Αγώνας του τεμπέλη
Τσίπουρα, μεζέδες και αναλύσεις σε «εναλλακτικά στέκια». Αέναες συνελεύσεις άνευ αντικειμένου σε λογής λογής συνδικαλιστικά όργανα. Ομιλίες σε συλλογικότητες, συνθήματα και εκστρατείες τοιχοκόλλησης εντύπων σε δημόσιους τοίχους. Πύρινες αναρτήσεις στα social media. Καταλήψεις, φασαρίες και πορείες με ντουντούκες και φραπέδες στα χέρια. Θραύση αντικειμένων, βανδαλισμοί, καταστροφή δημόσιας και ιδιωτικής περιουσίας. Από την εξωκοινοβουλευτική και την άκρα Αριστερά μέχρι την πιο συστημική, η έννοια του αγώνα προσεγγίζεται κυρίως μέσα από εκδηλώσεις σαν τις παραπάνω. Τα παραδείγματα αυτά ηχούν ειρωνικά, αλλά δεν έχουν ειρωνική πρόθεση· είναι απολύτως κυριολεκτικά. Ως επί το πλείστον, η εγχώρια Αριστερά πιστεύει πράγματι ότι επικαλούμενη το εν λόγω λάιφσταϊλ στοιχειοθετεί και αποδεικνύει το αγωνιστικό της προφίλ. Oταν κάποιος εκπρόσωπός της καλείται να απαντήσει στο τι τον διαφοροποιεί από τους κακούς νεοφιλελεύθερους, αυτός δεν έχει να επιδείξει κάποιο τεκμήριο υπό μορφή έργου. Συνήθως γι’ αυτό φταίει ο καπιταλισμός, «που δεν του αφήνει άλλη επιλογή» από το να ζήσει αναγκαστικά στο πλαίσιό του. Eτσι, για να πείσει τον εαυτό του και τους άλλους για το ηθικώς ανώτερο ποιόν του, ο εκπρόσωπος της Αριστεράς παραπέμπει σε αυτά τα είδη τελετουργίας. Ονομάζει τη ρουτίνα του αγώνα.
Aκαπνοι και αδαείς
Για τη συμπόρευση Αριστεράς και Ακροδεξιάς στον δρόμο της χλιαρής ή και απροκάλυπτα εχθρικής αντιμετώπισης του ουκρανικού δράματος αλλά και του ίδιου του Ζελένσκι, φταίει, όπως έχει ήδη ειπωθεί πολλές φορές, η ρωσοφιλία σε συνδυασμό με τον αντιδυτικισμό των δύο πλευρών. Οι μεν βλέπουν τη Ρωσία ως φαντασματική συνέχεια του σοβιετικού οράματος και ως αντίπαλον δέος της σατανικής Δύσης. Οι δε βλέπουν στον Πούτιν τον ομόδοξο απελευθερωτή τους από τα δεσμά των αλλόθρησκων ή αιρετικών και σε κάθε περίπτωση ύπουλων και ανεπιθύμητων ευρωατλαντικών παραγόντων. Η σκανδαλώδης απάθεια, όμως, μπροστά στη σφαγή αμάχων, η αδυναμία τους να αισθανθούν δέος μπροστά στον άνισο αγώνα των Ουκρανών εναντίον ενός αδίστακτου κατακτητή, οφείλεται στο ότι δεν έχουν ιδέα τι σημαίνει αγώνας: οι άνθρωποι που κραδαίνουν την αγωνιστικότητα και το αδούλωτο πνεύμα τους ως υπαρξιακή ταυτότητα είναι αυτοί που βλέπουν την αληθινή αντίσταση στον φασισμό και δεν την αναγνωρίζουν. Πρόκειται για ένα κραυγαλέο είδος τραγικής ειρωνείας.
Ακριβοί στα πίτουρα
Η εμμονή με το Τάγμα Αζόφ –οι πολέμιοι του οποίου πιθανότατα γνωρίζουν γι’ αυτό όσα γνωρίζουν για την αναπαραγωγή των σαλιγκαριών– είναι προϊόν άρνησης και άγνοιας: όποιος δεν θέλει να αντιμετωπίσει μια δυσάρεστη αλήθεια, θα χρησιμοποιήσει κάθε μέσο για να την αναβάλει ή να την εξοβελίσει. Το Τάγμα Αζόφ είναι για την Αριστερά και την Ακροδεξιά η τέλεια δικαιολογία για να μη χρειαστεί να πάρουν θέση στο θέμα της παράνομης εισβολής ενός κράτους σε ένα άλλο. Η εκτός θέματος παράμετρος στην οποία θα δώσουν πρωτεύοντα ρόλο για να αποπροσανατολίσουν από το κυρίως θέμα, που προτιμούν να μη θίξουν. Ο ποιοτικός έλεγχος του στρατιωτικού δυναμικού μιας χώρας που δέχεται βάρβαρη επίθεση είναι ένας υποκριτικός σχολαστικισμός πολυτελείας. Αυτός που πιστεύει ότι σε έναν πόλεμο διαλέγεις τους μαχητές σου όπως διαλέγεις την παρέα και τα ρούχα σου σε περίοδο ειρήνης, είναι κάποιος που δεν έχει πολεμήσει ποτέ του και δεν αντιλαμβάνεται το έκτακτο κι επείγον της συνθήκης· είναι αυτός που η ασφάλεια της δημοκρατίας τον έχει καλομάθει τόσο πολύ, ώστε φαντάζεται πως όταν αυτή διαταράσσεται, έχει την πολυτέλεια να διατηρήσει το κρυστάλλινο κριτήριό του περί αμιγούς καλού και αμιγούς κακού.
Εκπαίδευση στη σχετικοποίηση
Γνωρίζουμε εδώ και πολλά χρόνια πως εκείνοι που επικαλούνται τον φασισμό ελαφρά τη καρδία και συχνότερα απ’ όσο επιτρέπουν η ιστορική γνώση, η σύνεση και η μετριοπάθεια, συμβάλλουν στην απευαισθητοποίηση του κόσμου προς αυτόν. Η απώλεια του μέτρου υποβαθμίζει το ιστορικό βίωμα και θέτει ένα πολύ κακό προηγούμενο για τις μελλοντικές μας δοκιμασίες. Δεν πάνε πολλά χρόνια από τις πλατείες του αντιμνημονίου, τις κρεμάλες στο Σύνταγμα και την κανονικοποίηση του πολιτικού περιθωρίου, τότε που φασισμός ονομάστηκε κάθε τι δυσάρεστο: η διαφθορά, η φορολογία, το χρέος, οι πολιτικοί, οι δημοσιογράφοι, οι εργαζόμενοι που δεν απεργούσαν. Από τη στιγμή που η συλλογική συνείδηση πήρε το ελεύθερο να υπολογίζει ως φασιστικό πρακτικά οτιδήποτε, η ουσία του φασισμού απέκτησε έναν πολύ ευνοϊκό για την ίδια αόρατο μανδύα. Τις συνέπειες αυτής της κουταμάρας ζούμε σήμερα: αντί να είμαστε όλοι, φανερά κι ανεπιφύλακτα, υπέρ του λαού που δέχεται επίθεση και εναντίον του εισβολέα του, ψάχνουμε τρόπους να σχετικοποιήσουμε ένα έγκλημα σε ζωντανή σύνδεση.
Μεταξύ μας
Το σχέδιο του Πούτιν δεν είναι κρυφό. Το αυτοκρατορικό του όραμα, οι φονικές του διαθέσεις και ο μηδενιστικός αναθεωρητισμός του είναι δεδομένα για όποιον έχει ακούσει τις ομιλίες κι έχει διαβάσει τα γραπτά του. Οσοι χαίρονται κρυφά με την καταστροφή, και ας το παίζουν φιλειρηνιστές και δημοκράτες, δεν πρόκειται να βάλουν μυαλό. Οσοι, όμως, αν και συνωμοσιολογικά καχύποπτοι, στ’ αλήθεια πιστεύουν στην ειρήνη, πρέπει επειγόντως να καταλάβουν ότι, μερικές φορές, τα πράγματα είναι ακριβώς όπως φαίνονται.