Κακόπιστος ή εθελοτυφλεί εσκεμμένα όποιος ζει σε αυτή τη χώρα και αμφιβάλλει ότι διαχρονικά η Ελλάδα κάνει πρωταθλητισμό στα βαριά αθλήματα της φοροδιαφυγής – φοροκλοπής – «μαύρης» εργασίας – επαιτείας (από το κράτος) – λεηλασίας (πάλι του κράτους). Οι Ελληνες μεγαλουργούν όταν ασκούνται διαρκώς με άφθαστη επιμέλεια σε τομείς στους οποίους έχουν μακρόχρονη τριβή και εμπειρία. Το αποδεικνύουν με τις επιδόσεις τους, εφόσον διευκολύνονται συστηματικά από την πολιτεία, ασχέτως της κυβέρνησης που βρίσκεται στην εξουσία, για να καλλιεργούν και να αναπτύσσουν τις δεξιότητές τους στα συγκεκριμένα πεδία.
Τούτων λεχθέντων, η ανακήρυξη της Ελλάδας σε πρωταθλήτρια φοροκλοπής το 2019, μεταξύ των χωρών της Ευρωζώνης, δεν αποτελεί έκπληξη. Το τιμητικό είναι, βέβαια, ότι η ανακήρυξη είναι επίσημη γιατί την έκανε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, από την άλλη πλευρά όμως είμαστε πάντα ανάμεσα στα «φαβορί». Αλλο αν αυτή τη φορά στο σύνολο της Ευρωπαϊκής Ενωσης, που περιλαμβάνει και τους εκτός Ευρωζώνης εταίρους, η άξια πατρίδα μας ήλθε δεύτερη, μετά τη Ρουμανία. Είναι βέβαιο ότι με λίγη προσπάθεια και τύχη θα κατακτήσουμε σύντομα την πρώτη θέση, μεταξύ των πάντων. Η μεγάλη επίδοση του 2019 το προαναγγέλλει ουσιαστικά, αφού οι απώλειες του ελληνικού κράτους από ΦΠΑ που δεν απέδωσαν οι πολίτες του έφτασαν τα 5,3 δισεκατομμύρια ευρώ.
Αξίζει, φυσικά, να τονιστεί ότι η είσπραξη και μη καταβολή του ΦΠΑ στο κράτος δεν είναι φοροδιαφυγή. Είναι ΦΟΡΟΚΛΟΠΗ με κεφαλαία, με θύματα τόσο το κράτος όσο και τον πελάτη/καταναλωτή που τον πληρώνει. Εκείνος που τον εισπράττει, δηλαδή ο καταστηματάρχης ή κάποιος που προσφέρει υπηρεσία, είναι απλός μεσάζων. Εφόσον τον κατακρατεί, καταχράται την εμπιστοσύνη του πελάτη του, τον κλέβει όμως και από το κράτος. Τελικά, μάλιστα, τον στερεί από το κοινωνικό σύνολο. Είτε με τη μορφή κοινωνικών υπηρεσιών ή καλύτερης καθημερινότητας, που θα μπορούσε να προσφέρει το κράτος αν είχε τα κλεμμένα κονδύλια, είτε γιατί του προσθέτει (του κοινωνικού συνόλου) βάρη, προκειμένου να αναπληρωθούν οι κρατικές απώλειες. Είναι εντελώς απατηλή η εντύπωση ότι τον ΦΠΑ τον πληρώνει ο πωλητής. Τον πληρώνει ο καταναλωτής, τελεία και παύλα!
Η κλοπή του ΦΠΑ στην Ελλάδα επιτυγχάνεται με διάφορες μεθόδους. Η πρώτη και πιο κλασική είναι η είσπραξή του και μη απόδοσή του, όπως τονίστηκε προηγουμένως. Αποκλείεται να υπάρχει πολίτης που να μην πλήρωσε «δελτίο παραγγελίας» αντί απόδειξης σε χώρο «εστίασης» ή να μη χρεώθηκε για αγαθά ή υπηρεσίες, δίχως καν κάποιο δήθεν αποδεικτικό. Σε τιμές που περιλαμβάνουν τον ΦΠΑ ασφαλώς τα παραπάνω… Χαρακτηριστική είναι η ριζική άρνηση επαγγελματιών σε κλάδους προσφοράς υπηρεσιών και «μαστόρων» στην είσπραξη δίχως απόδειξη, να πληρώνονται μέσω τραπέζης. Το αποφεύγουν όπως ο διάβολος το λιβάνι.
Η δεύτερη μέθοδος είναι η πασίγνωστη «τόσο με ΦΠΑ, τόσο δίχως», οπότε στο κόλπο μπαίνει και ο πελάτης, με συνέπεια όλοι να γίνονται ένοχοι απέναντι στο κράτος, Ετσι η κλοπή του ΦΠΑ γίνεται κυριολεκτικά «εθνικό σπορ». Ποιος άλλωστε προτιμάει να πληρώσει περισσότερα, αντί για λιγότερα, έστω και αν μετατρέπεται –εκ του ασφαλούς– σε συνένοχο; Τέλος, συχνά ακούγονται συνδικαλιστές κλάδων, κυρίως της εστίασης και του τουρισμού, να ζητούν επίμονα μείωση του ΦΠΑ. Υποτίθεται ότι το κάνουν για να πέσουν οι τιμές των προϊόντων και υπηρεσιών που προσφέρουν, ώστε να προσελκύσουν περισσότερους πελάτες. Ως έμπειροι Ελληνες, ξέρουμε πια ότι στόχος τους είναι να καρπώνονται οι ίδιοι τη διαφορά που θα προκύψει από τη μείωση του ΦΠΑ, δίχως να ρίξουν τις τιμές.
Με αυτά τα δεδομένα είναι δυνατή η αντιμετώπιση της εκτεταμένης κλοπής του ΦΠΑ στην Ελλάδα στο ορατό μέλλον; Η ειλικρινής απάντηση είναι «όχι». Μέσω αυτής της πρακτικής και άλλων συναφών συντηρείται οικονομικά στη ζωή ένα πολύ μεγάλο μέρος των περίπου 800.000 μικρομεσαίων επιχειρήσεων που αποτελούν τη σπονδυλική στήλη (;) της οικονομίας και της κοινωνίας. Το γνωρίζουν και οι κυβερνήσεις. Καμία σύγκριση, φυσικά, με Ιταλία και Γερμανία, όπου η κλοπή του ΦΠΑ το 2019 ανήλθε στα 30,1 και 23,4 δισ. ευρώ, αντίστοιχα. Δεν είναι ενάρετες, ειδικά η Ιταλία, αλλά εκτός από τα πληθυσμιακά μεγέθη είναι και πολύ διαφορετικά τα μεγέθη και οι δομές των οικονομιών τους. Στηρίζονται στις μεγάλες επιχειρήσεις και δεν τις επηρεάζει ιδιαίτερα η φοροκλοπή του ΦΠΑ από μικρομεσαίους.