήποτε λύσης στο Κυπριακό.
Ησαν κυρίως Κύπριοι νεότερης γενιάς, που δεν έχουν μνήμες από την εισβολή, που οι δουλειές τους πάνε καλά, που θεωρούν ότι η Κυπριακή Δημοκρατία μπορεί να μεγαλουργήσει μετά και την εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων και δεν θέλουν νέες πολιτικές περιπλοκές.
Μου ήρθαν όλα αυτά στο μυαλό με τη νέα προσπάθεια έναρξης διαλόγου για το Κυπριακό, αλλά και την προκλητική κίνηση Ερντογάν να ανοίξει μέρος της περίκλειστης πόλης της Αμμοχώστου. Απηύθυνε μάλιστα πρόσκληση σε όσους Ελληνοκυπρίους ενδιαφέρονται, να κάνουν αίτηση για να αποζημιωθούν για την περιουσία τους ή να εγκατασταθούν στο ανοιχτό μέρος της πόλης υπό τουρκοκυπριακή διοίκηση. Το πονηρό δέλεαρ του Τούρκου προέδρου σε άλλες εποχές δεν θα είχε καμία τύχη. Σήμερα όμως δημιουργεί σκληρά διλήμματα σε κάποιους Ελληνοκυπρίους οι οποίοι θεωρούν ότι μπορεί να χάσουν τις περιουσίες τους στην Αμμόχωστο.
Τα χρόνια μετά την εισβολή υπήρχε μια συμπαγής πλειοψηφία που ήταν υπέρ μιας λύσης δικοινοτικής ομοσπονδίας με πολιτική ισότητα των δύο πλευρών αλλά κυρίως με την απόσυρση των κατοχικών στρατευμάτων από το νησί. Το σχέδιο Ανάν κάλυπτε κατά κάποιον τρόπο τους παραπάνω όρους και επέστρεφε την Αμμόχωστο και τη Μόρφου στην ελληνοκυπριακή πλευρά, αλλά –λόγω και της στάσης της κυπριακής ηγεσίας– απερρίφθη στο δημοψήφισμα του 2004.
Σήμερα –17 χρόνια από την ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ευρωπαϊκή Ενωση–, η απόσταση μεταξύ της οικονομικά εύρωστης ελεύθερης πλευράς του νησιού και των οικονομικά ανίσχυρων Κατεχομένων έχει μεγαλώσει τόσο πολύ ώστε να κάνει ολοένα και πιο δύσκολη μια λύση που να ικανοποιεί την Αγκυρα, αλλά και να μπορεί να αποδεχθεί η ελληνοκυπριακή κοινή γνώμη.
Μπορεί η διεθνής κοινότητα (ΟΗΕ, ΗΠΑ, Ε.Ε.) να μιλάει για ένα ομόσπονδο κράτος στην Κύπρο, όλα όμως δείχνουν ότι το τρένο της λύσης συνεχώς απομακρύνεται. Και, δυστυχώς, όσο πιο κοντά έρχονται τα Κατεχόμενα με την Αγκυρα τόσο η Τουρκία θα μπορεί να παρεμβαίνει πολιτικά στη ζωή της Κύπρου αλλά και στα ελληνοτουρκικά.