Δεν ξέρω αν ο Ζόραν Ζάεφ πίστευε ότι μετά τη συμφωνία των Πρεσπών η είσοδος της χώρας του στην Ε.Ε. ήταν ζήτημα μηνών, άντε μερικών ετών. Διότι αν όντως το πίστευε και το είχε υποσχεθεί στους πολίτες των Σκοπίων, δεν τον τιμά. Δείχνει ότι έκανε πολιτική βαλκανικού αισθήματος. Βασίστηκε ίσως στις υποσχέσεις της κ. Μέρκελ, την οποίαν την έβλεπε σαν αυτοκράτειρα και όχι σαν εκλεγμένη καγκελάριο μιας δημοκρατικής χώρας. Βασίστηκε και στη χαρωπή παρέα των Ελλήνων, Κοτζιά και Τσίπρα, που έσπευσαν σαν καλοί Ελληνες οικοδεσπότες να ικανοποιήσουν όλες τις επιθυμίες του. Δείχνει ακόμη ότι δεν είχε ιδέα από την πολυπλοκότητα των ευρωπαϊκών θεσμών. Οταν τους βλέπεις από τα Σκόπια, το τοπίο της Ευρώπης σού φαίνεται ειδυλλιακό. Οταν όμως βρεθείς στις Βρυξέλλες απροετοίμαστος, αισθάνεσαι σαν μύγα στον ιστό της αράχνης. Ως εκ τούτου δεν αντιλαμβάνομαι το πνεύμα των εγκωμίων στον συμπαθή μεν, πλην όμως ατυχήσαντα ηγέτη της χώρας που συνορεύει με τον ελληνικό Βορρά. Οπως διάβασα στο ρεπορτάζ του Βασίλη Νέδου στη χθεσινή «Κ», όταν ο κ. Δένδιας τον επισκέφθηκε το καλοκαίρι διεπίστωσε ότι δεν είχε καταφέρει να εφαρμόσει το erga omnes της ονομασίας ούτε καν στις οδούς της πρωτεύουσας. Αν δεν μπορείς να πείσεις την κοινωνία που σε εξέλεξε για την αξία της υπογραφής σου, τότε πώς μπορείς να διατηρήσεις την αξιοπιστία σου;
Κάτι αλλάζει στην Ευρώπη; Ας ελπίσουμε ότι έχει αντιληφθεί τα προβλήματα που προκάλεσε η διεύρυνση με την υποδοχή των χωρών του υπαρκτού σοσιαλισμού. Χειρονομία πανικού. Ομως η Πολωνία, η Τσεχία ή η Ουγγαρία συμμετείχαν στον ευρωπαϊκό πολιτισμό. Πριν υποταχθούν στην τυραννία του σοβιετικού ολοκληρωτισμού μοιράζονταν τις αξίες του. Πλην όμως τους έλειπαν κάποια κεφάλαια της εξεταστέας ύλης. Η ευρωπαϊκή δημοκρατία που αναδύθηκε από τα ερείπια του Β΄ Πολέμου. Δεν ήταν η περίπτωση της Τουρκίας. Χωρίς πολιτισμική συνάφεια η ένταξή της θα μετέτρεπε τη διεύρυνση σε ξεχείλωμα. Φαντασθείτε τι θα ζούσαμε αν η Τουρκία του Ερντογάν ήταν μέλος της Ε.Ε. Θα πενθούσαμε όλοι μαζί για τη Ναυμαχία της Ναυπάκτου.
Κάτι αλλάζει στην Ελλάδα; Αναρωτιέμαι τι έχουν να πουν σήμερα όσοι υποκλίνονταν στη συμφωνία των Πρεσπών. Και δεν αναφέρομαι στον σκληρό πυρήνα του ΣΥΡΙΖΑ. Σκέφτομαι όσους, φιλελεύθερους, σοσιαλδημοκράτες, ευρωπαϊστές, την υποδέχθηκαν ως θεραπεία μιας κακοφορμισμένης πληγής. Και θεωρούσαν συντηρητικούς εθνικιστές όσους αντιδρούσαν ή αμφέβαλλαν για την αποτελεσματικότητά της. Η αποτυχία του κ. Ζάεφ και της συμφωνία των Πρεσπών μάς λέει ότι δεν αρκούν οι ευγενείς προθέσεις για να διαχειρισθείς την πραγματικότητα. Η Αριστερά κατέρρευσε διότι εμπιστεύθηκε τον βολονταρισμό της. Ελπίζω ότι η Ευρώπη δεν θα διαλυθεί εξαιτίας του ευρωπαϊκού βολονταρισμού. Είτε σοσιαλδημοκρατικού είτε φιλελεύθερου.