Η κρίση στα σύνορα Λευκορωσίας – Πολωνίας θυμίζει, βεβαίως, σε αρκετά σημεία την κατάσταση στον Εβρο το 2020. Και τότε, όπως και τώρα, οι ευρωπαϊκοί θεσμοί αντέδρασαν ακαριαία, υποστηρίζοντας την εδαφική ακεραιότητα της Ελλάδας και μαζί με αυτήν τα εξωτερικά σύνορα της Ε.Ε. Και τότε, όπως και τώρα, έγινε κατανοητό ότι μετανάστες και πρόσφυγες, με τη βοήθεια τρίτων παραγόντων, χρησιμοποιήθηκαν ως εργαλεία πίεσης για αλλότριους σκοπούς. Και τότε, όπως και τώρα, οι κατά τόπους κυβερνήσεις ωφελήθηκαν, καθώς σε Ελλάδα και Πολωνία κατέστη σαφές ότι αμύνονταν όχι ενάντια σε αναξιοπαθούντες μετανάστες και πρόσφυγες, αλλά κατά εκείνων που επιβουλεύονται την κυριαρχία των κρατών. Κατ’ ορισμένες απόψεις, τότε όπως και τώρα, το εθνικό έναντι του υπερεθνικού (Ε.Ε.) κέρδιζε έδαφος.
Αν και η κρίση στα σύνορα Πολωνίας – Λευκορωσίας είναι ακόμα σε φάση έξαρσης, ήδη άρχισαν να διαφαίνονται ορισμένες τάσεις που, επίσης, θυμίζουν την ελληνοτουρκική κρίση του 2020. Αρχικά η Ε.Ε. επιχείρησε να διαχειριστεί τις επιπτώσεις και να στείλει τα ανάλογα μηνύματα στην Τουρκία. Επειτα από λίγο καιρό ακολούθησε η κρίση στην Ανατολική Μεσόγειο και η Γερμανία μπήκε στη διαδικασία, προκειμένου να αμβλύνει την ένταση και, βεβαίως, να μεσολαβήσει ανάμεσα στην Αθήνα και την Αγκυρα, η οποία έχει παραδοσιακά στενές σχέσεις με το Βερολίνο.
Στην περίπτωση της πολωνικής κρίσης το πρόβλημα είναι μεγαλύτερο, καθώς η Βαρσοβία αισθάνεται ότι ενδεχομένως να αφήνεται ως αντικείμενο συζητήσεων ανάμεσα στο Βερολίνο και τη Μόσχα. Οποιος έχει υποτυπώδεις γνώσεις Ιστορίας αντιλαμβάνεται πως μπορεί να γίνεται κάτι τέτοιο αντιληπτό στο εσωτερικό της Πολωνίας. Πολύ περισσότερο όταν ο αγωγός Nord Stream 2 που συνδέει άμεσα τη Ρωσική Ομοσπονδία με τη Γερμανία, παρακάμπτει την Πολωνία, η οποία από χώρα με δικαιώματα transit για την ενέργεια κινδυνεύει να υποχρεωθεί να προμηθεύεται το σύνολο της ενέργειάς της μέσω των δυτικών συνόρων της. Οπως είναι απολύτως φυσιολογικό, η Βαρσοβία μετράει τους φίλους της και δύσκολα μπορεί να βρει κάποιον καλύτερο από τις ΗΠΑ.
Η εξεύρεση ισορροπιών σε μια ένωση 27 κρατών-μελών, κάθε ένα από τα οποία έχουν διαφορετικές ιστορικές αναφορές και εμπειρίες, δεν είναι εύκολη υπόθεση. Και οι δύο αυτές κρίσεις έδειξαν τα όρια που μπορεί να έχει η χάραξη «κοινής» εξωτερικής πολιτικής της Ε.Ε. Ισχυροί (Ρωσία) ή λιγότερο ισχυροί (Τουρκία) δρώντες στα εξωτερικά όρια της Ε.Ε. αντιλαμβάνονται αυτή την αδυναμία και πιέζουν, επενδύοντας στην εκ των πραγμάτων τάση των ισχυροτέρων της Ευρώπης να διαπραγματεύονται με βάση τα δικά τους συμφέροντα.
Ο δρόμος είναι μακρύς, αλλά όπως όλα δείχνουν η Ε.Ε. κινδυνεύει από μια «διαμερισματοποίηση» της εξωτερικής πολιτικής της, που μόνο «ολοένα στενότερη ένωση» δεν προμηνύει.