Η απόσυρση του παλαιού κόσμου

Η απόσυρση του παλαιού κόσμου

1' 51" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Θα μπορούσαν άραγε κάποιοι δημοφιλείς συγγραφείς του περασμένου αιώνα να έχουν την υποστήριξη και την αποδοχή που είχαν τις περασμένες δεκαετίες, αν ζούσαν σήμερα; Ενα ερώτημα που δεν έχει να κάνει με τη λογοτεχνία, αλλά με την ιεράρχηση των αξιών και την επικράτηση ενός διαφορετικού κυρίαρχου τρόπου σκέψης, που τείνει εν πολλοίς να αυτοακυρώνεται πίσω από τη δογματική ομοιομορφία του.

Η κατακρήμνιση του λεγόμενου παλαιού κόσμου, εκείνου που κληροδοτήθηκε μέσα από βαθιές διεργασίες του ιστορικού χρόνου από τον 18ο αιώνα έως τα πρόσφατα χρόνια, ο κατά Τσβάιχ «κόσμος του χθες», είναι το μεγάλο γεγονός που συμβαίνει γύρω μας καθημερινά. Και το ίδιο το γεγονός της απόσυρσης του παλαιού κόσμου με τις όποιες αξίες της ανθρωπιστικής παιδείας, της συγκροτημένης αποδοχής της αυθεντίας και της πνευματικής διαστρωμάτωσης, παράγει με τη σειρά του άλλα γεγονότα, κάποια θετικά και αναγκαία, και κάποια σπασμωδικά και βίαια.

Κάθε αλλαγή εποχής εμπεριέχει εν σπέρματι τη βία. Και η βία δεν είναι μόνο λεκτική ή φυσική, αλλά και προϊόν μιας βουβής διαδικασίας υπονόμευσης, ακύρωσης και περιφρόνησης. Εκβάλλει ως γεύση, ως ατμόσφαιρα, με ορμή. Αλλοτε ως εκτίναξη κι άλλοτε ως υποχώρηση.

Οι γενιές που πατούν με το ένα πόδι στον 20ό και το άλλο στον 21ο αιώνα (με τον ίδιο τρόπο που ένας άνθρωπος κάποιας ηλικίας το 1921 πατούσε και στον 19ο και στον 20ό αιώνα) αντιλαμβάνονται το πέρασμα σε μιαν άλλη εποχή ως μια ρήξη. Και η ρήξη αυτή δεν έχει να κάνει μόνο με τις ευεργετικές εξελίξεις της τεχνολογίας (και με τη μεγάλη τους επίδραση, ανάμεσα σε άλλα, και στον έλεγχο της πανδημίας) αλλά και με την απόσχιση από έναν κορμό βασικής παιδείας και κοινής αντίληψης περί ένταξης στο κοινωνικό σύστημα. Οι δυνάμεις του κακού, της υποκρισίας και της συγκάλυψης μικρών και μεγάλων εγκλημάτων ήταν πάντα εν δράσει, αλλά στη διάρκεια των αιώνων του αστικού ουμανισμού (18ος-20ός) οι δυνάμεις της κοινωνικής συνοχής ήταν επίσης ισχυρές.

Η υπό διαμόρφωση κοινωνική συνθήκη που εν τέλει θα σφραγίσει τον 21ο αιώνα ορίζει αυτό το αόριστο πνεύμα εποχής που μας τυλίγει. Η αβεβαιότητα που γεννάει η πανδημία επιτείνει αυτήν την αίσθηση μετάβασης σε έναν άλλο, άγνωστης υφής κόσμο, σε σημείο που το 2019 να μοιάζει τόσο μακρινό, όσο μακρινό μπορεί να έμοιαζε το 1913 από το 1915. Η μόνη βεβαιότητα είναι η αβεβαιότητα.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή