Δεν το συνηθίζει. Είπε ότι θα μιλήσει εντός θέματος. Και το τήρησε. Εμεινε στα εκπαιδευτικά, χωρίς να απλωθεί σε όλο το αντιπολιτευτικό του ρεπερτόριο. Αυτή η πρωτοτυπία της χθεσινής κοινοβουλευτικής εμφάνισης του Αλέξη Τσίπρα δεν είναι δύσκολο να εξηγηθεί. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει λόγους να θεωρεί την εκπαίδευση προνομιακό του πεδίο. Οχι μόνο επειδή οι λειτουργοί της δημόσιας εκπαίδευσης θεωρούνται δικό του ποίμνιο. Αλλά και διότι οι νέοι ήταν στις εκλογές του 2019 η μόνη κοινωνική ομάδα στην οποία κατάφερε να επικρατήσει της Ν.Δ.
Ο επιπλέον λόγος του εικαζόμενου αντιπολιτευτικού πλεονεκτήματος έχει να κάνει με την εξοικείωση του ίδιου του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ με αυτή την ατζέντα. Ο Τσίπρας ήρθε στη Βουλή αρματωμένος με την πολιτική του βιογραφία. Διά βίου γυμνασμένος στον λυρισμό του μαθητικού και φοιτητικού συνδικαλισμού.
Τη δεξιοτεχνία του σε αυτά τα αρχαιομεταπολιτευτικά σχήματα επέδειξε διεκτραγωδώντας τα «κλεμμένα όνειρα» των παιδιών που δεν πέρασαν στις εξετάσεις. Τα στερεότυπα αυτής της βαθιά ριζωμένης κουλτούρας –ΑΕΙ παντού, πτυχία για όλους– επιστράτευσε, χρεώνοντας στον αντίπαλό του δόλιους «κόφτες». Η θυμική στόχευση του εγχειρήματος είναι ακαταμάχητα απλή: Στους νέους –και στις οικογένειές τους– που καλούνται να διαχειριστούν την αποτυχία στις εξετάσεις, ο Τσίπρας είπε χθες ότι δεν απέτυχαν οι ίδιοι. Τους «έκοψαν» η Κεραμέως και ο Μητσοτάκης. Είπε βέβαια και κάτι παραπάνω: Αν βγω εγώ, θα σας «περάσω».
Θα μπορούσε να πει κανείς ότι η στάση αυτή επιβεβαιώνει την κυβέρνηση. Τραβώντας την παραδοσιακή πτυχιοκαπηλεία στο άκρο της –τάζοντας αναδρομική «εισακτεοποίηση» των αποτυχόντων–, ο Τσίπρας φαίνεται να επιβεβαιώνει την κατηγορία του πρωθυπουργού ότι εκπροσωπεί τη συντήρηση. Ο ΣΥΡΙΖΑ εμφανίζεται ως η δύναμη που ζητάει να μην αλλάξει τίποτα στην εκπαίδευση. Εξ ου και ο πρόεδρός του δεν βρήκε χθες παρά ελάχιστα να πει για το νομοσχέδιο αναμόρφωσης του σχολείου – για τον πυρήνα της εκπαιδευτικής διαδικασίας.
Και όμως. Μέχρι και ο ίδιος ο πρωθυπουργός έδειξε να έχει επίγνωση ότι η κουλτούρα που ο αντίπαλός του δοκίμασε χθες απηνώς να εκμεταλλευθεί μπορεί να έχει εκπαιδευτικά χρεοκοπήσει, κοινωνικά όμως παραμένει ζωντανή. «Αυτό που επιχειρούμε δεν είναι δημοφιλές», παραδέχθηκε ο Μητσοτάκης. Παραδέχθηκε επίσης ότι οι αλλαγές στα σχολεία και στα πανεπιστήμια δεν μπορούν να καρποφορήσουν άμεσα. Θα κριθούν αργά. Αργότερα από τις επόμενες κάλπες.
Αυτή είναι μάλλον η μισή αλήθεια. Η άλλη μισή είναι ότι η κυβέρνηση στηρίζεται σε εκείνο το κομμάτι της κοινωνίας που αισθανόταν ως παρακμή τη δυνατότητα να μπαίνει κάποιος στο πανεπιστήμιο με βαθμό κάτω του 5. Η εφαρμογή της ελάχιστης βάσης επιφέρει τώρα προβλέψιμο πολιτικό κόστος. Ενισχύει όμως το ευρύτερο αφηγηματικό πλαίσιο εντός του οποίου ο Μητσοτάκης θα ζητήσει να κριθεί στο νήμα της τετραετίας. Ή, έστω, στο νήμα της Ιστορίας.