Τι θα έλεγε ένας αριστερός; Θα έλεγε μάλλον ότι η κατάργηση του φόρου για τις γονικές παροχές έως τα 800.000 ευρώ ανά παιδί δεν είναι μέτρο που προάγει την κοινωνική δικαιοσύνη. Θα έλεγε ότι το σλόγκαν του υπουργού Οικονομικών ότι (και) με το μέτρο αυτό επιτυγχάνεται η «δίκαιη διανομή (sic) του πλούτου» είναι ένα φληνάφημα που παρουσιάζει την πραγματικότητα αντεστραμμένη.
Ο αριστερός θα έλεγε ότι η διευκόλυνση της κληροδότησης συσσωρευμένου κεφαλαίου μπλοκάρει την κοινωνική κινητικότητα. Εκείνοι που δεν κληρονομούν, δεν μπορούν πλέον να ανταγωνιστούν τους μεγαλοκληρονόμους. Η αμοιβή της εργασίας τους δεν τους αρκεί για να δημιουργήσουν δική τους περιουσία. Και αντιστρόφως: όσοι βρίσκουν έτοιμη περιουσία είναι προορισμένοι να βελτιώνουν διαρκώς τη θέση τους έναντι εκείνων που ξεκινούν από το μηδέν.
Ο αριστερός θα παρέπεμπε στον Πικετί και θα εξηγούσε ότι από τη στιγμή που το κεφάλαιο αποδίδει περισσότερο από όσο αναπτύσσεται συνολικά η οικονομία, η απαλλαγή της γονικής παροχής από φόρους είναι μέτρο διεύρυνσης των ανισοτήτων: δημιουργεί τις προϋποθέσεις για να γίνονται οι πλούσιοι πλουσιότεροι, χωρίς να χρειάζεται να ασκήσουν οικονομική δραστηριότητα άλλη από την άντληση των προσόδων που τους αποδίδει το κληρονομηθέν. Ετσι επιστρέφουμε, θα έλεγε ο αριστερός, στην κοινωνία του 19ου αιώνα – εξασφαλισμένοι ραντιέρηδες εναντίον των δέσμιων της φθηνής και επισφαλούς εργασίας.
Θα μπορούσε ο αριστερός, αν δεν φοβόταν το πολιτικό κόστος, να διαγνώσει και τον βαθιά συντηρητικό χαρακτήρα του μέτρου: ναι, θα παραδεχόταν, το μέτρο είναι δημοφιλές ακριβώς επειδή συντονίζεται με την εξουσιαστική μηχανική της ελληνικής οικογένειας. Τη βοηθάει να συντηρεί –κυριολεκτικά να εμπραγματοποιεί– τον λώρο με το σπίτι και την οικογενειακή επιχείρηση. Η οικογένεια πριμοδοτείται για να εξαγοράζει τον κομφορμισμό των νέων· την επανάπαυσή τους στον γενέθλιο τόπο, στη «στρωμένη δουλειά». Μαζί με τους τοίχους κληροδοτούνται ατελώς και τα αόρατα τείχη των πατρώων προσδοκιών.
Ο εκπρόσωπος της υπαρκτής Αριστεράς, που θα ήταν καλύτερα εφοδιασμένος να αρθρώσει αυτή την κριτική, προτίμησε το κλισέ και την τρολιά. Ο Ευκλείδης Τσακαλώτος πρώτα προειδοποίησε τον πρωθυπουργό ότι θα βρεθεί αντιμέτωπος με την αθυροστομία των νέων. Και μετά σέρβιρε ξαναζεσταμένα τα συνθηματολογικά στερεότυπα περί ελίτ που ζει στον δικό της κόσμο, πάει σε άλλα σχολεία, ζει σε άλλες γειτονιές – «χειμώνα και καλοκαίρι».
Ετσι εξηγείται το παράδοξο: όταν η κανονική αντιπολίτευση εξαντλείται στην ελαφρά ή την τοξική αθυροστομία –το λες και αεροστομία– τον ρόλο της τον υποκαθιστά η κυβέρνηση, που ετοιμάζεται, λένε, να εξαγγείλει το σχέδιο για φθηνή στέγη στους (άκληρους) νέους. Ετοιμάζεται η ίδια να κάνει αριστερή αντιπολίτευση στον εαυτό της.
Ευκλείδης Τσακαλώτος: Αθυροστομίες
1' 59" χρόνος ανάγνωσης
