Στην εκπαίδευση υπάρχει ισότητα. Η μεγάλη κατηγορία φοιτητών, δηλαδή όσοι είναι εγγεγραμμένοι στα πανεπιστήμια, σε προπτυχιακό επίπεδο, είναι 530.000 άτομα, από τα οποία το 51% είναι γυναίκες, όση περίπου και η αναλογία στον γενικό πληθυσμό.
Το πρόβλημα προκύπτει μετά. Οι γυναίκες δεν συμμετέχουν όσο πρέπει στις υψηλές θέσεις της επαγγελματικής σταδιοδρομίας.
Ευτυχώς η νομοθεσία που ισχύει ορίζει ότι στα διοικητικά συμβούλια των εισηγμένων εταιρειών οι γυναίκες πρέπει να είναι το 25% των μελών. Προσαρμόστηκαν οι εταιρείες στην τυπική υποχρέωση, αλλά η ουσία είναι άλλη. Ερευνα της Better Future σε συνεργασία με το Hellenic Observatory of Corporate Governance (HOCG) του Λονδίνου εντόπισε ότι οι γυναίκες που είναι εκτελεστικά μέλη Δ.Σ. των μεγάλων και μεσαίων εισηγμένων εταιρειών είναι μόλις 3,2%. Σε μόλις δύο εταιρείες πρόεδροι Δ.Σ. είναι γυναίκες και υπάρχει μία κυρία σε θέση διευθύνουσας συμβούλου, η οποία συνεργάζεται με τον ιδρυτή της εταιρείας που είναι ο ισχυρός πρόεδρος.
Στις κοινωνίες της Ανατολικής Ευρώπης υποτίθεται ότι υποβαθμίζεται ο ρόλος των γυναικών σε σχέση με την ανεπτυγμένη Δύση. Μελέτη της McKinsey επισημαίνει ότι στις χώρες αυτές το 8% των διευθυνόντων συμβούλων είναι γυναίκες και το 19% των εκτελεστικών στελεχών, και οι επιδόσεις αυτές θεωρούνται χαμηλές. Στην ελληνική αγορά, η κατάσταση δείχνει χειρότερη κι αυτό δεν είναι «κοινωνικό» θέμα, είναι βαθύτατα οικονομικό. Η απουσία των γυναικών από την επαγγελματική δραστηριότητα περιορίζει την ανάπτυξη.
Η επίπτωση στο ΑΕΠ από την αύξηση της απασχόλησης γυναικών μπορεί να φθάσει και στο 8%-9%.
Σε μια «κανονική» ελληνική κοινωνία θα εργάζονταν περίπου 400.000-500.000 περισσότερες γυναίκες. Η επίπτωση στο ΑΕΠ από την αύξηση της απασχόλησης γυναικών μπορεί να φθάσει και στο 8%-9%. Η πραγματική επίπτωση στην ενίσχυση του εισοδήματος, την κατανάλωση, την ευημερία θα ήταν πολύ σημαντικότερη. Η ελληνική οικονομία θα ήταν διαφορετική και με επιταχυνόμενη δυναμική.
Οι εταιρείες στις διοικήσεις των οποίων συμμετέχουν περισσότερες γυναίκες έχουν καλύτερες επιδόσεις; Ναι, υποστηρίζει διεθνής έρευνα που συγκέντρωσε στοιχεία από 200 μεγάλες εταιρείες στην Τσεχία, την Ουγγαρία και την Πολωνία, και τα συνέκρινε με επιδόσεις εταιρειών από την… άλλη Δυτική Ευρώπη. Η κερδοφορία εταιρειών με περισσότερες γυναίκες στις διοικήσεις είναι αυξημένη περίπου 26% σε σχέση με τις άλλες.
Το πρόβλημα όμως στην ελληνική οικονομία δεν περιορίζεται στις ανώτερες θέσεις, καθώς συνολικά η συμμετοχή γυναικών στην οικονομία είναι μικρότερη απ’ όσο χρειάζεται. Αυτό είναι το ουσιαστικό πρόβλημα, το αναξιοποίητο δυναμικό, η απώλεια αναπτυξιακών δυνατοτήτων. Η έρευνα εργατικού δυναμικού που ανακοινώθηκε αυτή την εβδομάδα δείχνει ότι οι άνδρες είναι 60% του εργατικού δυναμικού και το 9,6% των ανέργων, ενώ οι άνεργες γυναίκες είναι το 17,2% του εργατικού δυναμικού.
Σχεδόν ο μισός πληθυσμός της χώρας θεωρείται μη ενεργός οικονομικά και σε αυτούς περιλαμβάνονται βέβαια υπερήλικες, νήπια, ασθενείς ή ανάπηροι. Υπερτερούν όμως οι γυναίκες, ενώ σχεδόν διπλάσιες γυναίκες είναι οι υποαπασχολούμενες σε σχέση με τους άνδρες της ίδιας κατηγορίας. Πολύ περισσότερες στους ανέργους, σε όσους αναζητούν εργασία, αλλά δεν είναι διαθέσιμες, ακόμα και στην κατηγορία διαθέσιμες (για εργασία), αλλά δεν αναζητούν, ίσως επειδή δεν πιστεύουν ότι θα βρουν.
Ανάλογη κατάσταση παρατηρείται και σε ό,τι αφορά τους νέους στους οποίους οι άνεργοι είναι πολλοί, αλλά κυρίως είναι λίγοι αυτοί που εντάσσονται στο εργατικό δυναμικό. Η ηλικιακή κατηγορία όσων είναι 25-29 ετών εκπροσωπείται με μικρή συμμετοχή στο εργατικό δυναμικό (335.000 άτομα) και ακόμα μικρότερη είναι η ομάδα των 20-24 που σπουδάζουν και σπάνια ολοκληρώνουν εγκαίρως τις σπουδές τους.