Ο ίδιος είχε πει ότι η στροφή ήταν ιστορική. Η Γερμανία δεν θα κοιτούσε πια την Ιστορία από τη θέση στην οποία την είχε καθηλώσει η ενοχή της. Δεν θα συμπαρέσυρε πια και την Ευρώπη σε αργό βήμα αμήχανου γίγαντα.
Ομως, την Ιστορία εύκολα την επικαλείσαι, αλλά δύσκολα τη στρέφεις. Η αμφιταλάντευση του Ολαφ Σολτς απέναντι στη Ρωσία έγινε ρητορική αποφασιστικότητα προτού κατασταλάξει πάλι σε σιωπηρή περισυλλογή. Ο καγκελάριος, λένε, θέλει χρόνο να το ζυγίσει.
Τι σημαίνει, ας πούμε, να στείλει πάντσερ στην Ουκρανία, όταν λείπουν ακόμη και από τον ίδιο τον γερμανικό στρατό; Τι θα σήμαινε για τη γερμανική πολιτική ζωή, αλλά και για τον παλμό της Ευρώπης, μια απότομη διακοπή της παροχής του ρωσικού αερίου;
Τα διλήμματα απαιτούν, βέβαια, χρόνο. Μόνο που η Ουκρανία δεν τον διαθέτει. Δεν έχει την πολυτέλεια να πει στους εισβολείς να αναβάλουν για λίγο τη σφαγή, για να συντονιστούν με τις ανάγκες διαβούλευσης στο Βερολίνο.
Το Βερολίνο διαβουλεύεται, αλλά η Ουκρανία δεν μπορεί να περιμένει.
Στη γερμανική πρωτεύουσα το βάρος της (αυτο)κριτικής εξακολουθεί να πέφτει στους Σοσιαλδημοκράτες. Εκείνοι, λένε, ακολούθησαν για πολλά χρόνια τη στρατηγική του κατευνασμού της Ρωσίας. Υπνωτισμένοι από την εικόνα ενός Ρώσου προέδρου που το 2001 μιλούσε στα γερμανικά από το βήμα της Μπούντεσταγκ για τον Γκαίτε, τον Καντ και την «ενότητα του ευρωπαϊκού πολιτισμού»· οδηγημένοι από τις πολεμικές τύψεις της Γερμανίας απέναντι στη Ρωσία, οι Σοσιαλδημοκράτες είχαν φτάσει να μετατρέψουν την Ostpolitik του Βίλλυ Μπραντ σε άλλοθι για μπίζνες με τη Μόσχα.
Αποτέλεσμα; Μέχρι πριν από ένα μήνα από την εισβολή, ο Σολτς χαρακτήριζε το εγχείρημα του αγωγού Nord Stream II, που σχεδιάστηκε για να παρακάμψει την Ουκρανία, «ιδιωτική οικονομική υπόθεση».
Δεν είναι μόνο οι Γερμανοί Σοσιαλδημοκράτες που δυσκολεύονται να εξοικειωθούν με τη νέα, εμπόλεμη πραγματικότητα. Για περισσότερο από τριάντα χρόνια, αυτός ήταν ο κόσμος των προοδευτικών της Δύσης: Ανοίγουμε τις οικονομίες, ανοίγουμε τα σύνορα και περιμένουμε απλώς να δράσει νομοτελειακά η έλξη της δημοκρατίας.
Ο Σολτς –όπως και η προκάτοχός του, όπως και οι περισσότεροι πολιτικοί της γενιάς του– δεν έχει τα διανοητικά εργαλεία πλοήγησης του κόσμου μετά τον πουτινικό πόλεμο. Η ευρωπαϊκή πολιτική τάξη, που είναι σήμερα στα πράγματα, δεν έχει προετοιμαστεί για τέτοιας κλίμακας πρόκληση – για τη βία του μεγαλοϊδεατισμού που μοιάζει να έχει δραπετεύσει από το πρώτο μισό του προηγούμενου αιώνα.
Οι δυτικοευρωπαϊκές ηγεσίες δεν φοβούνται (μόνο) τον Πούτιν. Φοβούνται ίσως περισσότερο ότι και οι κοινωνίες είναι εξίσου ανέτοιμες με τους ίδιους να αντιμετωπίσουν τον πόλεμο. Αντί να καθοδηγούν, αντανακλούν αυτήν τη φοβία.