Η πανδημία κάποια στιγμή θα λήξει. Τότε η κυβέρνηση, πέραν όλων των άλλων, θα πρέπει να θέσει ένα τέλος στις πολιτικές που επέβαλε η COVID-19. Kαι η βασικότερη είναι το άπλωμα του κράτους. Είναι φυσιολογικό, σε έκτακτες συνθήκες, το κράτος να αναλαμβάνει λειτουργίες και δράσεις που αδυνατεί να αναλάβει ο ιδιωτικός τομέας. Μια φιλελεύθερη κυβέρνηση διευρύνει τον δημόσιο τομέα εξ ανάγκης, ενώ μια σοσιαλιστική, εξ ιδεολογίας. Ως εκ τούτου, οι φιλελεύθερες κυβερνήσεις, ευθύς ως οι έκτακτες συνθήκες εκλείψουν, οφείλουν να επαναφέρουν το κράτος στις προ κρίσης διαστάσεις του. Στον περιορισμένο επιτελικό ρόλο του.
Να υποθέσω πως και η σημερινή ελληνική κυβέρνηση θα κινηθεί προς αυτήν την κατεύθυνση, αν και είμαι επιφυλακτικός. Η Νέα Δημοκρατία υπήρξε ένα κόμμα με βαθιές τις ρίζες του κρατισμού, παρά τις προσπάθειες που έγιναν να αποκτήσει φιλελεύθερα χαρακτηριστικά, χωρίς ιδεολογικές εκπτώσεις και παραχωρήσεις. Αν κάποιος ακούσει συνδικαλιστές αυτού του κόμματος, δεν θα βρει ουσιαστικές διαφορές στον λόγο τους από αυτόν που εκφέρουν οι αριστεροί συνάδελφοί τους. Τα μεγάλα μαζικά κόμματα προχωρούν μέσα από τις αντιφάσεις τους, που είναι ευθέως ανάλογες του μεγέθους τους. Πάντα, αυτές οι παρατάξεις κινούνται με συμβιβασμούς των τάσεών τους. Αν η ηγεσία προχωρήσει γρηγορότερα, τότε δημιουργείται ένα επικίνδυνο κενό. Το τίμημα της μαζικότητας είναι το θόλωμα του ιδεολογικού πλαισίου.
Το 2019 ο πρωθυπουργός εξελέγη με πολύ συγκεκριμένο πρόγραμμα. Υποσχέθηκε λίγα, μεταξύ των οποίων ήταν και ένα μικρότερο και πιο αποτελεσματικό κράτος. Αλλωστε, μόνον έτσι θα μπορέσουμε να απορροφήσουμε τα κεφάλαια του Ταμείου Ανάκαμψης. Το ελληνικό Δημόσιο στην υπάρχουσα μορφή του αδυνατεί να αντεπεξέλθει στις απαιτήσεις της μετά COVID εποχής. Η τραγωδία στην απονομή των συντάξεων και η παραγωγική εμπλοκή των ιδιωτών στη σχετική διαδικασία αυτό αποδεικνύουν. Η κυβέρνηση από τώρα οφείλει να διακηρύξει προς πάσα κατεύθυνση πως η επιδοματική πολιτική και το άπλωμα του δημόσιου τομέα ήταν φαινόμενα συγκυριακά, αποτέλεσμα των εκτάκτων συνθηκών. Νομίζω πως αν δεν προσδώσει στο επιτελικό κράτος λειτουργίες στοχευμένων στρατηγικών παρεμβάσεων, τότε θα βρεθεί πολύ σύντομα μπροστά σε αδιέξοδα, με πολιτικό κόστος.