Ειπώθηκε από υπουργικά χείλη ότι «δεν κομίζει κάτι νέο». Απασχόλησε πάντως για ημέρες την πολιτική επικαιρότητα. Οσοι την επικαλέστηκαν στο πλαίσιο της αντιπολιτευτικής τους δράσης, είτε με συγκροτημένη επιχειρηματολογία είτε με αμετροέπεια, κατηγορήθηκαν για εργαλειοποίηση της επιστήμης από τους αντιπάλους τους και όσοι επιχείρησαν να υποσκελίσουν τη σπουδαιότητά της επικρίθηκαν αντίστοιχα. Και τώρα που καταλάγιασε ο εκατέρωθεν κομματικός θόρυβος, τι απέμεινε; Τι και πώς θα αλλάξει;
Ακόμη κι αν δεχτούμε ότι επιβεβαίωνε εδραιωμένες υποψίες και εμπειρικές παρατηρήσεις για τις διαχρονικές αδυναμίες του ΕΣΥ, η μελέτη των καθηγητών Σωτήρη Τσιόδρα και Θεόδωρου Λύτρα, για το πώς επηρεάζεται η θνητότητα των διασωληνωμένων ασθενών με COVID-19, σοκάρει με τα συμπεράσματά της. Οι γεωγραφικές ανισότητες στην παροχή υπηρεσιών υγείας είναι πλέον αποτυπωμένες σε ποσοστά. Υπάρχουν συγκεκριμένα, αδιαμφισβήτητα δεδομένα, όχι εκτιμήσεις ή προσωπικές διαπιστώσεις. Οπως αποδεικνύεται από τη μελέτη, ένας ασθενής σε μονάδα εντατικής θεραπείας της Αττικής έχει περισσότερες πιθανότητες να επιβιώσει από κάποιον άλλον που νοσηλεύεται στη Θεσσαλονίκη ή στην υπόλοιπη χώρα. Και ένας διασωληνωμένος εκτός ΜΕΘ, σε κάποιον απλό θάλαμο νοσηλείας, δεν μπορεί να λάβει εκ των πραγμάτων την ίδια ιατρική φροντίδα που θα είχε εντός της μονάδας. Επιβεβαιώνεται αυτό που έχει ειπωθεί αρκετές φορές κατά τη διάρκεια της πανδημίας από εργαζομένους στα νοσοκομεία, ότι ένας αναπνευστήρας και ένα μόνιτορ δεν αρκούν από μόνα τους για να φτιαχτεί οπουδήποτε μια κλίνη εντατικής θεραπείας. Οσο άρτια κι αν είναι τα μηχανήματα, χρειάζεται στελέχωση με έμπειρο και εξειδικευμένο προσωπικό που θα φροντίζει τους βαρέως πάσχοντες.
Η πανδημία σαφώς και δεν είναι μια εύκολη συνθήκη. Υπό την πίεσή της τα πάγια προβλήματα των δημοσίων νοσοκομείων γιγαντώνονται. Δεν μπορούν να ξεπεραστούν με όση αυταπάρνηση και εάν εργάζεται το προσωπικό τους. Στρέφοντας αναπόφευκτα την προσοχή μας στο ΕΣΥ αυτά τα δύο χρόνια, χειροκροτώντας όσους βρίσκονται στην πρώτη γραμμή, αντιλαμβανόμαστε πιο εμφατικά από κάθε άλλη προηγούμενη συγκυρία την ανάγκη αντιμετώπισης των υγειονομικών κενών. Η πολιτική έχει εξελιχθεί σε μεγάλο βαθμό σε άσκηση διαχείρισης της εικόνας. Εδώ όμως δεν αρκεί ένας πρόχειρος καλλωπισμός της πραγματικότητας για να τη φέρει ο καθένας στα μέτρα του. Τα δεδομένα δείχνουν ότι κάτι πρέπει να αλλάξει, ουσιαστικά και άμεσα.