Στη σκιά του σοκ που προκάλεσε σε όλους μας η αναγγελία του θανάτου της Φώφης Γεννηματά, η δική της γενναία μάχη, ο τρόπος που επέλεξε να μιλήσει για την ασθένειά της, όπως και η αντίστοιχη προ ημερών δήλωση της Ντόρας Μπακογιάννη, μπορούν να ιδωθούν κάτω από ένα νέο φως. Γιατί ακριβώς αυτός ο τρόπος δεν εμπλουτίζει μόνο τον δημόσιο διάλογο σε σχέση με μέχρι πρότινος ακατονόμαστα θέματα υγείας (όπως ο καρκίνος) αλλά και τον εξανθρωπίζει, τον φέρνει δηλαδή στα μέτρα του ανθρώπου, στα μέτρα τα δικά μας.
Εχουμε μεγαλώσει με την ιδέα ότι τα δημόσια πρόσωπα (πολιτικοί, καλλιτέχνες, αθλητές) είναι περίπου απυρόβλητα από τις κακουχίες και τα σκαμπανεβάσματα της ανθρώπινης περιπέτειας. Διότι, υποθέτουμε, διαθέτουν ανεξάντλητες ποσότητες αντοχής, ενέργειας και προσαρμοστικότητας, έτσι ώστε να αντεπεξέρχονται αέναα στις προκλήσεις της καθημερινότητας. Σαν να ξεχνάμε την απάνθρωπη ρουτίνα τους, με τα διαρκή ταξίδια, τα εξοντωτικά προγράμματα, την καταναγκαστική κοινωνικότητα, το σκληρό τίμημα, δηλαδή, κάθε είδους «πρωταθλητισμό».
Τα πράγματα δεν είναι πολύ καλύτερα και για όλους τους υπόλοιπους, όλους εμάς, τους κοινούς θνητούς. Στις κοινωνίες της υπεραπόδοσης και του «όλα καλά», το ψυχικό ή σωματικό κλατάρισμα (το λεγόμενο burnout), οι μικρές ή μεγάλες προσωπικές κρίσεις, τα ψυχοσωματικά καμπανάκια, όλα εκλαμβάνονται ως ενδείξεις αδυναμίας, που καλό είναι να κουκουλώνονται ή έστω να μένουν σε στενό κύκλο για να μην εκτεθεί το άτομο που τα βιώνει. Ας αναλάβουν δράση τα αντικαταθλιπτικά, τα ηρεμιστικά και οι πολυβιταμίνες.
Ετσι ο πολιτικός ή ο αθλητής ή ο κοινός θνητός που στριμώχνεται για τους δικούς του, πολύ προσωπικούς λόγους, θα πρέπει να σιωπήσει, να διαχειριστεί στο σκοτάδι εν κρυπτώ, να μη δείξει «κατώτερος των περιστάσεων». Γι’ αυτό έχουν ένα επιπλέον βάρος οι δηλώσεις δημόσιων προσώπων. Γιατί βγάζουν από το υπόγειο την ντροπή και την ενοχή που συχνά συνοδεύουν την ασθένεια και την αδυναμία. Γιατί μας φέρνουν πρόσωπο με πρόσωπο με την πραγματική δύναμη, που είναι το μοίρασμα, η αλήθεια, η χειροπιαστή ανθρωπιά. Και όχι με την άρνηση της πραγματικότητας, τις υπεκφυγές ενός πολιτισμού που αποστρέφει το βλέμμα από την αρρώστια και προσκολλάται στα αστεία τσιτάτα περί θετικής ενέργειας που κάνουν θραύση στα ράφια των βιβλιοπωλείων. Αυτή ήταν η τελευταία, πολύτιμη, κληρονομιά της Φώφης Γεννηματά.