Αφγανιστάν και αρχαία Ελλάδα

Αφγανιστάν και αρχαία Ελλάδα

2' 13" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Το 2001 οι Ταλιμπάν κατά τις συγκρούσεις με τις ΗΠΑ κατέστρεψαν περίπου 2.000 αγάλματα του Εθνικού Μουσείου της Καμπούλ, ενός από τα λαμπρότερα μουσεία της κεντρικής Ασίας. Ανάμεσά τους κινδύνευσαν και σπάνια «ελληνικά» εκθέματα, όπως ένα άγαλμα του Ηρακλή και ένα του Ερμή που χρονολογούνται από το 320 π.Χ., μια περίοδο κατά την οποία η σημερινή περιοχή του Αφγανιστάν ταυτίστηκε με τον ελληνιστικό κόσμο. Το Αφγανιστάν, άλλωστε, υπήρξε πάντα στην αρχαιότητα σημαντικότατος κόμβος αρχαίων διαδρομών και συνάντησης πολιτισμών, με τον Μέγα Αλέξανδρο και την ελληνιστική περίοδο να αφήνουν ανεξίτηλο το στίγμα τους στην περιοχή. 

Πολλές σημερινές πόλεις της πολύπαθης χώρας αποτελούν τοπόσημα του Αλεξάνδρου. Το σημερινό Κανταχάρ είναι η Αλεξάνδρεια Αραχωσίας, η Χεράτ είναι η Αλεξάνδρεια Αριανής, η Αλεξάνδρεια του Ωξου είναι η σημερινή Αλ Χανούμ και το σημερινό Γκαζνί είναι η Αλεξάνδρεια Ωπιανής. Με τον θάνατο του Αλεξάνδρου η ελληνιστική επιρροή στην περιοχή δεν σταμάτησε για τουλάχιστον τρεις αιώνες και έφτασε να διατηρεί την ισχύ της ακόμη και τον 3ο αι. μ.Χ. Χαρακτηριστικό της επίδρασης του Μακεδόνα στην ευρύτερη περιοχή είναι πως υπάρχουν αγάλματα του 3ου αι. μ.Χ., σχεδόν 600 χρόνια μετά τον θάνατό του, που απεικονίζουν τον Αλέξανδρο να φιλάει τον Βούδα ως απτή απόδειξη της επιθυμίας του τοπικού πληθυσμού για ομαλή μετάβαση από τη μία εποχή στην άλλη. Μια σύζευξη δύο πολιτισμών, δύο εποχών. 

Το ελληνικό βασίλειο της Βακτριανής, που ιδρύθηκε το 250 π.Χ. από τον Διόδοτο Α΄ τον Σωτήρα αποτέλεσε μαζί με το μετέπειτα ινδοελληνικό βασίλειο το ανατολικότερο άκρο του ελληνιστικού κόσμου. Οι βασιλείς μάλιστα της Βακτρίας «έκοβαν» νομίσματα στην ελληνική γραφή, καθώς οι λαοί της περιοχής γνώριζαν ελληνικά. Μέχρι τις ημέρες μας φτάνουν εκατοντάδες δίγλωσσα νομίσματα: ελληνικά στην εμπρόσθια όψη και Πράκριτ, δηλαδή αρχαία ινδικά, στην οπίσθια. Ενα τέτοιο λαμπρό παράδειγμα δίγλωσσης επιγραφής είναι το χρυσό τετράγωνο νόμισμα με τον βασιλιά Ηλιόδοτο (περίπου 50 π.Χ.) που εντοπίστηκε στο ινδικό Κασμίρ. Στην εμπρόσθια όψη υπάρχουν το πορτρέτο του ηγεμόνα και η επιγραφή «ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΗΛ(Ι)ΟΔΟΤΟ(Υ)» που επαναλαμβάνεται σε γλώσσα Πράκριτ στην οπίσθια όψη, όπου απεικονίζεται ο Ηρακλής, όρθιος και κατά μέτωπο, να στεφανώνει τον εαυτό του με το δεξί χέρι και με το αριστερό να κρατάει φοίνικα και ρόπαλο, ενώ η λεοντή του κρέμεται πάνω από τον ώμο. 

Το Μουσείο της Καμπούλ είναι γεμάτο σπουδαία ευρήματα. Πριν από μερικά χρόνια, ο υπουργός Πολιτισμού του Αφγανιστάν έλεγε πως στο μουσείο τους σε πολλές αίθουσες είναι «σαν να είσαι στην Ελλάδα». Η νέα επέλαση των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν δεν θέτει σε κίνδυνο μόνο την ασφάλεια της ευρύτερης περιοχής. Μπορεί να θέσει σε κίνδυνο και σπάνιες αρχαιότητες. Ενα θησαυρό που έρχεται από πολύ παλιά και για τον οποίο η κατώτερη των περιστάσεων διεθνής κοινότητα πρέπει να ενδιαφερθεί άμεσα και να διασφαλίσει πως δεν θα καταστραφεί.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή