Αν την γκουγκλάρεις, θα διαπιστώσεις ότι το πιο σημαντικό της αξιοθέατο είναι ένα άγαλμα του Λένιν – λείψανο της σοβιετικής εποχής, από τα λίγα που απέμειναν όρθια στην Ανατολική Ευρώπη. Και μόνο για να τη βρεις στον χάρτη, στις όχθες του ποταμού Δνείστερου, πρέπει σίγουρα να γκουγκλάρεις την Τιρασπόλ των 130.000 κατοίκων.
Το ότι η ομάδα της μολδαβικής ενδοχώρας νίκησε στην έδρα της τη Ρεάλ Μαδρίτης είναι μια σελίδα από αυτές που συνθέτουν το αέναο έπος του ποδοσφαίρου. Η σελίδα δεν θα είχε γραφτεί αν ο Ελληνας τερματοφύλακας της Σερίφ Τιρασπόλ δεν είχε σταματήσει έντεκα σουτ που κατευθύνονταν προς την εστία του.
Πώς να εξηγήσει κανείς την επιτυχία του Γιώργου Αθανασιάδη, τον οποίο η ελληνική ομάδα του, ΑΕΚ, προτίμησε να «παρκάρει» ως δανεικό –και αχρείαστο– στη Σερίφ; Αν έπαιζε στη Γερμανία ή στην Αγγλία, θα είχαμε έτοιμη την εξήγηση. Θα ταξινομούσαμε τον Αθανασιάδη στη χορεία των άγουρων ταλέντων που θα είχαν σπαταληθεί στο ελληνικό χάος, αν δεν είχαν καταφύγει σε ένα πιο οργανωμένο περιβάλλον. Αλλά, στη Μολδαβία; Μπορεί κανείς να πιστέψει ότι το χάρισμα άνθησε εκεί επειδή υπάρχει καλύτερη υποδομή;
Το παράδοξο του Αθανασιάδη και άλλων επαγγελματιών του ποδοσφαίρου, που έφυγαν από εδώ ως αποτυχημένοι για να διαπρέψουν εκτός συνόρων, μας βάζει στον πειρασμό να σκεφτούμε ότι το οικοσύστημα που επιτρέπει στα ταλέντα να ευδοκιμήσουν δεν είναι μόνον ο επαγγελματισμός και η οργάνωση. Είναι και η πολιτισμική ατμόσφαιρα μέσα στην οποία παίζεται και «καταναλώνεται» το άθλημα.
Επαγγελματίας της πιο μεγάλης βιομηχανίας του θεάματος, ο 28χρονος τερματοφύλακας πρέπει να μπορεί να νιώθει –και να αποδίδει– ως περφόρμερ. Πρέπει να μπορεί να χαίρεται τη δουλειά του ως αυτό που είναι πρωτογενώς: ένα παιχνίδι. Εδώ, το άθλημα έχει στραγγίσει από αυτήν τη χαρά. Εχει φθάσει ένα στάδιο πριν από τη λατινοποίηση του – πριν από την ποδοσφαιρική κουλτούρα της Λατινικής Αμερικής, όπου για ένα λάθος στο χορτάρι μπορεί να κινδυνεύσει ακόμη και η ζωή του ποδοσφαιριστή.
Είναι μεγάλος ο πειρασμός να δει κανείς στο παράδοξο του Αθανασιάδη και ένα πολιτισμικό βραχυκύκλωμα, που εξουδετερώνει το νεανικό ταλέντο πέρα από τον μικρόκοσμο του ποδοσφαίρου. Εδώ κυριαρχεί ένα μείγμα, από τη μία νεολατρίας – το υπερπροστατευτικό φίλτρο δυνάμει του οποίου τα ενήλικα «παιδιά» και οι παρήλικες «ημι-πιτσιρικάδες» θεωρούνται αθώοι και ανεύθυνοι· και, από την άλλη νεοφοβίας – ο κόφτης της προκατάληψης εις βάρος των «ικανών πλην ανώριμων», βάσει του οποίου ακόμη και ένας σαραντάρης μπορεί να θεωρείται «ανερχόμενος».
Ναι, για το χαράμισμα του χαρίσματος και τη διαρροή του στο εξωτερικό φταίνε οι χαμηλοί μισθοί, οι κακές συνθήκες εργασίας, η αναξιοκρατία. Αλλά φταίει και αυτός ο λώρος που, όταν δεν κόβεται, γίνεται βρόχος.