Όσο η κοινωνία να το δει αρνείται…

Όσο η κοινωνία να το δει αρνείται…

2' 6" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Ας το πούµε με το όνομά του. Γυναικοκτονία. Πέρα από την αυξανόμενη αποδοχή του όρου γυναικοκτονία στον δημόσιο λόγο τελευταία, υπάρχει ακόμη αμφισβήτηση της εγκυρότητάς του. Φαίνεται σαν να φοβίζει περισσότερο η ορολογία, που καταδεικνύει τον έμφυλο χαρακτήρα της εγκληματικής αυτής πράξης, παρά η ίδια η φονική βία.

Η διαμάχη για τον ορισμό αφορά τον τρόπο με τον οποίο η κοινωνία κατανοεί το φαινόμενο – ουδέτερα, δηλαδή με όρους γενικής εγκληματικότητας ή έμφυλα. Ανθρωποκτονία μπορεί να συμβεί σε πολλές περιπτώσεις εγκληματικών ενεργειών, ενώ στις γυναικοκτονίες το φύλο του θύματος είναι το κυρίαρχο κριτήριο στην επιτέλεση της ανθρωποκτονίας, η οποία λειτουργεί συνήθως ως τιμωρητική πράξη. Πρόκειται για εγκλήματα που διαπράττονται στην πλειονότητά τους από άντρες του οικείου περιβάλλοντος και αποτελούν, συνήθως, την κατάληξη μιας σειράς βίαιων συντροφικών σχέσεων και έντονης οικογενειακής βίας, στο πλαίσιο βαθιά εμπεδωμένων πατριαρχικών σχέσεων εξουσίας. Τις δολοφονούν γιατί αρνούνται να συμμορφωθούν στα πατριαρχικά προτάγματα.

Η απουσία επίσημου μηχανισμού καταγραφής των γυναικοκτονιών συσκοτίζει την πραγματική εικόνα του φαινομένου στην Ελλάδα. Σύμφωνα με τα κριτήρια που χρησιμοποιεί το ελληνικό τμήμα του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου για τη Γυναικοκτονία (European Observatory on Femicide, EOF) καταγράφονται περισσότερες δολοφονίες γυναικών με έμφυλο κίνητρο από τις 18 που αναφέρονται στα ΜΜΕ. Πάντως, η δημιουργία του ελληνικού τμήματος του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου για τη Γυναικοκτονία, που έγινε τον Απρίλιο του 2020 (βλ. διαδικτυακό τόπο femicide.gr), αποτελεί μια σημαντική συνεισφορά στην προσπάθεια ανάδειξης του ζητήματος των γυναικοκτονιών στην Ελλάδα, των αιτιών και των χαρακτηριστικών τους. Επιπροσθέτως, η συστηματική συλλογή δεδομένων δίνει τη δυνατότητα για σχεδιασμό πιο αποτελεσματικών πολιτικών πρόληψης και ενδεχομένως να καταδείξει την αναγκαιότητα για αναγνώριση του εγκλήματος της γυναικοκτονίας ως διακριτού αδικήματος.

Δυστυχώς, δεν υπήρξε πρόσφατα πολιτική βούληση για εισαγωγή του εγκλήματος της γυναικοκτονίας ως διακριτού αδικήματος στον νέο Ποινικό Κώδικα. Αυτό θα καταδείκνυε την έμφυλη διάσταση του φαινομένου, αναδεικνύοντας το σεξιστικό κίνητρο της πράξης ως ειδική κατηγορία ρατσιστικού κινήτρου που εισάγει και αναπαράγει διακρίσεις και καταπίεση, ενώ οδηγεί και σε θάνατο. Επίσης, θα μπορούσε να συμβάλει στην επίγνωση της πραγματικότητας και στην αντιμετώπιση του φαινομένου – τόσο σε κοινωνικό όσο και σε νομικό επίπεδο. Πιο συγκεκριμένα, θα βοηθούσε σε μεγάλο βαθμό στην ευαισθητοποίηση της κοινωνίας, στη συλλογή και καταγραφή των δεδομένων από θεσμικούς φορείς, στη μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα των κρατικών αρχών, καθώς θα υπήρχε πλέον ένα ξεκάθαρο πλαίσιο τυποποίησης και τα κριτήρια για τον χαρακτηρισμό του εγκλήματος από τις δικαστικές αρχές. «Οσο η κοινωνία να το δει αρνείται, άλλη μια γυναίκα δολοφονείται».

* Η κ. Δήμητρα Κογκίδου είναι καθηγήτρια, πρόεδρος της Επιτροπής Ισότητας των Φύλων του ΑΠΘ, συντονίστρια του Δικτύου των Επιτροπών Ισότητας των Φύλων στα ΑΕΙ.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή