Η δυστοπική κοινωνία

2' 6" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Οταν το 1932 κυκλοφόρησε το μυθιστόρημα «Γενναίος νέος κόσμος» του Βρετανού συγγραφέα Αλντους Χάξλεϊ, ο εφιαλτικός κόσμος που περιέγραφε αντιμετωπίσθηκε για πολλά χρόνια ως συναρπαστικό ανάγνωσμα επιστημονικής φαντασίας. Σήμερα κάποιοι θεωρούν το μυθιστόρημα αυτό ως προφητεία που καθημερινώς επιβεβαιώνεται.

Στη δυστοπική του κοινωνία, ο Χάξλεϊ περιγράφει ένα αξιοκρατικό ιδεώδες στην πλέον γκροτέσκ μορφή, όπου η ελίτ των αρίστων –των Alfa– διά της ολοκληρωτικής κοινωνικής χειραγωγήσεως «καλύπτει» όλες τις ανάγκες των μαζών, διασφαλίζει την καλή διάθεσή τους με το παραισθησιογόνο χάπι soma και χάρις στη διαρκή επαγρύπνησή της προστατεύει τους πολίτες από άτομα που υπονομεύουν το σύστημα.

Ο συσχετισμός του μυθιστορηματικού κόσμου του Χάξλεϊ με τη σημερινή κοινωνία δεν γίνεται από μαρξιστές και λενινιστές, που ακλόνητα πιστεύουν στην αναγκαιότητα των ελίτ, αρκεί να εξυπηρετούν τους στόχους τους.

Είναι κάποιοι συντηρητικοί θεωρητικοί –κυρίως αγγλοσαξονικής διαμορφώσεως– αλλά πρωτίστως φιλελεύθεροι αυτοί που ανησυχούν για τη διόγκωση της ισχύος του κράτους, τον έλεγχο που επιβάλλει στους πολίτες, την παραβίαση του ατομικού χώρου, λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού.

Ομως ο κορωνοϊός δεν είναι η γενεσιουργός αιτία αυτών των φαινομένων. Απλώς επιτάχυνε –χάρις στην εξέλιξη της τεχνολογίας– διαδικασίες ανιχνεύσεως των κινήσεων του ατόμου, των ενδιαφερόντων του, των ιατρικών του δεδομένων, που κάθε ένας εξ ημών αποκαλύπτει οικειοθελώς, κάνοντας χρήση των κινητών, των τάμπλετ, του ηλεκτρονικού του υπολογιστή.

Και ενώ όλα αυτά συμβαίνουν, είναι σαφές ότι δεν πρόκειται κανείς να παύσει να χρησιμοποιεί τις πιστωτικές ή χρεωστικές κάρτες του, από όπου ανιχνεύεται τι αγοράζουμε και από πού, εάν ταξιδεύουμε και πού. Τα πάντα είναι ανιχνεύσιμα, αρκεί το άτομο να κινήσει το ενδιαφέρον κάποιας Αρχής.
Βάσιμες οι ανησυχίες ασφαλώς, αλλά δίχως αυτά τα μέσα –αυτά τα όργανα που συνθέτουν την «κοινωνική μας δυστοπία»– το πέρασμα του κορωνοϊού από την ανθρωπότητα θα άφηνε απείρως περισσότερους νεκρούς από ό,τι η χολέρα του Μεσαίωνα ή η ισπανική γρίπη των αρχών του 20ού αιώνα. Βεβαίως τα θύματα εκείνα είχαν διατηρήσει το απαραβίαστο του ατομικού τους χώρου. Αλλά τι το όφελος σε τελική ανάλυση.

Η πανδημία του κορωνοϊού διατάραξε την ψυχική σταθερότητα των πολιτών σε όλον τον πλανήτη. Οι οικονομικές συνέπειες θα είναι τραγικές. Οι ασκούντες την εξουσία πολιτικοί –ή μάλλον οι λογογράφοι τους–, σε αγορεύσεις παρηγορητικές προς τους πολίτες, θα αναφέρονται στις νέες προοπτικές. Οι εξ επαγγέλματος θεωρητικοί θα επιχειρούν να προσδιορίσουν την εφεξής πορεία της ανθρωπότητος.

Και ασφαλώς θα υπάρχει μια «αξιοκρατική ελίτ» που θα μεριμνά για την ευτυχία των μαζών, όπως ακριβώς μεριμνούσε και η ελίτ της «σοσιαλιστικής ουτοπίας», έως ότου εξέπεσε. Η διαφορά με την ελίτ των αρίστων του Χάξλεϊ είναι ότι έχει διαχρονική απόλυτη ισχύ, ενώ η σημερινή εκπίπτουσα μεταλλάσσεται.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή