«Για όνομα του Θεού, αυτός ο άνθρωπος δεν μπορεί να παραμείνει στην εξουσία», είπε ο Τζο Μπάιντεν για τον Βλαντιμίρ Πούτιν, κλείνοντας την ομιλία του στο Βασιλικό Κάστρο της Βαρσοβίας το Σάββατο. Ο Λευκός Οίκος έσπευσε να διευκρινίσει ότι ο Αμερικανός πρόεδρος μιλούσε αυθορμήτως, εκτός κειμένου, ότι «αλλαγή καθεστώτος» στη Ρωσία δεν ήταν στα σχέδια των ΗΠΑ. Τα λόγια του Μπάιντεν, όμως, προκάλεσαν την αναμενόμενη αναστάτωση, καθώς έθεταν ευθέως όσα είχε πει με άλλον τρόπο στην ομιλία του. Ο κόσμος, είπε, βρίσκεται σε μια διαμάχη μεταξύ της δημοκρατίας και του αυταρχισμού, η εισβολή στην Ουκρανία είναι επιλογή του Πούτιν, ο πόλεμος κινητοποίησε τη Δύση, ο ρωσικός λαός δεν αξίζει όσα χρεώνονται με τη συμπεριφορά του προέδρου τους. Είτε η δήλωση θεωρείται «γκάφα» είτε πρόκειται για απόσταγμα όσων ο Μπάιντεν είπε «επισήμως», περιγράφει ευθέως μια από τις λίγες σταθερές της σημερινής σύγκρουσης: μόνο ο Πούτιν μπορεί να σταματήσει αυτόν τον πόλεμο και μόνο ο ρωσικός λαός μπορεί ή να τον αναγκάσει να αλλάξει πορεία ή να τον απομακρύνει από την εξουσία. Το πόσο πιθανό είναι αυτό είναι άλλο ερώτημα.
Ορθώς, η «αγανάκτηση» Μπάιντεν θεωρείται παρέμβαση στα εσωτερικά κυρίαρχης χώρας. Μικρότερη, παρέμβαση, βεβαίως, από την εισβολή στην Ουκρανία αλλά ευθεία υπονόμευση, κι αυτή, του πυλώνα των διεθνών σχέσεων που ίσχυε μετά τη Συνθήκη της Βεστφαλίας του 1648. Ορθώς, επίσης, μπορεί κανείς να κατηγορήσει τις ΗΠΑ για στρατιωτικές παρεμβάσεις που στόχευαν σε αλλαγή καθεστώτος. Ομως, όποιες ομοιότητες ή διαφορές και να είχαν προηγούμενες περιπτώσεις, όσο και αν οι ΗΠΑ έδωσαν το κακό παράδειγμα σε όσους το αναζητούν, η σημερινή περίπτωση είναι πρωτοφανής και άκρως επικίνδυνη. Για πρώτη φορά, ενώ μια χώρα εισβάλλει σε άλλη, προειδοποιεί ότι εάν επιχειρήσει κάποιος να την εμποδίσει θα ακολουθήσει πυρηνικός όλεθρος. Ο λόγος που ο υπόλοιπος κόσμος δεν μπορεί να παρέμβει άμεσα στο πλευρό των Ουκρανών, και περιμένει απ’ αυτούς να ροκανίσουν τις δυνάμεις της Ρωσίας, είναι ο φόβος του πυρηνικού οπλοστασίου που βρίσκεται στη διάθεση του Πούτιν. Με άλλα λόγια, το ποιος κυβερνά τη Ρωσία, και το πώς κυβερνά, έχει άμεση σχέση με όλους τους κατοίκους της Γης. Εξάλλου, πόσοι από εμάς δεν είχαμε πει (μέσα μας, συνήθως), «για όνομα του Θεού, αυτός ο άνθρωπος δεν μπορεί να παραμείνει στην εξουσία», σκεπτόμενοι τον Ντόναλντ Τραμπ και τα πυρηνικά των ΗΠΑ; Με τον Τραμπ, όμως, μπορούσαμε να ελπίζουμε ότι κάποιοι σύμβουλοι ή κρατικοί λειτουργοί θα εμπόδιζαν τα χειρότερα.
Η ομιλία του Μπάιντεν στην Πολωνία, όπως και η επίσκεψή του στην Ευρώπη, είχε στόχο την ενίσχυση του μετώπου εναντίον του Πούτιν. Απευθυνόταν στους συμμάχους, σε τρίτες χώρες και στον ρωσικό λαό. Και στην Ιστορία. Εννοούσε ακριβώς όσα ίσως δεν έπρεπε να πει.
