Οι συνάδελφοί του τον πειράζουν. Είναι, λένε, πάντα χωμένος σε μια οθόνη και κάτι ψάχνει. Κι αυτό φαίνεται από την ευκολία με την οποία αλιεύει επιστημονικές εργασίες για να υποστηρίξει τις θέσεις του για την πανδημία. Ετσι μάλλον εξηγείται γιατί ο Ακης Σκέρτσος μιλάει –και, κυρίως, γράφει– σαν να έχει τα τελευταία δύο χρόνια αφοσιωθεί στο μακάβριο χόμπι της λαϊκής επιδημιολογίας.
Ο χθεσινός κρίκος στην αλυσίδα των καθημερινών αναρτήσεων του «ταμπλετάκια» υπουργού Επικρατείας μοιάζει να επαναφέρει ένα θέμα που για πολλούς το έχει ήδη ξεπεράσει η πραγματικότητα. Ο Σκέρτσος προβληματίζεται για την «επικοινωνία του εμβολιασμού», ζητώντας μηνύματα στοχευμένα σε συγκεκριμένες ομάδες. Λίγα εικοσιτετράωρα προτού καταλογιστούν τα πρώτα πρόστιμα στους περίπου 300.000 πολίτες άνω των 60 που δεν συμμορφώθηκαν ούτε με τον υποχρεωτικό εμβολιασμό, τι νόημα έχει να συζητάμε ακόμη για πειθώ και μηνύματα; Δεν έχουμε πια περάσει στην άλλη όχθη της «επικοινωνίας»;
Η κυβέρνηση επικαλείται υπέρ της το γεγονός ότι ήταν από τις πρώτες παγκοσμίως που προχώρησαν στην υποχρεωτικότητα, πρώτα στους υγειονομικούς και μετά στους ευπαθέστερους λόγω ηλικίας. Το προηγούμενο αυτό έδειξε ότι κανένα μέτρο δεν μπορεί να σπάσει τον πυρήνα της σκληρής άρνησης του 10%. Η απόδοση περιορίζεται στο ενδιάμεσο 10%, που τελικώς επείσθη – ή απλώς υπέκυψε στο φόβητρο.
Εχει πια νόημα να μιλάει κανείς για υποχρεωτικότητα;
Με αυτά τα αποτελέσματα, το ερώτημα είναι αν αξίζει υγειονομικά τον κόπο να συζητάει κανείς σήμερα για επέκταση της υποχρεωτικότητας. Τυχόν επέκταση δεν θα βοηθούσε στην αναχαίτιση του παρόντος κύματος. Είναι πολύ αργά γι’ αυτό. Αφού περάσει, το πολιτικό κλίμα, λένε, δεν θα ευνοεί μεθόδους υγειονομικής επιβολής. Με τον κίνδυνο σε ύφεση –αν όχι σε αποδρομή–, τυχόν σκλήρυνση θα είναι πολιτικά παράταιρη.
Λογικό; Βραχυπρόθεσμα, ίσως. Μεσοπρόθεσμα, όχι και τόσο. Η εξέλιξη της πανδημίας έχει δείξει ότι όσο ο αναπτυσσόμενος κόσμος δεν εμβολιάζεται, ο κίνδυνος μιας νέας μετάλλαξης θα είναι πάντα ζωντανός. Υστερα από ένα χρόνο εξαντλητικής «επικοινωνίας», η γενίκευση της υποχρεωτικότητας σε όλο τον ενήλικο πληθυσμό θα έστελνε το εμφατικό μήνυμα ότι η πολιτεία είναι αποφασισμένη να αποφύγει την υποτροπή της κοινωνικής δοκιμασίας.
Η συμβατική σκέψη, που μετράει τον αντίκτυπο των αποφάσεων με τα «χθεσινά» κριτήρια, ζυγίζει τον υποχρεωτικό εμβολιασμό ως κίνηση πολιτικά αυτοκαταστροφική. Ομως, το κλισέ ότι «ο ιός συνεχώς μας εκπλήσσει» δεν ισχύει μόνο στο πεδίο της δημόσιας υγείας. Η κορωνόπληκτη κοινωνία δεν είναι στατική. Εχει συσσωρεύσει γνώση και κόπωση. Εχει στη μεγάλη της πλειοψηφία πεισθεί ότι η διέξοδος είναι ο εμβολιασμός. Εχει αρχίσει να χάνει την ανοχή της απέναντι στη μειοψηφία που εξακολουθεί να κωφεύει στα δεδομένα.
Kόστος; Πόσο κόστος έχει μια ζωτική επιλογή στην οποία ήδη έχουν προσχωρήσει, ψυχή τε και σώματι, οι οκτώ στους δέκα;