Στο τελευταίο του δοκίμιο στο περιοδικό New Yorker ο Αμερικανός συγγραφέας Ντέιβιντ Σεντάρις ειρωνεύεται τους γλωσσικούς ευφημισμούς που έχουν εφευρεθεί για να μιλήσουμε για τον θάνατο. «“Θα είναι για πάντα μαζί σου” είναι μια κουραστική έκφραση που θα ήμουν ευτυχής να μην ξανακούσω. Και ως απάντηση σε αυτήν θα έλεγα, “Κι αν δεν τον θέλω μαζί μου; Αν 67 χρόνια διαρκών επικρίσεων και προσβολών ήταν αρκετά και είμαι πολύ ικανοποιημένος που εγώ και ο πατέρας θα τραβήξουμε ξεχωριστούς δρόμους, εκείνος σε ένα ψυγείο στο γραφείο κηδειών και εγώ εδώ στο τραπέζι με τα παιδιά;”» γράφει.
Στην Ελλάδα δεν ευδοκιμεί το μακάβριο χιούμορ αυτού του είδους. Ο,τι έχει να κάνει με τον θάνατο είναι σοβαροφανές, πληκτικό και φοβισμένο – με εξαίρεση ίσως τον λογαριασμό των Τελετών Μπούκουρα στο Twitter. «Εφυγε» λέμε συχνά, ενίοτε «πλήρης ημερών», λες και υπάρχει επαρκής ποσότητα ζωής. «Εκοιμήθη» όταν αναφερόμαστε σε ιερείς, λες και θα ξυπνήσουν σύντομα κάπου αλλού. «Καλό παράδεισο» ευχόμαστε σε όσους εκτιμούμε, αλλά αποφεύγουμε να πούμε «κακή κόλαση» στους αντιπαθείς, στους διεφθαρμένους, στους μοχθηρούς.
Στην Ελλάδα δεν υπάρχει επίσης κουλτούρα αρνητικών νεκρολογιών. Αντίθετα, υπάρχει η αίσθηση ότι ο νεκρός όχι μόνο δικαιώνεται, αλλά οφείλει να εξιδανικεύεται. Δεν είναι τυχαίες οι αντιδράσεις στην ανακοίνωση του ΚΙΝΑΛ για τον θάνατο του Ακη Τσοχατζόπουλου. Μεγάλο κομμάτι της κοινής γνώμης ενοχλήθηκε από την προσπάθεια του κόμματος να διαχωρίσει τη θέση του από το ιδρυτικό στέλεχος του ΠΑΣΟΚ. «Μικρόψυχη» ήταν η λέξη που είδα να χρησιμοποιείται περισσότερο για το ξερό κατευόδιο. Και έπειτα από όλη αυτή την υπερευαισθησία μπούκαραν οι κάμερες στην κηδεία του πρώην υπουργού και κατέγραφαν απουσίες, σημαίες στα φέρετρα και εντυπωσιακές εμφανίσεις.
Υπάρχει δηλαδή αυτή η αντιφατική στάση απέναντι στους νεκρούς: από τη μια ο μετά θάνατον εξωραϊσμός τους και από την άλλη η σκύλευση της σορού· τα απεχθή βαψίματα, το άνοιγμα του φέρετρου και τα κουτσομπολιά στις κηδείες. Δεν έχω ακούσει ποτέ στην Ελλάδα επικήδειο να μην είναι πομπώδης και ψεύτικος. Κατά τη γνώμη μου ο αποχαιρετισμός όσων πεθαίνουν πρέπει να είναι ειλικρινής: αστείος και σοβαρός, σκληρός και τρυφερός, όπως και η ίδια η ζωή δηλαδή.