Είναι μάλλον επίκαιρη η συζήτηση για το μέλλον της Μεσογείου. Από την αφηρημένη παρουσίασή της ως «πολιτικής οντότητας» με ευρωπαϊκό πρόσημο, όπως την παρουσίασε ο Εμανουέλ Μακρόν επαναφέροντας ανακριβώς και στο περίπου την έννοια της «Mare Nostrum», και μια κάποια «Γαλάζια Πατρίδα» που ονειρεύονται οι ακραίοι της Αγκυρας μέχρι το «κεφάλι του Δράκου», που βλέπουν οι Αμερικανοί, φοβούμενοι την αύξηση της κινεζικής επιρροής και τη διαχρονική αγωνία των Ρώσων να έχουν πρόσβαση στα θερμά νερά της, η Μεσόγειος αποτελεί από το 2010 και μετά έναν εκ νέου διαφιλονικούμενο χώρο. Πόλεμοι, πρόσφυγες, αποτυχημένα κράτη, ακραίοι ισλαμιστές, απρόθυμοι Ευρωπαίοι και αμφίθυμες παλιές και νέες μεγάλες δυνάμεις ασκούν την ασύμμετρη και πολλές φορές λανθάνουσα επιρροή τους σε ένα κομμάτι θάλασσας που έχει αποτελέσει επίκεντρο του παγκόσμιου πολιτισμού κατά τρόπο δυσανάλογο για το μέγεθος που έχει.
Οι τελευταίες εβδομάδες καθιστούν αυτή την πιο γραμμική πολιτική και οικονομική ανάγνωση της ιστορίας ως περίπου παρωχημένη. Οι μεγα-πυρκαγιές της Μεσογείου συνέθλιψαν την εικόνα του υποτιθέμενου ισχυρού Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, καθιστώντας τον έναν ανήμπορο ηγέτη να διαχειριστεί φυσικά φαινόμενα, ενώ την ίδια ώρα προσποιείται τον απόγονο κατακτητών σουλτάνων. Εδειξαν τις περιορισμένες δυνατότητες μιας χώρας όπως η Ελλάδα, που διασώθηκε σε σημαντικό βαθμό λόγω της ευρωπαϊκής πυροσβεστικής πανστρατιάς. Εξακολουθούν να κατακαίγονται η νότια Ιταλία και η Σικελία, με τις Συρακούσες να φλέγονται όχι από το μένος κάποιου πρόσκαιρου κατακτητή, αλλά από τις ακτίνες ενός ήλιου-εκδικητή, που οδήγησε σε θερμοκρασίες μια ανάσα κάτω από τους 50 βαθμούς Κελσίου. Παρόμοιες εικόνες καταγράφηκαν και αλλού στη Μεσόγειο.
Ο Ντέιβιντ Αμπουλάφια είχε χωρίσει την ιστορία της Μεσογείου σε πέντε περιόδους («Η Μεγάλη Θάλασσα. Οι περιπέτειες των λαών της Μεσογείου», εκδόσεις Ψυχογιός), γράφοντας για τους Φοίνικες, τους Ελληνες, τους Ρωμαίους, τους Αραβες, τους Οθωμανούς, τους Βρετανούς και άλλους που διαδραμάτισαν κομβικό ή μικρότερο, μη πρωταγωνιστικό, ρόλο στα πράγματα. Η Μεσόγειος έχει προ πολλού απολέσει την πρωτοκαθεδρία στην ιστορία του πλανήτη. Το κέντρο βάρους του πλανήτη έχει μετακομίσει και από τον Ατλαντικό, ακόμη δυτικότερα, στον Ειρηνικό και στην ανατολική Ασία.
Οι ακτές της βαριές και ασήκωτες από το άχθος της Ιστορίας, οι οικονομίες της μικρές και –σε σημαντικό βαθμό– απαρχαιωμένες και τώρα αντιμέτωπες με μια νέα απειλή, που μπορεί να καταστρέψει ακόμη και αυτό το τουριστικό μοντέλο πάνω στο οποίο είχαν ακουμπήσει οι τελευταίες γενιές, προσπαθώντας να αποκομίσουν κάποιο ρόλο και εισόδημα. Οι πολιτικές περίοδοι του Αμπουλάφια ή η Μεσόγειος της «μακράς διάρκειας» του Φερνάν Μπροντέλ δεν υπάρχουν πια. Στη θέση τους μπορεί να ξημερώσει μια «έκτη» Μεσόγειος, θύμα μιας ύστερης Ανθρωπόκαινου εποχής· μιας εποχής όπου οι άνθρωποι θα παρακολουθούν αμέτοχοι.