Είναι επιτυχία για τον Καναδά και καλό σημάδι για τις σχέσεις με τις ΗΠΑ ότι πέτυχε την επιστροφή των δύο κρατούμενων πολιτών του παράλληλα με την επιστροφή της οικονομικής διευθύντριας της Huawei, Μενγκ Γουανζού, από τον Καναδά στην Κίνα. Πέρα από την επιτυχία της ανταλλαγής, ωστόσο, αυτή κρύβει δυσοίωνα μηνύματα για το μέλλον. Μοιάζει πολύ με ανταλλαγή αιχμαλώτων, θυμίζοντας ψυχροπολεμικές πρακτικές, και ας λέει ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν ότι δεν θέλει νέο Ψυχρό Πόλεμο αλλά σκληρό ανταγωνισμό, και ας αρνείται η Κίνα τον συσχετισμό των δύο υποθέσεων. Η Κίνα, όμως, είναι που συνέλαβε τους Καναδούς με κατηγορίες κατασκοπείας λίγο μετά τη σύλληψη του στελέχους της Huawei στο Βανκούβερ, ενώ ο πρόεδρος Τραμπ ήταν ο πρώτος που συνέδεσε το αίτημα έκδοσής της στις ΗΠΑ με τον αμερικανοκινεζικό εμπορικό ανταγωνισμό.
Το «κλειδί» για την επιστροφή της βρέθηκε όταν, ύστερα από τρία χρόνια κατ’ οίκον περιορισμού στα πολυτελή ακίνητά της στο Βανκούβερ, η κ. Μενγκ αποδέχθηκε την κατηγορία των αμερικανικών αρχών ότι απέκρυψε τη σχέση της Huawei με ιρανική θυγατρική της, σε αντάλλαγμα με την αναβολή και αναίρεση των κατηγοριών εναντίον της. Αλλά χρειάστηκε στενός συντονισμός με τις ΗΠΑ για να διασφαλιστεί ότι οι δύο Καναδοί –ο πρώην διπλωμάτης Μάικλ Κόβριν και ο επιχειρηματίας Μάικλ Σπάβορ– θα έμπαιναν στο αεροπλάνο για την πατρίδα τους την ίδια ώρα που θα αναχωρούσε εκείνη από το καναδικό έδαφος, με αεροπλάνο που ναύλωσε η κινεζική κυβέρνηση.
Ο Καναδός πρωθυπουργός Τζάστιν Τριντό ταξίδεψε όλο το βράδυ για να τους υποδεχθεί αξημέρωτα στο αεροδρόμιο του Κάλγκαρι με μια αγκαλιά, ωστόσο οι εικόνες δεν είχαν κάποιον υψηλό συμβολισμό, πέρα από το αίσιο τέλος μιας δύσκολης περιπέτειας. Την ίδια ώρα, η κ. Μενγκ τύχαινε υποδοχής ήρωα στην πόλη Σενζέν. Το στρωμένο κόκκινο χαλί και το φόρεμά της στο ίδιο χρώμα υπογράμμιζαν το «βασιλικό» στάτους που έχει στην Κίνα, ως εξέχον μέλος της κινεζικής ηγετικής τάξης.
Αν η υποδοχή της είναι κάποια ένδειξη, η Μενγκ συμβολίζει την κινεζική «ισχύ» – η εφημερίδα του Κομμουνιστικού Κόμματος χαρακτήρισε την επιστροφή της «μια μεγάλη νίκη για τον κινεζικό λαό και ένα σημάδι ότι καμία δύναμη δεν μπορεί να σταματήσει τα βήματα της Κίνας μπροστά».
Με τον Κινέζο πρέσβη στον Καναδά να τη συνοδεύει στο ταξίδι, η ίδια ευχαρίστησε τον πρόεδρο Σι που «ενδιαφέρεται για όλους τους Κινέζους πολίτες» – αλλά ιδιαιτέρως για την ίδια, η οποία τυγχάνει κόρη του στενού συνεργάτη του στο κόμμα και ιδρυτή της εταιρείας.
Παράλληλα, «οι δύο Μάικλς» ήταν τόσο απομονωμένοι στις κινεζικές φυλακές που δεν γνώριζαν καν για την πανδημία. Θα τους πάρει καιρό να συνέλθουν από τις κακουχίες και να επιστρέψουν σε μια κάθε άλλο παρά ηρωική κανονικότητα. Η περιπέτειά τους στερείται του νοήματος που ήδη αποδίδει στην επιστροφή του χρυσού της παιδιού η Κίνα. Μπορεί να βγήκε ένα «αγκάθι» από τις σχέσεις της Βόρειας Αμερικής με την Κίνα, όμως θα χρειαστεί καιρός για να ξεπεραστεί το ψυχροπολεμικό κλίμα.
* Η κ. Κατερίνα Σώκου είναι Nonresident Senior Fellow, Atlantic Council.