Η επίσκεψη του Πάπα Φραγκίσκου στην Κύπρο και στην Ελλάδα είχε ιδιαίτερη πολιτική σημασία και βαρύ συμβολισμό. Οι κινήσεις και τα λόγια του ήταν μια συνεχής σχοινοβασία πάνω στα σύνορα μεταξύ χωρών και λαών, μεταξύ θρησκειών και δογμάτων, πάνω σε σύνορα γεωγραφικά και ιστορικά, σε σύνορα που χωρίζουν, αλλά μπορούν και να ενώνουν. Στα σύνορα μεταξύ του ιδεατού και της πραγματικότητας, με όλα τα όρια και τους συμβιβασμούς που αυτή επιβάλλει.
Από πολιτικής πλευράς, η αναφορά του Φραγκίσκου στην «πληγή» της Κύπρου, η «εκτίμηση για την επιμονή που οδήγησε στη συμφωνία των Πρεσπών», η έκκληση για την παροχή βοήθειας προς όσους την έχουν ανάγκη, έθιξαν κρίσιμα ζητήματα για την ευρύτερη περιοχή. Χωρίς να αναφερθεί ευθέως στην Τουρκία, η παρουσία του Φραγκίσκου ήταν μια σαφής τοποθέτηση υπέρ της σταθερότητας και της ειρήνης. Σταθερός στόχος της Αγκυρας είναι να παρουσιάζει την Κυπριακή Δημοκρατία ως ιδιαίτερη περίπτωση χώρας στην οποία δεν ισχύει το ευρωπαϊκό κεκτημένο (και άρα δεν χρειάζεται να σέβεται κανείς την ακεραιότητά της) και την Ελλάδα ως δακτυλοδεικτούμενη, εκτός ευρωπαϊκών κανόνων, όσον αφορά τη διαχείριση ανθρώπων που ζητούν άσυλο. Μιλώντας στη Λέσβο, ενώπιον προσφύγων, μεταναστών και όλου του κόσμου, ο Φραγκίσκος υπογράμμισε την ευθύνη όλων για τη μεταχείριση των αδυνάμων. Δεν κουνούσε το δάχτυλο στους Ελληνες, αλλά σε όσους δεν βοηθούν.
«Ζητώ από τον Θεό να μας ξεκολλήσει από την αδιαφορία μας για όσους υποφέρουν, να μας ταρακουνήσει από τον ατομικισμό που αποκλείει τους άλλους, να ξυπνήσει καρδιές που αδιαφορούν για τις ανάγκες των γειτόνων», είπε. «Ζητώ από κάθε άνδρα και γυναίκα, απ’ όλους μας, να ξεπεράσουμε την παραλυσία του φόβου… την κυνική αδιαφορία που ανέμελα καταδικάζει σε θάνατο αυτούς που βρίσκονται στα άκρα». Επικαλούμενος τον Ελί Βίζελ, επιζώντα του Ολοκαυτώματος, πρόσθεσε: «Οταν κινδυνεύουν ζωές και η αξιοπρέπεια ανθρώπων, τα εθνικά σύνορα καθίστανται ασήμαντα». Αναφέρθηκε στη «Μεσόγειο, που μας περιβάλλει όχι μόνο ως τόπο που μας ανησυχεί και μας χωρίζει, αλλά και ως θάλασσα που ενώνει».
Πολλά σχόλια ακούστηκαν σε «απάντηση», από τον ιερέα έξω από την Αρχιεπισκοπή, ο οποίος αποκάλεσε τον Πάπα αιρετικό, έως τους ακρίτες του Twitter, που τον κατηγόρησαν για το Σχίσμα, το 1204, για την υποστήριξη των αιτούντων άσυλο. Από την πλευρά του, απαντώντας στην υπενθύμιση του Αρχιεπισκόπου κ. Ιερωνύμου για τη στάση προκατόχων του εναντίον της Ελληνικής Επανάστασης, ο Φραγκίσκος είπε: «Η ιστορία έχει το δικό της βάρος και σήμερα εδώ αισθάνομαι την ανάγκη να ζητήσω πάλι συγγνώμη από τον Θεό και από τους αδελφούς για τα σφάλματα που διέπραξαν τόσοι καθολικοί». Κλείνοντας, ζήτησε από το Αγιο Πνεύμα «να ανάψει στις καρδιές μας τον πόθο για κοινωνία». Να ξεπεράσει και το σκληρότερο σύνορο, δηλαδή.