Ξεκίνησα να γράφω το σημερινό κείμενο στις 10/11 και το ολοκλήρωσα με τα στοιχεία της 23/11. Δεν είναι εύκολο να πηγαίνει κανείς κόντρα στο ρεύμα. Από την άλλη πλευρά, κάποιος πρέπει να κάνει δημιουργικό αντίλογο, ώστε να προκύπτει η αλήθεια. Χαρακτηρίζω τον εαυτό μου σαν contrarian. Δύσκολη η μετάφραση. Το «πνεύμα της αντιλογίας» δεν αποδίδει σωστά την έννοια και αφήνει μια αρνητική χροιά.
Τέλος πάντων, σήμερα, για άλλη μια φορά θα πάω κόντρα στη γενικά αποδεκτή αντίληψη ότι η χώρα μας βρίσκεται στα πρόθυρα της κατάρρευσης λόγω της πανδημίας. Σε τέτοιο σημείο, μάλιστα, που ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης ζήτησε από τον εκλεγμένο πρωθυπουργό να… παραιτηθεί! Είπε πολλά ο «λεγάμενος» κατά την επίσκεψή του στη Θεσσαλονίκη, αλλά η ουσία βρίσκεται σε μια πρότασή του, την οποία επανέλαβε στο αντι-διάγγελμά του την 18/11: «[…] Αν δεν μπορεί ή δεν θέλει, να αφήσει χώρο σε εμάς που και θέλουμε και μπορούμε». Η πρότασή του για παραίτηση του πρωθυπουργού είναι για γέλια. Να παραιτηθεί ο Μητσοτάκης και να αναλάβει ποιος; Δεν τολμά φυσικά να ζητήσει εκλογές γιατί γνωρίζει ότι τον περιμένει πανωλεθρία. Επίσης, η υποκριτική αναφορά του στον εμβολιασμό δεν συμβαδίζει με την αμφίσημη θέση που έχει το κόμμα του και ο ίδιος. Οταν ο ίδιος ο «λεγάμενος» τόνιζε πρόσφατα στη Βουλή ότι «το 12% των νοσούντων στις ΜΕΘ είναι εμβολιασμένοι», μάλλον ρίχνει νερό στον μύλο των αντιεμβολιαστών. Για να μην ξεχνιόμαστε.
Στο ίδιο πνεύμα και οι εφημερίδες που τον στηρίζουν, από όπου αντιγράφω τους τίτλους της 10ης Νοεμβρίου 2021.
– Η ΑΥΓΗ: «8.613 νέα κρούσματα και το ΕΣΥ καταρρέει. 125 ράντζα σε μια μόνο εφημερία στο Αττικό Νοσοκομείο. 100 κλίνες ΜΕΘ και όλες γεμάτες από 193 που λειτουργούσαν πέρυσι. 1 Γιατρός με ειδικευόμενους για 110 ασθενείς με κορωνοϊό στον Βόλο. 2.139 τα κρούσματα χθες σε μαθητές».
– ΚΟΝΤΡΑ: «ΤΡΟΜΟΣ ΣΤΟ ΜΑΞΙΜΟΥ ΑΠΟ ΤΟ ΜΑΥΡΟ ΡΕΚΟΡ Σε κρούσματα, θανάτους και διασωληνωμένους. Η εγκληματική πολιτική της κυβέρνησης και η κατάρρευση του ΕΣΥ οδηγούν σε lockdown».
Στο βραδινό δελτίο ειδήσεων του ΣΚΑΪ της 9ης Νοεμβρίου 2021, η πανδημία ήταν πρώτη είδηση και κάλυψε τα πρώτα 27 λεπτά του δελτίου! Πέρα από τις αρχικές υπερβολές για τα κρούσματα, ευτυχώς στη συνέχεια το δελτίο παρουσίασε σημαντικό ρεπορτάζ και δηλώσεις ιερωμένων και λαϊκών υπέρ του εμβολιασμού.
Αυτά είναι τα γεγονότα, για τα οποία κανένας δεν αμφιβάλλει. Δηλαδή, πράγματι είχαμε 8.613 κρούσματα την 9η Νοεμβρίου. Το αν είναι πολλά ή λίγα δεν εξαρτάται από τον αριθμό τους, αλλά από το πλήθος των τεστ που πραγματοποιήθηκαν, το οποίο φυσικά πέρασε στα ψιλά. Την ημέρα εκείνη πραγματοποιήθηκε ρεκόρ τεστ, συγκεκριμένα 636.213 έλεγχοι, οπότε η θετικότητα είναι 1,35%. Προσωπικά, διαπιστώνω μεν πολλά κρούσματα, αλλά κανένα ρεκόρ στη θετικότητα. Οσο περισσότερα τεστ γίνονται, τόσο περισσότερα κρούσματα θα βρίσκονται. Τόσο απλά. Αν δεν κάνουμε κανέναν έλεγχο, τα κρούσματα θα είναι ελάχιστα. Οσο υπάρχει ο ιός τα δύο μεγέθη συνεχώς θα ακολουθούν την ίδια πορεία. Αύξηση των ελέγχων σημαίνει αύξηση των κρουσμάτων.
Πάμε όμως τώρα στο πλέον κρίσιμο μέγεθος, το οποίο συνοψίζει τα πάντα. Οι ημερήσιοι θάνατοι από κορωνοϊό. Τα κρούσματα και οι θάνατοι από την αρχή της πανδημίας αποτυπώνονται στο Διάγραμμα 1 (πηγή: Reuters). Είναι ολοφάνερο ότι δεν υπάρχει καμία συσχέτιση μεταξύ κρουσμάτων και θανάτων. Στα τρία προηγούμενα κύματα είχαμε πολύ λιγότερα κρούσματα, αλλά πολύ περισσότερους ημερήσιους θανάτους. Είναι επίσης φανερό ότι σήμερα, σε νεκρούς, δεν πλησιάζουμε τα προηγούμενα «ρεκόρ», όπως μας βομβαρδίζουν καθημερινά. Οι λεπτές γκρίζες γραμμές αποτυπώνουν «εξάρσεις» και η κίτρινη καμπύλη αποτυπώνει τον κινούμενο μέσο όρο 7 ημερών, ώστε να εξομαλύνονται οι εξάρσεις. Τον Νοέμβριο 2020 και τον Απρίλιο 2021 είχαμε εξάρσεις μέχρι 121 θανάτους ανά ημέρα, με κινούμενο μέσο όρο τους 110 νεκρούς. Την 9η Νοεμβρίου (από όπου και τα πρωτοσέλιδα) οι νεκροί ήταν 46, ενώ σήμερα (23/11) είναι 95. Εδώ ακριβώς ταιριάζει ότι μια εικόνα αξίζει χίλιες λέξεις. Αν τώρα η αντιπολίτευση ζητεί την παραίτηση του Μητσοτάκη, τότε τον Νοέμβριο και τον Απρίλιο έπρεπε να ζητεί την «κεφαλήν του επί πίνακι».
Είμαι βέβαιος ότι κάποιος θα αντιτάξει ότι τώρα έχουμε το εμβόλιο και δεν δικαιολογούνται τόσοι θάνατοι. Σωστό, αλλά στις προηγούμενες περιόδους που είχαμε τους πολλούς νεκρούς, είχαμε μια κλειστή κοινωνία όπου η μετάδοση του ιού ήταν εξαιρετικά περιορισμένη. Για θυμηθείτε πώς είμαστε τότε και παρ’ όλα αυτά είχαμε τόσους θανάτους. Σήμερα η αγορά είναι πρακτικά ελεύθερη. Μπορούμε να κυκλοφορούμε, τα καταστήματα είναι ανοικτά, τα εστιατόρια και τα μπαρ είναι γεμάτα κόσμο. Οι κινηματογράφοι λειτουργούν και τα γήπεδα είναι γεμάτα φιλάθλους. Τα σύνορα είναι ανοικτά για ταξίδια από και προς την Ελλάδα. Με άλλα λόγια, έχουμε την «Ελευθερία» μας. Αφού κυκλοφορούμε πρακτικά ελεύθερα, ο ιός κυκλοφορεί ανάμεσά μας και συνεχώς θα μολύνει τους ευάλωτους. Αυτή είναι η καλύτερη απόδειξη ότι μόνο με τον εμβολιασμό περιορίζεται η πανδημία.
Δεν θα κουραστώ να το επαναλαμβάνω: Θα ξεμπερδέψουμε με την πανδημία, όταν όλος ο πληθυσμός είτε θα μολυνθεί είτε θα ασθενήσει και θα γίνει καλά είτε θα εμβολιαστεί είτε θα πεθάνει. Σαν τις μεγάλες φωτιές, που σβήνουν μόνον όταν δεν υπάρχει κάτι άλλο να κάψουν ή στην περίπτωσή μας να μολύνουν. Είτε μας αρέσει είτε όχι. Δεν υπάρχουν μαγικές λύσεις για τις πανδημίες. Ακριβώς την ίδια δήλωση έκανε και ο υπουργός Υγείας της Γερμανίας στις 22/11 και η δήλωση χαρακτηρίστηκε κυνική! Ας είναι. Κυνική, αλλά ρεαλιστική!
Στη Στατιστική η σύγκριση είναι απαραίτητη, αλλιώτικα καταλήγουμε σε αυθαίρετα συμπεράσματα. Είδαμε ότι στην Ελλάδα (σε νεκρούς ανά ημέρα) δεν είμαστε χειρότερα από τα προηγούμενα κύματα. Πώς όμως συγκρινόμαστε με την υπόλοιπη Ευρώπη; Είναι γεγονός ότι αυτή την εποχή το πλήθος των ημερήσιων θανάτων από κορωνοϊό είναι σημαντικά μεγαλύτερο συγκριτικά με άλλες δυτικές ευρωπαϊκές χώρες. Κανένας δεν το αμφισβητεί. Οι αριθμοί πάντα λένε την αλήθεια. Μια σύγκριση με άλλες χώρες που πάνε είτε καλύτερα είτε χειρότερα από την Ελλάδα είναι αποκαλυπτική.
Προσωπικά, διαπι- στώνω μεν πολλά κρούσματα, αλλά κανένα ρεκόρ στη θετικότητα. Oσο περισσότερα τεστ γίνονται, τόσο περισσότερα κρούσματα θα βρίσκονται.
Ελάτε να δούμε ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα. Ενας αξιόλογος αρθρογράφος της «Κ» ισχυριζόταν ότι οι θάνατοι ανά εκατομμύριο κατοίκων στην Ελλάδα (1.692), είναι πολύ περισσότεροι από τη Σουηδία (1.483), η οποία δεν εφάρμοσε lockdown. Το συμπέρασμα είναι ότι παρά το δικό μας lockdown, δεν τα πήγαμε καλά, αφού η Σουηδία χωρίς lockdown είχε λιγότερους νεκρούς. Οι αριθμοί είναι σωστοί, αλλά το συμπέρασμα είναι λάθος. Οι κοινωνικές συνθήκες στη Σουηδία είναι πολύ διαφορετικές από την Ελλάδα. Αν θέλουμε να κρίνουμε αν η Σουηδία τα πήγε καλά, πρέπει να τη συγκρίνουμε με τις υπόλοιπες σκανδιναβικές χώρες, οι οποίες έχουν παρόμοιες κοινωνικές συνθήκες, αλλά εφάρμοσαν περιοριστικά μέτρα. Οι θάνατοι ανά εκατομμύριο θα σας εκπλήξουν: Νορβηγία – 183, Φινλανδία – 234 και Δανία – 486. Τώρα πώς σας φαίνεται η Σουηδία; Μάλλον δεν τα πήγε καθόλου καλά.
Υπάρχει όμως και ένας άλλος δείκτης τον οποίο δεν είδατε ποτέ σε καμία εφημερίδα και δεν τον ακούσατε ποτέ σε καμία τηλεόραση. Αυτός αποτυπώνεται στο Διάγραμμα 2 (πηγή: John Hopkins University). Είναι ο λόγος των θανάτων προς τα επιβεβαιωμένα κρούσματα, ο οποίος ουσιαστικά αποτυπώνει την αποτελεσματικότητα των συστημάτων υγείας της κάθε χώρας. Στη Γερμανία, με τα τελειότερα συστήματα υγείας, ο δείκτης είναι 1,82%, στην Ελλάδα 1,97% και στην Ιταλία 2,70% (πηγή: John Hopkins University, 23/11/2021). Το περιμένατε; Μάλλον όχι. Αν είχαν τον Τσίπρα στη Γερμανία και στην Ιταλία θα ζητούσε και εκεί την παραίτηση των εκλεγμένων ηγετών, για να αναλάβει εκείνος να βελτιώσει την κατάσταση. Το Διάγραμμα αυτό αποτυπώνει και κάτι πολύ σημαντικό. Από την ημερομηνία που άρχισαν οι εμβολιασμοί (Δεκέμβριος 2020) ο δείκτης αυτός μειώνεται δραστικά και σταθεροποιείται σε πολύ χαμηλά ποσοστά σε όλες τις χώρες. Εμβολιαστείτε!
Ενα άλλο σημείο αντιπαράθεσης είναι τα λεγόμενα «μέτρα». Παρακαλώ, την προσοχή σας στο Διάγραμμα 3 (πηγή: Oxford University). Το Διάγραμμα (που κανένας δεν δημοσίευσε ποτέ) αποτυπώνει τον «δείκτη αυστηρότητας των μέτρων» κάθε χώρας, με μέγιστη αυστηρότητα το 100. Λαμβάνει υπόψη «9 μέτρα», μεταξύ των οποίων το κλείσιμο των σχολείων και χώρων εργασίας, περιορισμούς σε δημόσιες συγκεντρώσεις, συγκοινωνίες, μετακινήσεις και κατ’ οίκον περιορισμό κ.ά. Διάλεξα τη γειτονική Ιταλία για σύγκριση, η οποία στα αρχικά στάδια αντιμετώπιζε πολύ μεγαλύτερο πρόβλημα από την Ελλάδα. Οπως είναι ολοφάνερο, η αυστηρότητα των περιορισμών είναι περίπου ίδια. Και στις δύο χώρες υπάρχει χαλάρωση των μέτρων το καλοκαίρι και συνεχής αυξομείωση, σαν ακορντεόν. Δηλαδή, το «βλέποντας και κάνοντας» που η αντιπολίτευση κατηγορούσε, είναι η σωστή αντιμετώπιση ενός πρωτόγνωρου φαινομένου. Μάλιστα, τον τελευταίο καιρό τα δικά μας μέτρα είναι αυστηρότερα από της Ιταλίας.
Αφησα για το τέλος τα «κρούσματα», τα οποία όλοι (γιατροί, δημοσιογράφοι και άσχετοι) μας κοπανάνε για να μας τρομάξουν. Το Διάγραμμα 4 (πηγή ΕΟΔΥ) είναι εξαιρετικά αποκαλυπτικό. Δείχνει σε ποσοστά τη σχέση κρουσμάτων, ασθενών στις ΜΕΘ και θανάτων ανά ηλικία. Ούτε αυτό το Διάγραμμα το είδατε ποτέ, παρ’ όλο που ο ΕΟΔΥ το δημοσιεύει ενημερωμένο καθημερινά. Δεν χρειάζεται να είναι κάποιος επιστήμονας για να διαπιστώσει ότι το πλήθος των κρουσμάτων δεν έχει καμία ουσιαστική σχέση με τους θανάτους. Στους άνω των 80 ετών, μόλις το 3,5% των συνολικών κρουσμάτων ευθύνεται για το 46,2% των συνολικών θανάτων. Στην κατηγορία 70-79 ετών η αναλογία είναι 5% κρούσματα και 26,2% θάνατοι. Στις ηλικίες 60-69 ετών η σχέση είναι 8% των κρουσμάτων για το 16% των θανάτων. Αντίθετα, στις νεότερες ηλικιακά κατηγορίες ο αριθμός των θανάτων είναι στατιστικά αμελητέος σε σχέση με τα κρούσματα. Παρόμοια και η κατάσταση στις ΜΕΘ. Το Διάγραμμα κραυγάζει: «Είσαι πάνω από 60 ετών, τρέχα να εμβολιαστείς». Ολα τα υπόλοιπα είναι για να γίνεται κουβέντα καφενείου και εντυπωσιασμός στην τηλεόραση.
Θέλω να προσθέσω κάτι ακόμα. Είναι γεγονός αναμφισβήτητο ότι στο πρώτο κύμα της πανδημίας (2/20-9/20) η χώρα μας με τα αυστηρότατα μέτρα που πήρε η κυβέρνηση, είχε ελάχιστα κρούσματα και ελάχιστους θανάτους. Αυτό είχε τα καλά του αλλά και τις συνέπειές του. Στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες αρρώστησαν και θεραπεύθηκαν ή απεβίωσαν αναλογικά πολύ περισσότεροι, με αποτέλεσμα να κτίσουν μερικώς την «ανοσία της αγέλης», η οποία συνεχώς βελτιώνεται με τον εμβολιασμό. Αντίθετα στη χώρα μας, όπου τα κρούσματα και οι θάνατοι ήταν αναλογικά λιγότεροι, ο δε εμβολιασμός έχει περιοριστεί, αντιμετωπίζουμε την έξαρση. Είναι σαν να τρέχουμε σε Μαραθώνιο και στα πρώτα χιλιόμετρα αφήσαμε τους άλλους πολύ πίσω μας και τώρα κόψαμε ταχύτητα. Το πόσο καλά θα τερματίσουμε θα εξαρτηθεί από πολλά πράγματα.
Πολιτικά ξεκινήσαμε και πολιτικά θα κλείσουμε. Ο ΣΥΡΙΖΑ, ελλείψει αντιπολιτευτικού αφηγήματος, έχει βασίσει όλη τη στρατηγική και την τακτική του στην πανδημία. Ενδόμυχα, με την αμφίσημη στάση του, θα ήθελε να δει την κυβέρνηση να αποτυγχάνει, ελπίζοντας σε δημοσκοπική και εκλογική ανάκαμψη. Δεν είναι δυνατόν ο «λεγάμενος», που δήλωνε δημόσια ότι «αναλαμβάνει το ρίσκο μετάδοσης» στις διαδηλώσεις, όπου ο ένας είναι δίπλα στον άλλον φωνάζοντας συνθήματα (σημ. ο ιός μεταδίδεται μέχρι και 8 μέτρα ανάλογα με την ένταση της φωνής), να διαμαρτύρεται για τις εκκλησίες, όπου όλοι φοράνε μάσκες, τηρούνται οι αποστάσεις και κανένας δεν μιλάει. Αυτή είναι υποκρισία. Το όψιμο ενδιαφέρον του για τον εμβολιασμό δεν συμψηφίζεται με την ανοχή που έδειξε στις αντιεμβολιαστικές κορώνες του Πολάκη. Η ζημιά έγινε. Μάλιστα, μετά το αντι-διάγγελμά του φρόντισε ο Πολάκης να ακυρώσει την έκκληση του «λεγάμενου» για εμβολιασμό δηλώνοντας: «Η πανδημία αφορά και εμβολιασμένους και ανεμβολίαστους. Τις μεταλλάξεις δεν τις πιάνουν πλήρως τα εμβόλια, όπως σας λέγαμε εδώ και ένα χρόνο και φαίνεται στους νοσηλευόμενους στις κλινικές COVID, στις ΜΕΘ και τους θανάτους!» Αυτός είναι ο ανεύθυνος ΣΥΡΙΖΑ. Σκορπάει μισόλογα υπέρ του εμβολιασμού, αλλά παράλληλα κλείνει και το μάτι στους ανεμβολίαστους!
Σε όλο τον κόσμο υπάρχει η πανδημία και παντού υπάρχουν αντιεμβολιαστικά κινήματα. Μόνο στην Ελλάδα έχουμε την αξιωματική αντιπολίτευση να αντιστρατεύεται ή ακόμα και να υπονομεύει την κυβέρνηση σε ένα τόσο κρίσιμο θέμα, όπως η υγεία των πολιτών. Για να μην ξεχνιόμαστε, αν η κυβέρνηση είχε ακολουθήσει τις αρχικές προτροπές του ΣΥΡΙΖΑ, με τα «εμπροσθοβαρή» μέτρα και άλλα, πού θα είμαστε σήμερα που αποδεικνύεται ότι η πανδημία είναι Μαραθώνιος αγνώστου αποστάσεως;
Επί τη ευκαιρία: «Η πανδημία των αντιεμβολιαστών» δεν είναι εφεύρεση του Μητσοτάκη, όπως ισχυρίζεται ο ΣΥΡΙΖΑ. Ακριβώς έτσι αναφέρεται στη Γερμανία και τις ΗΠΑ. Και εδώ λάθος έχει ο «λεγάμενος».
Υ.Γ. Την Κυριακή 14/11 ο κ. Βαρουφάκης απάντησε (υπό μορφή επιστολής) στο άρθρο μου με τίτλο «Μας έχουν περάσει για ηλίθιους». Η επιστολή του επιβεβαιώνει απολύτως τον τίτλο μου. Για όποιον ενδιαφέρεται, έχω αναρτήσει το κείμενό του στον τοίχο μου (Andreas Drimiotis) στο Facebook. Σας το συνιστώ για ψυχαγωγία.
* Ο κ. Ανδρέας Δρυμιώτης είναι σύμβουλος επιχειρήσεων.