Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία προκαλεί παράλληλα έναν εκ νέου ορισμό του ευρωπαϊκού χάρτη βάσει ψυχικών δεσμών. Οι πόλεμοι, ιστορικά, επηρεάζουν σημαντικά τον τρόπο με τον οποίον οι διάφοροι λαοί και ο κάθε πολίτης μεμονωμένα αισθάνονται απέναντι σε άλλους λαούς και κατ’ επέκταση σε άλλους πολίτες. Η Ελλάδα, πάντα στη σωστή πλευρά της Ιστορίας, ωφελήθηκε από τη στάση της στους δύο παγκοσμίους πολέμους και δεν μπορεί κανείς να αποσυνδέσει το κύμα συμπάθειας για τη χώρα μας στις δεκαετίες του ’50 και του ’60 από την τραυματική εμπειρία που είχε στη δεκαετία του ’40.
Αλλά έως πρόσφατα, τα νέα κυρίαρχα κράτη που προέκυψαν από τη διάλυση της ΕΣΣΔ, ακόμη και οι χώρες της Βαλτικής, έπρεπε να χτίσουν εξαρχής το διεθνές προφίλ τους, να αποκτήσουν μια σαφή εξωστρεφή φυσιογνωμία και επί της ουσίας μια διακριτή και αναγνωρίσιμη ταυτότητα στη διεθνή κοινότητα. Αντιστοίχως, οι πέντε χώρες της Κεντρικής Ασίας που απέκτησαν ανεξαρτησία και αυτές μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ, παραμένουν χώρες με ασαφές, λίγο πολύ, στίγμα για τον μέσο Δυτικό πολίτη, πλην εξαιρέσεων. Οι ευρωπαϊκές όμως χώρες, όπως η Ουκρανία, η Μολδαβία, η Λευκορωσία, αλλά και η Γεωργία (που κατέθεσε αίτηση ένταξης στην Ε.Ε.), είναι πολιτιστικά μέρος της ευρύτερης ευρωπαϊκής οικογένειας και παρά τις διαφορές μεταξύ τους αποτελούν το ανατολικό σύνορο προς την αχανή, ευρασιατική Ρωσία.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει ήδη στεριώσει τον νέο ευρωπαϊκό χάρτη βάσει ψυχικών δεσμών. Η Ουκρανία είναι μια χώρα περιβεβλημένη πλέον με μεγάλο σεβασμό όχι γι’ αυτό που υπήρξε, αλλά γι’ αυτό που έδειξε ότι είναι. Η Ρωσία απομακρύνθηκε ακόμη περισσότερο. Αυτές οι κινήσεις και οι μεταβολές βάσει μιας άυλης παρακαταθήκης ψυχικής συγγένειας και θετικών συνειρμών έχουν ήδη συμβάλει στο να κατοχυρωθεί η Ουκρανία και καθετί ουκρανικό με άλλον πλέον τρόπο στην ευρωπαϊκή συνείδηση και κατ’ επέκταση σε όλον τον ελεύθερο, δημοκρατικό κόσμο.
Τα σύνορα βάσει ψυχικών συγκλίσεων και αποκλίσεων είναι σημαντικά και αυτά ως προς τη λειτουργία μιας σειράς τομέων της οικονομίας και του πολιτισμού. Η Ρωσία προκάλεσε μια αυτοχειρία. Η Ουκρανία –μέσα από το τεράστιο πλήγμα που δέχεται– βλέπει το άστρο της να ανατέλλει.
