Γερό στομάχι. Αυτό λέει το κλισέ. Πως για να ασχοληθείς με την πολιτική, η πρώτη αρετή που πρέπει να έχεις είναι η σκληρότητα. Να αντέχεις τα ύπουλα πλήγματα. Να χωνεύεις την ασχήμια.
Αυτό το στερεότυπο της πολιτικής ως παιγνίου ισχύος χωρίς κανόνες, όπου επικρατεί ο ανθεκτικότερος στον αλληλοσπαραγμό, το έχουν εσωτερικεύσει τόσο εκείνοι που ασκούν την πολιτική όσο και εκείνοι/εμείς που την ιστορούν/ιστορούμε την ώρα που συμβαίνει. Το πολιτικοδημοσιογραφικό αισθητήριο έχει εθιστεί, έτσι, να προσάπτει υστεροβουλίες και δεύτερες σκοπιμότητες σε όλα. Ακόμη και οι εκδηλώσεις ανθρώπινης αδυναμίας εξηγούνται ως επικοινωνιακά κόλπα που σκοπεύουν να εκμαιεύσουν προσοχή και συγκίνηση.
Η Φώφη Γεννηματά σταδιοδρόμησε σε μια εποχή κατά την οποία η πολιτική έχασε ώς και τα φρένα του προσχηματικού καθωσπρεπισμού της· την εποχή όπου κοινοβουλευτικούς συνηγόρους δεν έβρισκαν μόνο οι μούντζες και οι κρεμάλες, αλλά και η ωμή βία.
Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, η ίδια συνέχισε τη γεννηματική παράδοση της ηπιότητας και της μετριοπάθειας. Δεν επένδυσε ποτέ στον τοξικό πόλεμο. Δεν προσπάθησε –όπως άλλες γυναίκες σε περίβλεπτα αξιώματα– να μιμηθεί τις λαβές της πατριαρχικής πάλης για να αποδείξει ότι «το ‘χει».
Μπορεί να έδινε την εντύπωση ότι το πρώτο της μέλημα ήταν να διατηρήσει, διά της ομοιογένειας, τα ηνία του κόμματός της (τίνος αρχηγού μέλημα δεν είναι, άραγε;)· ωστόσο, το πιο απροσδόκητο εγχείρημα του πολιτικού της βίου υπερέβαινε ακόμη και την ίδια: το 2017, στο όνομα της απόδρασης της παράταξής της από τη μοίρα της συρρίκνωσης, δοκίμασε να διευρύνει το κόμμα της διακινδυνεύοντας εκλογικά τη θέση της.
Μια μετριοπαθής φωνή σε μια άγρια εποχή.
Ανεξαρτήτως της έκβασής του, τόσο το προσωπικό ρίσκο του 2017 όσο και το ύφος της πολιτείας της καθόρισαν το αποτύπωμά της.
Μα, δεν είχε και η Γεννηματά «γερό στομάχι»; Είχε. Αλλά δεν μιλούσε με το «στομάχι». Μιλούσε για την ασθένεια που κατέβαλε τους γονείς της. Μιλούσε και για τη δική της περιπέτεια – πώς είναι να μπαίνεις σε ένα χειρουργείο χωρίς να ξέρεις αν θα ξαναδείς τα παιδιά σου.
Βλέποντας κανείς χθες όλο το πολιτικό σύστημα να χάνει και να ψάχνει τα λόγια του· βλέποντας τον έναν μετά το άλλον τους συντάκτες των κομματικών ανακοινωθέντων να αναζητούν όχι τα δηλητηριώδη σλόγκαν της καθημερινής τους μιντιακής δίαιτας, αλλά τρόπους για να αρθρωθεί η οδύνη και η συμπόνια, μπορούσε να νιώσει ευγνώμων στη Φώφη Γεννηματά.
Ευγνώμων γιατί στον κρύο ίσκιο του πρόωρου θανάτου της όλοι βρέθηκαν στην ανάγκη να σιωπήσουν για μια στιγμή.
Ολοι κλήθηκαν να μετρήσουν τη γλώσσα τους. Να μιμηθούν το δικό της μέτρο. Και να μιλήσουν σαν άνθρωποι.