Ο Κίτσος Μαλτέζος δολοφονήθηκε την 1η Φεβρουαρίου του 1944 μπροστά από το άγαλμα του Βύρωνα, στο κέντρο της Αθήνας. Δολοφόνοι του, τέσσερα στελέχη της ΟΠΛΑ, της τρομοκρατικής οργάνωσης του ΚΚΕ. Ο Ρόδης Ρούφος, στο μυθιστόρημα «Το χρονικό μιας σταυροφορίας», τον ιχνογράφησε ως τον εμβληματικό ήρωα της γενιάς του. Χαρισματικός ρήτορας, τρόμαζε με το ανεξάρτητο πνεύμα του την οργάνωση, που καλλιεργούσε ανδρείκελα. Τρόμαζε ακόμη περισσότερο τους νεαρούς αστούς, που είχαν ανακαλύψει την αλήθεια της ζωής τους στον μαρξισμό. Ο Aδωνις Αχιλλέα Κύρου, που έδωσε την εντολή για τη δολοφονία του, ήταν παιδικός φίλος του Μαλτέζου. Και ήξερε πως θα μείνει ατιμώρητος, αφού η επιρροή της οικογενείας του τον βοήθησε να διαφύγει τη σύλληψη και την τιμωρία. Oλα αυτά τα περιγράφει με ανατριχιαστικές λεπτομέρειες ο Πέτρος Μακρής Στάικος στο αριστούργημά του «Κίτσος Μαλτέζος, ο αγαπημένος των θεών». Ο Στάικος είχε τρία χαρίσματα. Hταν αρχειοφάγος, ρωτούσε, έψαχνε, διασταύρωνε. Hταν δεινός αφηγητής. Και δεν ήταν πανεπιστημιακός. Κοινώς, δεν έγραφε φορώντας τον κορσέ της «πειθαρχίας», που αποχυμώνει τη γραφή. Επιπλέον, πίστευε ότι η ύπαρξη δεν κρίνεται από τις ιδεολογίες, αλλά από τους ανθρώπινους χαρακτήρες, και ότι μπορεί τα πιο ποταπά αισθήματα, όπως ο φθόνος, να αποδειχθούν ισχυρότερα και από τα πιο εξοπλισμένα προγράμματα. Oταν πρωτοδιάβασα τον «Μαλτέζο» του, στο γραφείο μου στην Ωκεανίδα, πριν από την έκδοσή του, κατάλαβα πόσο ρόλο έπαιξε στην Ιστορία μας ο φθόνος απέναντι στους χαρισματικούς χαρακτήρες. Στη δεκαετία του ’20 ο Iων Δραγούμης, στη δεκαετία του ’30 ο Συκουτρής, στη δεκαετία του ’40 ο Κίτσος Μαλτέζος. Διαφορετικοί, όμως χαρισματικοί και οι τρεις.
Οταν εκδόθηκε το βιβλίο, το 2000, η ατμόσφαιρα δεν έμοιαζε έτοιμη να το υποδεχθεί. Για πολλές δεκαετίες η έκφραση «εθνική συμφιλίωση» σήμαινε πολύ απλά την πλήρη αποδοχή των μύθων που είχε επιβάλει η Αριστερά για την Κατοχή και τον Εμφύλιο. Η πανεπιστημιακή κοινότητα, ως επί το πλείστον, εργαζόταν για να μετατρέψει τον μύθο σε ιστορική αλήθεια. Το «Χρονικό» του Ρούφου είχε ξεχαστεί στην πρώτη του έκδοση από τον Κέδρο. Ο Στάικος, όμως, στηριζόταν στην αυτοπεποίθηση που του προσέφερε η έρευνά του και, όπως είπα, δεν ήταν πανεπιστημιακός. Δεν κινδύνευε να μην τον ψηφίσουν στις επόμενες εκλογές του τομέα. Και το βιβλίο έγινε εμπορική επιτυχία. Απόδειξη ότι δεν γίνεται εμπορική επιτυχία μόνον η χαμηλή ποιότητα. Ενδειξη, επίσης, ότι κάτι άρχιζε να αλλάζει στην ατμόσφαιρα. Ηταν τα χρόνια που δημοσίευαν και οι «αναθεωρητές» ιστορικοί, ο Καλύβας και ο Μαραντζίδης.
Eχω εκδώσει τρία βιβλία του Στάικου ως συνεργάτης της Λουίζας Ζαούση στην Ωκεανίδα. Εφυγε ένας χαρισματικός συγγραφέας. Είχε πολλά να δώσει ακόμη.