Παίρνω αφορμή από ορισμένα μέτρα που ανακοίνωσε στη Θεσσαλονίκη ο πρωθυπουργός. Αποβλέπουν στο να συγκρατήσουν τις ανατιμήσεις στην ενέργεια, που τις έχουν προκαλέσει εξωγενείς αιτίες.
Επίσης, στο να μειώσουν το κόστος των τηλεπικοινωνιών, ώστε να αυξηθεί η χρήση των ηλεκτρονικών μέσων, ιδίως από τους νέους. Και οι δύο στόχοι είναι απόλυτα θεμιτοί. Ο πρώτος αποτελεί πυροσβεστικό μέτρο για να αντιμετωπιστεί μια κατάσταση που ελπίζεται ότι θα είναι προσωρινή, ο δεύτερος εντάσσεται στην κυβερνητική στρατηγική της κοινωνίας της πληροφορίας.
Η εφαρμογή των μέτρων θα γίνει με κρατική παρέμβαση στα τιμολόγια των παρόχων ενέργειας και τηλεπικοινωνιών και μέχρι τη στιγμή αυτή δεν έχουν ανακοινωθεί πολλές λεπτομέρειες. Το θέμα έχει δύο ενδιαφέρουσες πτυχές.
Η μία είναι το εάν το κόστος των μέτρων θα επιμεριστεί μεταξύ κράτους και επιχειρήσεων και αν έτσι, πώς.
Η άλλη, εάν υπήρξε προηγούμενη συνεννόηση με τους παρόχους των υπηρεσιών ή εάν αιφνιδιάστηκαν. Αυτά εν καιρώ θα γίνουν γνωστά. Τα μέτρα και ο τρόπος της εξαγγελίας τους, πάντως, μας επαναφέρουν στην πραγματικότητα και για ακόμη μια φορά υπενθυμίζουν ότι ο ιδιωτικός χαρακτήρας μιας επιχείρησης είναι σχετική έννοια με μεταβλητά και εύκαμπτα όρια.
Ιδιαίτερα στους τομείς Ενέργειας και Τηλεπικοινωνιών, που επηρεάζουν καθοριστικά την ασφάλεια και οικονομία κάθε κράτους. Ασχετα από τη μορφή του πολιτικού συστήματος, ακόμη και στα πιο φιλελεύθερα καθεστώτα, οι κυβερνήσεις διατηρούν την ευχέρεια να παρεμβαίνουν εκεί όταν κρίνουν ότι το απαιτεί το γενικό συμφέρον. Αυτό ισχύει ακόμη πιο πολύ σε μια μικρή οικονομία, όπου η ολιγοπωλιακή δομή της ενέργειας και των τηλεπικοινωνιών, που την υπαγορεύει η τεχνολογία και το μικρό μέγεθος της αγοράς, δίνει στους παρόχους δυσανάλογα μεγάλη επιρροή.
Ετσι, λοιπόν, στη χώρα μας ας θεωρούμε δεδομένη τη χρησιμοποίηση από το κράτος των μεγάλων παρόχων στην άσκηση της πολιτικής του. Δεν είναι ούτε καλό ούτε κακό, είναι αναπόφευκτο. Ομως χρειάζεται να είμαστε ενήμεροι και για τους κινδύνους.
Μας χωρίζουν μόλις λίγα χρόνια από την εποχή που το μεγαλύτερο μέρος της οικονομίας μας ήταν κρατικό. Εβριθαν εκεί η διαφθορά, η κακοδιοίκηση, η φαυλότητα της αναξιοκρατίας και του ρουσφετιού. Οι πολιτικές παρεμβάσεις ήταν βάναυσες και τα κίνητρά τους συνήθως κομματικά, θολά και ιδιοτελή. Φτύσαμε αίμα για να βγούμε από εκεί, και όχι ακόμη εντελώς.
Μέσα στο πολιτικό μας σύστημα υπάρχουν νοσταλγοί του παρελθόντος, και να μην τους υποτιμάμε. Η εργαλειοποίηση, για να χρησιμοποιήσω τη λέξη της μόδας, του ιδιωτικού τομέα από την κυβέρνηση πρέπει να γίνεται με μεγάλη φειδώ και προσοχή.