Διαβάζει ο Βλαντιμίρ Πούτιν τον Στάθη Καλύβα; Μάλλον όχι, αλλά το προχθεσινό διάγγελμά του με το οποίο ξεκινά επί της ουσίας τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία αποτελεί, τρόπον τινά, συνέχεια του άρθρου που ο διαπρεπής καθηγητής δημοσίευσε την Κυριακή στην «Καθημερινή».
«Σήμερα, οι Ουκρανοί βρίσκονται σε αντίστοιχη θέση με τη δική μας τότε», έγραψε ο κ. Καλύβας. «Επιζητούν την κατοχύρωση της ανεξαρτησίας τους και την ελευθερία των επιλογών τους. Οπως και εμείς το 1821, έτσι και οι Ουκρανοί σήμερα επιζητούν την πρόοδο και αντιλαμβάνονται πολύ σωστά πως ο μοναδικός τρόπος για να την πετύχουν είναι ο ίδιος που επιλέξαμε κι εμείς: η στενότερη πρόσδεση με τη Δύση – πολιτικά, κοινωνικά και οικονομικά. Η επιθυμία τους αυτή, όμως, συγκρούεται με τις επιδιώξεις της Ρωσίας όπως ακριβώς και η δική μας συγκρούστηκε στο παρελθόν με τις επιδιώξεις των Οθωμανών» («Γιατί μας αφορά η Ουκρανία;», 20.2.2022).
Προχθές ο κ. Πούτιν ανακάτεψε τον χυλό της Ιστορίας για να καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η Ουκρανία δεν υπήρξε ποτέ αυτόνομη κρατική οντότητα και ότι η ύπαρξή της οφείλεται σε κάποια έμπνευση του Λένιν και στα καπρίτσια των μπολσεβίκων. Ο,τι ακριβώς έλεγε η Υψηλή Πύλη για το αίτημα των Ελλήνων να αποκτήσουν το δικό τους, στραμμένο στη Δύση, κράτος. Είναι δε σίγουρο πως ακόμη και σήμερα θα υπάρχουν Τούρκοι εθνικιστές που θεωρούν το ελληνικό κράτος «κατασκεύασμα του Ναυαρίνου» από τις μεγάλες δυνάμεις για να εξυπηρετήσει τα συμφέροντά τους.
Η αλήθεια είναι πως κανένα κράτος δεν υπήρξε προαιώνια οντότητα, ασχέτως αν αυτό υπονοούν οι εθνικές μυθολογίες. Ολα φτιάχτηκαν ύστερα από επαναστάσεις, αγώνες, αιματοχυσίες και όλα σχεδόν προσπάθησαν να κάνουν πραγματικότητα τη φαντασιακή εθνική ομοιογένεια, καταπιέζοντας τις μειονότητες. Η επιβολή όμως του φανταστικού επί της πολύχρωμης ανθρώπινης πραγματικότητας είχε πολύ αίμα, με αποκορύφωμα δύο παγκόσμιους πολέμους.
Γι’ αυτό και το έλλογο κομμάτι της διεθνούς κοινότητας κατέληξε σε κάποιους κανόνες, αυτούς που ονομάζουμε διεθνές δίκαιο, το οποίο κινείται σε δύο άξονες: το απαραβίαστο των εξωτερικών συνόρων και τις διεθνείς εγγυήσεις για την προστασία των μειονοτήτων.
Αυτήν τη διεθνή τάξη απειλεί ο Ρώσος αυταρχικός ηγέτης. Οσοι, δε, κάνουν τα γλυκά μάτια στον αυταρχικό ηγέτη πρέπει να θυμούνται πως και οι Τούρκοι την προστασία της τουρκοκυπριακής μειονότητας επικαλέστηκαν το 1974 και «ειρηνευτικές δυνάμεις» έχουν βαφτίσει τα στρατεύματα κατοχής στην Κύπρο. Αν τώρα η Ρωσία κουρελιάσει το πρόπλασμα διεθνούς δικαίου (στο οποίο βασίζεται και η χώρα μας απέναντι στην Τουρκία) ουδείς μπορεί να νιώθει ασφαλής.