Ας ξεκινήσουμε ανάποδα. Θα είχε λάβει ο πόλεμος στην Ουκρανία τις διαστάσεις ιστορικού οροσήμου· θα είχε μεταμορφώσει την Ευρώπη μέσα σε μόλις μία εβδομάδα, αν δεν αντιστέκονταν, όπως αντιστέκονται, οι ίδιοι οι Ουκρανοί; Η στάση των πολλών, όπως ενσαρκώνεται εμβληματικά από τον πρόεδρό τους, δεν είναι απλώς ένα συναισθηματικό εφέ. Οι Ουκρανοί είναι οι δημιουργοί της Ιστορίας, καθώς αφυπνίζουν και κινητοποιούν ένα ψυχικό και πολιτισμικό απόθεμα ικανό να καθορίσει τη γεωπολιτική περισσότερο από τους σχεδιασμούς των ηγεσιών.
Ο,τι ισχύει για τον ουκρανικό λαό ισχύει και για τον ρωσικό. Οι Ρώσοι δεν είναι, όπως τους θέλει η φαταλιστική προσέγγιση, άβουλα έρμαια του καθεστώτος που τους επέβαλε (και) τον πόλεμο. Οι Ρώσοι τώρα είναι η μόνη ελπίδα για τη λιγότερο καταστροφική διέξοδο. Μόνο αν το Κρεμλίνο νιώσει ισχυρή πίεση ένδοθεν υπάρχει ελπίδα να υποχωρήσει. Μόνο αν η δοκιμαζόμενη από τις οικονομικές κυρώσεις, αλλά και την καθεστωτική καταπίεση, κοινωνία δείξει αντανακλαστικά.
Τέτοια αφύπνιση θα σήμαινε ότι χιλιάδες άνθρωποι θα ήταν έτοιμοι να διακινδυνεύσουν την ελευθερία τους ή τη ζωή τους προκειμένου να εναντιωθούν στο καθεστώς. Για να το κάνουν, θα έπρεπε η Δύση τουλάχιστον να τους διαμηνύσει ότι δεν θεωρεί τους ίδιους παρίες. Ο πόλεμος δεν είναι με τους Ρώσους συλλήβδην. Είναι με το καθεστώς που απομυζά ληστρικά τον κοινό τους πλούτο και καθηλώνει τυραννικά τις δημιουργικές τους δυνάμεις.
Το πολιτιστικό και αθλητικό εμπάργκο που επιβάλλει η Δύση αντιστρατεύεται την ανάγκη του αφυπνιστικού μηνύματος προς τους Ρώσους. Οταν λαμβάνονται ακόμη και μέτρα εξοστρακισμού των Ρώσων επιστημόνων από τη διεθνή ακαδημαϊκή κοινότητα, ποιος τιμωρείται; Μήπως τιμωρούνται εκείνοι από τους οποίους ο ελεύθερος κόσμος περιμένει να κινητοποιηθούν;
«Συμβολικά», το ελληνικό υπουργείο Πολιτισμού αποφάσισε να διακόψει τις συνεργασίες με κρατικούς πολιτιστικούς φορείς της εισβάλλουσας χώρας. Ματαίωσε, ας πούμε, την αναμετάδοση μιας παράστασης μπαλέτου. Σιγά τις προγραφές. Ο Τσαϊκόφκσι θα επιζήσει της Μενδώνη. Ο Τσέχωφ θα επιζήσει του Πούτιν. Ο Ντοστογιέφσκι δεν έχει ανάγκη τις μοιρολογίστρες του ελληνικού υπαρκτού αντιδυτικισμού.
Το πολιτιστικό εμπάργκο και οι πιθανές παρενέργειές του.
Ομως, ποιος συμβολισμός υπηρετείται αν η εκστρατεία απομόνωσης της Ρωσίας καταλήξει να προσβάλει ακόμη και τα λίγα ζωντανά κύτταρα ανεξάρτητης σκέψης που υπάρχουν εκεί;
Κατά το κλισέ, η Ευρώπη είναι καταδικασμένη να συμβιώσει και μετά τον πόλεμο με μια Ρωσία. Γι’ αυτό πρέπει να βοηθήσει να υπάρξει μια άλλη Ρωσία. Πράγμα που μάλλον σημαίνει ότι πρέπει να ξεχωρίσει τους βραχίονες της προπαγάνδας –όπως το Russia Today– από τους χορευτές· και τους δυτικοστρεφείς καθηγητές από τους μαέστρους της αυλής του Πούτιν.
Ακόμη και τα μέσα του αναίμακτου πολέμου οφείλουν να είναι χειρουργικά.