Χριστούγεννα στην Αθήνα! Είναι γιορτινός προορισμός ή κράμα ειρωνείας και καθήλωσης/παραίτησης; Η πρωτεύουσα αποκτά τον χριστουγεννιάτικο διάκοσμό της, η διάθεση των κατοίκων της, όμως, αποκλίνει ή, τουλάχιστον, χρειάζεται προσπάθεια για να συντονιστεί. Η πανδημία έχει τα δικά της σχέδια, που μόνον ευχάριστα δεν είναι…
Δύο λόγοι και ένα –μη– συμπέρασμα μας οδηγούν στο σημερινό σχόλιο.
Ο πρώτος είναι ένα αφιέρωμα στην Αθήνα στις «Τέχνες» πριν από δύο εβδομάδες (7/11). Ανάμεσα στα διάφορα, πολύ ενδιαφέροντα, καταγράφουμε την άποψη του κοινωνικού ανθρωπολόγου Λεωνίδα Οικονόμου, για τα χαρακτηριστικά ενός ετερογενούς μωσαϊκού, ζωντανού και μεταβαλλόμενου: «Στεγάζει μια πολύχρωμη, δραστήρια και ανθηρή καλλιτεχνική σκηνή, συντηρεί τον δημοκρατικό πολιτικό πολιτισμό της και ευνοεί ποικίλες προοπτικές, συναντήσεις και ωσμώσεις που αντιμάχονται τον διαχωρισμό, την ιδιώτευση, τον ρατσισμό». Ο δημοσιογράφος του Economist και συγγραφέας (πρόσφατα κυκλοφόρησε και βιβλίο του για την πρωτεύουσα) Μπρους Κλαρκ «ελπίζει» ότι ο Γιάννης Αντετοκούνμπο είναι «η προσωποποίηση της νέας Αθήνας».
Κατά καιρούς, διαβάζουμε απόψεις ξένων επισκεπτών, που αναφέρονται στην ενέργεια που εκλύεται, στη δυναμική που αναδύεται.
Ο δεύτερος λόγος είναι η δραστηριότητα της δημοτικής αρχής μέσα από πληθώρα επιμέρους παρεμβάσεων. Σταχυολογούμε: 1. Πρόγραμμα δημόσιων τοιχογραφιών σε όλες τις γειτονιές της Αθήνας. «Στόχος είναι η πόλη να αποκτήσει περισσότερο χρώμα και με “καμβά” τα κτίριά της να αναδείξει τη σύγχρονη τέχνη μέσα από τη ματιά των εκφραστών της, των νέων και ταλαντούχων street artists». 2. Ο πρώτος δημόσιος Ιαπωνικός Κήπος της χώρας δημιουργήθηκε στη θέση του πάρκου Νηρηίδων στο Παγκράτι. 3. Το «παγκάκι του Βάτσλαβ Χάβελ», το οποίο αποτελείται από ένα τραπέζι ανάμεσα σε κορμό δέντρου και δύο καρέκλες, τοποθετήθηκε στο Πάρκο Ελευθερίας, συμβολική και τιμητική αναφορά στο έργο του Τσέχου πολιτικού και συγγραφέα.
Το «πρόσωπο» της πόλης δεν είναι ένα, αλλά εκατομμύρια. Είμαστε όλοι εμείς.
Παράλληλα με τις «μεγάλες» συζητήσεις για αναπλάσεις και δενδροφυτεύσεις. Παράλληλα με την αντίστροφη μέτρηση για το επίσημο άνοιγμα της πόρτας επί της οδού Χρήστου Λαδά του «Απόλλωνα», ύστερα από δέκα, σχεδόν, χρόνια (!), για εκδηλώσεις (όχι προβολές), μετά τη συγχώνευση των δύο αντιμαχόμενων ιδρυμάτων που επετεύχθη με την επιμονή και διαμεσολάβηση του Κώστα Μπακογιάννη.
Τι είναι η Αθήνα μας; αναρωτήθηκα. Κι αυτά, κι εκείνα; Ο εσωτερικός διχασμός/αντίλογος για «προσόψεις» που δεν ακουμπούν την ουσία, για συμπαθητικές γενικότητες πλην των πραγματικών προβλημάτων στις γειτονιές και στο κέντρο της πόλης, συνάντησε αντιστάσεις. Αποσπασματικότητες, ναι, «διακοσμητικές» παρεμβάσεις, ναι και πάλι, αλλά πού βρίσκεται η ενόχληση; Περπατάμε και σωριαζόμαστε –χρόνια τώρα– από την εγκατάλειψη δρόμων και πεζοδρομίων, οι λάμπες καίγονται και δεν αντικαθίστανται πάντα, σκουπίδια, φθορές, ατέλειωτος ο κατάλογος των αιτημάτων. Για να μην αναφερθούμε στην πεζοδρόμηση της Βασιλίσσης Ολγας, για την οποία οι οδηγοί (κυρίως ταξί) κάθε φορά που το φέρνει η διαδρομή τους, την αναφέρουν για να αναθεματίσουν. Ο καθένας μας θα έχει και κάτι να συνεισφέρει στην αρνητική εικόνα, «κάτι» που ποτέ δεν διορθώνεται.
Οσο ιδιοτελείς και άνυδρες είναι οι εξιδανικεύσεις και θνησιγενείς οι επικοινωνιακοί έπαινοι (άσε που γεννούν καχυποψία), άλλο τόσο αλυσιτελής είναι η διαρκής γκρίνια, ενόχληση, δυσφορία και άρνηση.
Μπορεί ο όποιος δήμαρχος να μετασχηματίσει μια πόλη και την καθημερινότητα των κατοίκων της, σαν να κρατάει μαγικό ραβδί; (Χιλιοειπωμένο παράδειγμα ο Τζουλιάνι και η δραστική μείωση της εγκληματικότητας στη Νέα Υόρκη, αλλά δεν είναι αυτό το ερώτημά μας.)
Μπορεί ο όποιος δήμαρχος να αναβαθμίσει μια πόλη, αποκαθιστώντας μια καλύτερη σχέση με το περιβάλλον και με το μέλλον της; Και οι κάτοικοι; Περιμένουν «ανενεργοί» το θαύμα; Παρατώντας, έξω από τον κάδο, μπάζα, στρώματα, ξεχαρβαλωμένα έπιπλα (για να μη μιλήσουμε για τα χυμένα σκουπίδια), χωρίς καμία προσυνεννόηση με την αρμόδια υπηρεσία του δήμου; Ή «παρκάροντας», όπου να ‘ναι;
Μη συμπέρασμα: Ωραίο είναι να ακούμε και να διαβάζουμε μαρτυρίες των ξένων για ζωντάνια, ενέργεια και δυναμική. Είναι σχεδόν θριαμβευτικό να θεωρείται ο Γιάννης Αντετοκούνμπο το πρόσωπο της νέας Αθήνας. Μόνο που το «πρόσωπο» της πόλης δεν είναι ένα, αλλά εκατομμύρια. Είμαστε όλοι εμείς.