Οσοι γονείς εμποδίζουν τα παιδιά τους να πάνε στο σχολείο θα τιμωρούνται με φυλάκιση. Από χθες είναι νόμος. Απορία πρώτη, μάλλον εύλογη. Αφού η εκπαίδευση, του γυμνασίου περιλαμβανομένου, είναι υποχρεωτική, γιατί χρειαζόταν ένας νόμος για να την καταστήσει ακόμη πιο υποχρεωτική; Χωρίς να ξέρω, υποθέτω ότι ναι μεν εθεωρείτο υποχρεωτική, όμως επειδή δεν προβλέπονταν ποινές ήταν περίπου υποχρεωτική. Απορία δεύτερη, μάλλον διακοσμητική. Πώς και σε ποιο βαθμό θα εφαρμοστεί ο νόμος; Ποιος και με ποιον τρόπο θα προστατεύσει τον διευθυντή που θα καταγγείλει τους γονείς; Φοβάμαι πως μετά μία ή δύο τρανταχτές περιπτώσεις ο νόμος θα πάρει την άγουσα για την ομήγυρη των νόμων που εφαρμόζονται στο περίπου. Απορία τρίτη και ουσιαστικότερη. Ο νόμος αφορά όλους τους γονείς που παραβαίνουν την υποχρέωση της βασικής εκπαίδευσης; Ή μήπως αφορά μόνον τους αντιεμβολιαστές, αρνητές μάσκας ή rapid test; Αφορά μόνον τον μπαμπά του Γιαννάκη που ο εξάδελφος του κουμπάρου του είπε ότι ο βοηθός του φαρμακοποιού του τού είπε ότι το εμβόλιο είναι επικίνδυνο, και μάλιστα του το επιβεβαίωσε ο παπα-Κώστας, πολύ μορφωμένος πνευματικός; Αυτός είναι στην επικαιρότητα, θα μου πείτε. Υπάρχουν όμως και κάποιοι άλλοι, μάλλον οι πολυπληθέστεροι, που ασκούν το δικαίωμα της περίπου υποχρέωσης εδώ και δεκαετίες, πολύ πριν εμφανιστεί η πανδημία, και όπως όλα δείχνουν θα συνεχίσουν να το ασκούν και μετά το πέρασμά της.
Αναφέρομαι στους Ρομά. Oταν η πολιτεία αποφάσισε να τους εντάξει στο κοινωνικό σύνολο, έθεσε ως όρο την υποχρεωτική εκπαίδευση των παιδιών τους. Αν δεν κάνω λάθος, τους έδωσε και κεφαλικό επίδομα. «Επίδομα υποχρέωσης», που λένε. Η πολιτεία σε ανταμείβει για να τιμήσεις την υποχρέωση που έχεις απέναντί της. Πώς θα ήθελα να υπάρχει ένα «επίδομα φόρου»… Σύγχυση ανάμεσα στην υποχρέωση και στο δικαίωμα, τυπικό σύμπτωμα της αγλωσσίας μας. Οι οικογένειες των Ρομά εγγράφουν τα παιδιά τους στα σχολεία. Είναι όμως κοινό μυστικό ότι ένα μεγάλο μέρος από τα άτυχα αυτά παιδιά κάποια στιγμή εξαφανίζεται από την τάξη. Φίλη που κατοικεί στα Σεπόλια μού είπε ότι βλέπει κάθε μέρα στον δρόμο συμμαθητές του γιου της. Πόσοι διευθυντές σχολείων έχουν καταγγείλει έως σήμερα το φαινόμενο; Δεν ξέρω. Φοβούνται τη «συλλογικότητα» που ακούει στο όνομα Ρομά;
Είναι μία από τις ευκαιρίες της πανδημίας. Να συνειδητοποιήσουμε ότι η βασική εκπαίδευση είναι υποχρέωση του πολίτη. Και οι Ρομά, όπως και οι αντιεμβολιαστές γονείς, οφείλουν να τη σεβαστούν.