Η χρήση του όρου «τέλος εποχής» πρέπει να είναι εξαιρετικά επιλεκτική για να μη γίνει κλισέ. Σήμερα όμως νιώθουμε, βιωματικά και όχι εγκεφαλικά, ότι ναι, ο θάνατος του Μίκη είναι τέλος εποχής. Ισως γιατί νοσταλγούμε την αισιοδοξία, το ξέσπασμα και τη σχετική αθωότητα των πρώτων χρόνων της μεταπολίτευσης, όταν οι παρέες τραγουδούσαν αγκαλιασμένες Θεοδωράκη και εκείνος σε ρόλο εθνικού μαέστρου μάς ξεσήκωνε και μας πάθιαζε. Υπήρχε βέβαια πάντοτε κάτι πολύ αντιφατικό γύρω από τον Μίκη, καθώς τραγουδούσαν τα τραγούδια οι ανοιχτόμυαλοι αστοί και οι ακραία ριζοσπαστικοποιημένοι νέοι. Ηταν σαν να έσερνε ο ίδιος έναν ατέλειωτο χορό στον οποίο έμπαινε και ακολουθούσε το μεγαλύτερο μέρος του ελληνικού λαού. Με τα χρόνια έγινε στενάχωρο να ακούς ξανά και ξανά μερικά εμβληματικά τραγούδια-θουρίους που είχαν γίνει κλισέ, κάτι σαν προκάτ κομμάτι του μεταπολιτευτικού ντεκόρ. Φυλάγαμε όμως μέσα μας την ανάμνηση του Μίκη σαν κάτι ξεχωριστό. Επιμέναμε να ακούμε το αυθεντικό, το βινύλιο ή τις αγριοφωνάρες μιας παρέας, όχι τον Θεοδωράκη που είχε γίνει μουσική για ασανσέρ.
Μιλώντας για αντιφάσεις, η πολιτική διαδρομή του Μίκη έχει πολλές, πάρα πολλές. Η πολιτική του σκέψη και συμπεριφορά χαρακτηριζόταν από πάθος, ενίοτε αχαλίνωτο, από μεγάλη αστάθεια. Ηθελε πάντοτε να είναι πρωταγωνιστής και αυτό τον ωθούσε σε ακραίους και παράδοξους ρόλους.
Το πιο δύσκολο είναι να ξεχωρίσεις τον Μίκη από τον μύθο. Φρόντιζε πολύ και ο ίδιος για αυτό με έναν τρόπο τρυφερό, που δεν άφηνε περιθώρια για να θυμώσεις μαζί του. Δεν ήταν ένα πλαστικό ψέμα οι ιστορίες του, τις πίστευε όπως τις είχε πλάσει στο μυαλό του. Κάποτε είχαμε κάνει μια μαραθώνια συνέντευξη, στην οποία μου είχε διηγηθεί μερικές πολύ δυνατές σκηνές. Ηταν μια μοναδική εμπειρία, μια στιγμή που νιώθεις ότι αξίζει πολύ η δουλειά μας. Εκανα όμως από συνήθεια το… λάθος να υποβάλω τις διηγήσεις του στη βάσανο της εξακρίβωσης. Τηλεφώνησα λοιπόν στον Γρηγόρη Μπιθικώτση να τον ρωτήσω για μια σκηνή που μου είχε διηγηθεί ο Μίκης όταν –όπως μου είχε πει– πρωτάκουσε τη φωνή του μεγάλου τραγουδιστή στη Μακρόνησο. «Κύριε Γρηγόρη, σας παίρνω για μια ιστορία που μου είπε ο Μίκης», ξεκίνησα, και εκείνος αφοπλιστικά με έκοψε: «Ποια από όλες, παιδί μου, γιατί έχει πολλές και καμιά φορά είναι από το κεφάλι του».
Καθώς τον αποχαιρετούμε και μαζί του μια εποχή, δεν θέλουμε να ξεμπλέξουμε τον μύθο από τον Μίκη, θέλουμε να τον έχουμε στο μυαλό μας όπως τον νιώσαμε, όπως μας σφράγισε. Και να τον ακούσουμε να μας αποχαιρετά:
«Δρόμοι που χάθηκα
Γωνιές που στάθηκα
Δάκρυα που πίστεψα
Πικρό το βράδυ φτάνει
Νύχτες που έκλαψα
Γέφυρες που έκαψα
Αστρα π’ αγάπησα
Που πάω και τι θα βρω
Πικρό το βράδυ φτάνει»