Κατά την επίσκεψή του στην Ουάσιγκτον, στο πλαίσιο του στρατηγικού διαλόγου με τις Ηνωμένες Πολιτείες, ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας θα καταγράψει, όπως όλα δείχνουν, τρία βήματα προόδου για την ελληνική διπλωματία.
Πρώτον, σύμφωνα με το ρεπορτάζ, η ανανέωση της Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας (ΣΑΑΣ) με την (επ αόριστον, εφόσον και οι δύο πλευρές το επιθυμούν) παράταση χρήσης των αμερικανικών βάσεων στην Ελλάδα και την προσθήκη άλλων δύο σημαντικών εγκαταστάσεων στη Σούδα και στην Αλεξανδρούπολη ανοίγει τον δρόμο για νέες αμερικανικές στρατιωτικές επενδύσεις στην Ελλάδα. Σηματοδοτεί, έτσι, την ενίσχυση της αμερικανικής παρουσίας στη χώρα, άρα και τη στρατηγική σημασία της για τις ΗΠΑ. Και η μεν Αλεξανδρούπολη έχει προφανή οφέλη για το ΝΑΤΟ, καθώς η ανάπτυξη των υποδομών της δίνει έναν εναλλακτικό της Τουρκίας δρόμο για την Ανατολική Ευρώπη, η δε διεύρυνση της Σούδας θα δώσει και στο ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό πρόσβαση σε μία βάση στρατηγικής σημασίας για την προβολή ισχύος στην Ανατολική Μεσόγειο.
Δεύτερον, στο πλαίσιο της επίσκεψης του Ελληνα υπουργού Εξωτερικών, αλλά ανεξάρτητα από τη ΣΑΑΣ, θα υπάρξει επίσης μια δήλωση πολιτικής δέσμευσης της αμερικανικής κυβέρνησης, διά του υπουργού Εξωτερικών Αντονι Μπλίνκεν, στην κυριαρχία και στην εδαφική ακεραιότητα της Ελλάδας, καθώς και στην ανάγκη αποχής από τη βία αλλά και την απειλή βίας. Το τελευταίο ερμηνεύεται από την ελληνική κυβέρνηση ως καταδίκη του casus belli της Τουρκίας σε ενδεχόμενη επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων στα 12 ναυτικά μίλια, και αξιολογείται ως πολύ θετική εξέλιξη, όπως άλλωστε και η –για πρώτη φορά σε τόσο υψηλό επίπεδο–δέσμευση της αμερικανικής κυβέρνησης στα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας με βάση το διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας. Με αυτόν τον τρόπο, οι ΗΠΑ αναγνωρίζουν τη σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών UNCLOS ως διεθνές εθιμικό δίκαιο που πρέπει να διέπει την επίλυση των θαλασσίων διαφορών με την Τουρκία, παρά το γεγονός ότι οι ίδιες δεν έχουν υπογράψει τη συμφωνία.
Οσο για τον στρατηγικό διάλογο, αυτός βρίσκεται ήδη στον τρίτο γύρο του και συνεχίζει να εμβαθύνει και να διευρύνεται, πέρα από τις εξαιρετικές διπλωματικές σχέσεις, στην εφαρμογή του νόμου και στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας, στο εμπόριο και στις οικονομικές σχέσεις, στην ενέργεια, στον πολιτισμό και στη δημόσια διπλωματία.
Πέρα όμως από αυτά τα συγκεκριμένα οφέλη για τις ελληνοαμερικανικές σχέσεις, ο υπουργός έχει την ευκαιρία να επιτύχει κάτι ακόμη στην Ουάσιγκτον: να τα εντάξει στις προτεραιότητες της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής, παρουσιάζοντας την Ελλάδα ως χώρα που δεν προωθεί μόνο την ευρωπαϊκή στρατηγική αυτονομία και την περιφερειακή συνεργασία, αλλά και που, μέσω πρωτοβουλιών όπως η ελληνογαλλική αμυντική συμφωνία και οι τριμερείς συνεργασίες, ενισχύει το ΝΑΤΟ αναλαμβάνοντας μεγαλύτερες υποχρεώσεις σε μια εποχή που οι Ηνωμένες Πολιτείες στρέφουν την προσοχή τους στον Ειρηνικό, αξιώνοντας έτσι σταθεροποιητικό ρόλο στην ευρύτερη περιοχή της νοτιοανατολικής Ευρώπης και της Ανατολικής Μεσογείου.
* Nonresident Senior Fellow, Atlantic Council.