Θεοφάνια και Πλυντήρια

1' 48" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Δεν είναι λίγοι οι πολιτικοί που περιφέρονται από κόμμα σε κόμμα, διατηρώντας τον ίδιο φανατισμό με όποιο λάβαρο κι αν στρατεύονται. Αγκαλιάζοντας με θέρμη ό,τι καθύβριζαν μέχρι την προτεραία, ερωτοτροπούν με τη γελοιότητα. Κι όμως, όχι απλώς επιβιώνουν αλλά καταφέρνουν να συναριθμηθούν στους «σωτήρες της πατρίδας». Στην ελληνική αρχαιότητα οι μετακινήσεις δημαγωγών πολιτικών ήταν πολύ πιο σοβαρές, σχεδόν αδιανόητες: όχι μόνο από τη μια πόλη-κράτος στην άλλη, από την Αθήνα στη Σπάρτη, αλλά και από το ένα κράτος-έθνος στο άλλο.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο Αλκιβιάδης. Μετά τις εις βάρος του κατηγορίες ότι ακρωτηρίασε τις προτομές του Ερμή, αποστάτησε στη Σπάρτη και την υπηρέτησε ως στρατιωτικός σύμβουλος στον πόλεμό της κατά της πατρίδας του. Κι όταν έχασε την εύνοια των Λακεδαιμονίων αποστάτησε ξανά. Για να διακονήσει τον Πέρση σατράπη Τισσαφέρνη, που προσπάθησε να τον στρέψει κατά των Σπαρτιατών, ώστε να αποκαταστήσει το όνομά του στην Αθήνα. Αυτό ήταν το δράμα της αρχαίας Ελλάδας. Νίκησε τους Πέρσες στα πεδία των μαχών, ο πλούτος όμως των ηττημένων, μέγας διαφθορέας, δεν έπαψε να ρυθμίζει τη μοίρα των νικητών.

Για να σιγουρέψει την επιστροφή του στην Αθήνα ο Αλκιβιάδης υποσχέθηκε περσικό χρυσάφι στους Αθηναίους ναυάρχους και με τα πολλά έφθασε στον Πειραιά τη μέρα των Πλυντηρίων. Αυτό θεωρήθηκε κακός οιωνός, λέει ο Ξενοφών στα «Ελληνικά» και συμφωνεί ο Πλούταρχος στον βίο του Αθηναίου πολιτικού. Τα Πλυντήρια ήταν ημέρα αποφράς, γιατί στη διάρκειά της η θεά απουσίαζε από την πόλη και δεν την προστάτευε. Γυναίκες της αριστοκρατικής οικογένειας των Πραξιεργιδών, γράφει ο μελετητής της αρχαιοελληνικής θρησκείας Βάλτερ Μπούρκερτ, αφαιρούσαν από το αρχαίο ξόανο της θεάς τα κοσμήματα και τον χιτώνα και μετέφεραν εν πομπή τα ενδύματα για να τα πλύνουν και να τα καθαρίσουν. Σε άλλη ετήσια γιορτή, έφηβοι Αθηναίοι μετέφεραν το Παλλάδιο της Αθηνάς στη θάλασσα και το έπλεναν, ενώ κάτι παρόμοιο γινόταν και στο Αργος.

Υπάρχουν άραγε αναλογίες ανάμεσα στις αρχαίες γιορτές και στον τωρινό αγιασμό των υδάτων με την κατάδυση του Τιμίου Σταυρού; Οι άσπορες συλλήψεις αφορούν τις θεότητες, όχι τις θρησκείες. Οι θρησκείες δανείζονται και υιοθετούν, όπως οι γλώσσες. Πιο πιθανό είναι πάντως να έρχονται απευθείας από τον Αλκιβιάδη και τον Κλέωνα οι σημερινοί δημαγωγοί, ιδίως οι μετρ της αλλαξοπιστίας, παρά τα Θεοφάνια από τα Πλυντήρια.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή