Η αντιμετώπιση των επιπτώσεων μιας πανδημίας δεν ήταν ανώδυνη για τα κράτη ούτε και για τις αγορές. Οι κυβερνήσεις φρόντισαν να διοχετεύσουν ρευστότητα στην οικονομία ώστε να περιοριστούν οι συνέπειες από την απότομη καθίζηση της οικονομικής δραστηριότητας. Το δημόσιο χρέος όλων των κρατών αυξήθηκε γρήγορα, οι αλυσίδες προμηθειών για υλικά και πρώτες ύλες ανατράπηκαν, μεταρρυθμίσεις αναβλήθηκαν. Αυτό που έγινε αποτελεί μετατόπιση των προτεραιοτήτων.
Η συγκυρία αυτή όμως επανάφερε την αξία μιας παλιάς αναγκαιότητας. Εκανε επίκαιρη την επιδίωξη αξιοπιστίας. Την αποκατάσταση εμπιστοσύνης, τη σιγουριά ότι όσοι λαμβάνουν αποφάσεις γνωρίζουν τι κάνουν, αλλά και τον τρόπο που θα επιδιώξουν τους στόχους. Κι αυτό γίνεται όλο και περισσότερο έντονο όσο η οικονομία απομακρύνεται από την έκτακτη περίσταση της πανδημίας. Οι αγορές θα πάψουν να ανέχονται (δικαιολογούν) την εκτίναξη του δημοσίου χρέους, τα επιτόκια δεν θα μείνουν μηδενικά για πάντα, οι εταιρείες θα αναγκαστούν να προσαρμοστούν σε απαιτήσεις βιώσιμης ανάπτυξης.
Η έννοια της βιωσιμότητας συνήθως χρησιμοποιείται με την έννοια της προστασίας περιβάλλοντος, των οικολογικών επιδιώξεων. Στην πραγματικότητα όμως αυτή είναι η πρόχειρη μετάφραση της λέξης sustainability από τα αγγλικά. Ουσιαστικά περιλαμβάνει τις έννοιες της υποστήριξης, διατήρησης, αντοχής όποιου υποφέρει (υπομένει) για κάποιον σκοπό.
Ολοι πλέον δεν αρκεί να ισχυρίζονται ότι επενδύουν σε τοποθετήσεις που δεν επιβαρύνουν το περιβάλλον, πρέπει να το αποδεικνύουν.
Οσον αφορά τη δημοσιονομική διαχείριση, στο εξής θα απαιτούνται κανόνες με αξιόπιστα χρονοδιαγράμματα ώστε η σταθεροποίηση και μείωση του χρέους να είναι αποτελεσματική και λιγότερο οδυνηρή. Στο πρόσφατο παρελθόν πήραμε το μάθημα πως όταν η κυβέρνηση που δανείζεται θεωρείται δημοσιονομικά υπεύθυνη, η χρηματοδότηση των ελλειμμάτων είναι πιο εύκολη. Οι κυβερνήσεις που δεσμεύονται για τις μελλοντικές κινήσεις προσαρμογής εξασφαλίζουν εύκολα χρηματοδότηση. Πρέπει όμως να προβάλλουν την προσήλωσή τους στη δημοσιονομική σταθερότητα αναλαμβάνοντας μεταρρυθμίσεις ή και υιοθετώντας σαφή χρονοδιαγράμματα που εξυπηρετούν τον περιορισμό των ελλειμμάτων στο προσεχές μέλλον.
Πέραν όμως από τη δημοσιονομική διαχείριση, η αξιοπιστία αναδεικνύεται ευρύτερα ως επιβεβλημένη συμπεριφορά. Από τον Μάρτιο ισχύει ο Κανονισμός που αφορά τις γνωστοποιήσεις βιωσιμότητας, αειφορίας στον τομέα των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών (γνωστός ως Sustainable Finance Disclosure Regulation). Καθορίζει κανόνες σχετικά με τη διαφάνεια, την ενσωμάτωση των κινδύνων βιωσιμότητας και την εξέταση των δυσμενών επιπτώσεων στις διαδικασίες τους και την παροχή σχετικών με τη βιωσιμότητα πληροφοριών. Και αυτά αφορούν τράπεζες, ασφαλιστικές εταιρείες, συνταξιοδοτικά ταμεία, επενδυτικές εταιρείες, οικονομικούς συμβούλους. Ολοι πλέον δεν αρκεί να ισχυρίζονται ότι επενδύουν σε τοποθετήσεις που δεν επιβαρύνουν το περιβάλλον, πρέπει να το αποδεικνύουν με πλήρη, αποκαλυπτικά στοιχεία. Υποχρεώνονται να είναι αξιόπιστοι.
Στο τέλος του έτους πρέπει να κατατάξουν τον εαυτό τους, τα προϊόντα τους, ανάλογα με την προσαρμογή τους, πλήρως ή μερικώς, σε περιβαλλοντολογικούς στόχους ή κοινωνικές προτεραιότητες. Οσοι έχουν προσαρμοστεί στην πράξη, θα έχουν πλεονεκτήματα.
Σημειώνεται ότι οι υποχρεώσεις αυτές δεν αφορούν μόνον όσους λένε ότι τα προϊόντα τους προστατεύουν το περιβάλλον κ.λπ, αφορά όλους, ανεξάρτητα από το τι ισχυρίζονται.
Η αξιοπιστία ως ισχυρό αίτημα της εποχής είναι η απάντηση στην υποστήριξη που προσέφερε το δημόσιο χρήμα σε άτομα και επιχειρήσεις για την αντιμετώπιση της πανδημίας. Οσοι ευνοήθηκαν πρέπει τώρα να πείσουν ότι είναι υπεύθυνοι, έχουν διαφάνεια στις δραστηριότητές τους, δεν διακινδυνεύουν τη σταθερότητα.