Είναι κοινός τόπος πως ό,τι συμβεί στην εσωτερική πολιτική σκηνή της Γερμανίας επηρεάζει άμεσα ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ενωση. Σήμερα, όμως, οι διαπραγματεύσεις που διεξάγονται μεταξύ τριών κομμάτων για τον σχηματισμό νέας κυβέρνησης συνασπισμού αποκτούν ακόμη μεγαλύτερη σημασία. Η Ευρώπη βρίσκεται σε κρίσιμο σημείο. Η Αγκελα Μέρκελ φεύγει μετά 16 χρόνια στο τιμόνι της ισχυρότερης οικονομίας της Ε.Ε.
Η Γαλλία οδεύει προς προεδρικές εκλογές τον Απρίλιο του 2022, των οποίων η έκβαση θα επηρεάσει άμεσα τις σχέσεις Γαλλίας – Γερμανίας και, έτσι, την πορεία της Ευρώπης. Η Βρετανία, η ισχυρότερη στρατιωτική δύναμη της Ευρώπης, αυτοπεριθωριοποιείται. Οι σχέσεις με τις ΗΠΑ, την Κίνα, τη Ρωσία και την Τουρκία απαιτούν προσεκτική διαχείριση. Η κλιματική κρίση, η πανδημία, το δημογραφικό πρόβλημα και η ολοένα μεγαλύτερη ανισότητα δείχνουν ότι τα οικονομικά και κοινωνικά μοντέλα απαιτούν ριζικές μεταρρυθμίσεις.
Επιπλέον, οι νεότεροι ψηφοφόροι της Γερμανίας έδειξαν τη διάθεσή τους για αλλαγή, με τους περισσότερους να επιλέγουν τους Πρασίνους και τους Ελεύθερους Δημοκράτες (FDP), εις βάρος του κεντροδεξιού CDU και των Σοσιαλιστών Δημοκρατών (SDP). Την ίδια ώρα, πολλοί νέοι εξελέγησαν· από τους 206 βουλευτές του SDP, οι 105 εκλέγονται για πρώτη φορά, ενώ 28 απ’ αυτούς γεννήθηκαν το 1990 και μετά. Υπάρχει, δηλαδή, μια νέα δυναμική για την αντιμετώπιση παλαιών προβλημάτων και νέων προκλήσεων.
Οι διαπραγματεύσεις μεταξύ SPD, Πρασίνων και FDP ίσως οδηγήσουν σε συμφωνία και νέα κυβέρνηση έως τα μέσα Δεκεμβρίου. Εξαρτάται από το πόσο θα συγκλίνουν στα κύρια ζητήματα που τίθενται.
Αυτά συμπεριλαμβάνουν: τον εκσυγχρονισμό του κράτους και την ανάπτυξη της δημοκρατίας, την προστασία του κλίματος, τον εκσυγχρονισμό της αγοράς εργασίας («με καλά λεφτά για ασφαλή εργασία»), την «ασφαλέστερη» κοινωνική ασφάλιση, ευκαιρίες για παιδιά και τη διά βίου μάθηση, την κοινή δράση δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα, στεγαστικά προγράμματα, βιώσιμη οικονομική πολιτική χωρίς αυξήσεις φόρων και μια πιο ισχυρή παρουσία στην Ευρώπη, με έμφαση σε ζητήματα όπως η ασφάλεια, η αλληλεγγύη, η μετανάστευση, οι ψηφιακές υποδομές. Οι φιλοδοξίες είναι μεγάλες, κυρίως λόγω του ότι θα πρέπει να συμφωνήσουν και τα τρία κόμματα σε σημεία στα οποία οι θέσεις τους διίστανται (όπως το SPD και FDP στο ζήτημα της οικονομίας).
Ο συνασπισμός αυτών των τριών κομμάτων αναμένεται να είναι πιο απαιτητικός ως προς την προστασία των αρχών της φιλελεύθερης δημοκρατίας στην Ε.Ε. και κυρίως των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Τουρκία («να μην ξεχνάμε ότι η Τουρκία δεν είναι μόνο ο Ερντογάν», όπως είπε ένα στέλεχος του SDP πρόσφατα). Θα είναι υπέρ της μετανάστευσης. Επίσης, θα στηρίζει την «ευρωπαϊκή κυριαρχία», αυτή που ο Εμανουέλ Μακρόν αποκαλεί «στρατηγική αυτονομία». Σε αυτήν τη συγκυρία, είναι σαφές ότι από την επιτυχία αυτής της κυβέρνησης εξαρτάται η πορεία της Ευρώπης, αλλά και το μέλλον της Σοσιαλδημοκρατίας, που της δίνεται η ευκαιρία να αποδείξει ότι μπορεί να ανανεωθεί και να δώσει απαντήσεις στα δυσκολότερα προβλήματα της εποχής μας.